Білімділік ма?саты – Металлургия кешеніне то?талу, машина жасау ?нерк?сібі, химия ?нерк?сібі, же?іл ?нерк?сіп, тама? ?нерк?сібі кешендері туралы білімдерін беру, олар?а кешенді сипаттама беру.
Дамытушылы? ма?саты – Жалпы о?у іскерліктерін ?йрену, жалпы таби?ат туралы о?ушыларды? к?з?арастарын дамыту, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын, танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыру.
С?лемдеседі, т?ртіпке келеді де, одан саба??а дайындалып отырады.
ІІ
М??алім балаларды? білімдерін тексеру ?шін е? алдымен, кескін карталарын тексеріп, карта алдына «?лкен жетілік», «Батыс Еуропаны? ша?ын капиталистік елдері» ж?не т.б. елдерді картадан к?рсеті?дер деп балаларды бір-бірден шы?арады. Одан кейін §33 бойынша географиялы? диктант алады.
1. Елдерді даму де?гейі бойынша топтастыруды кімдер жаса?ан?
2. Б?л топтастыру бойынша мемлекеттер ?андай топтар?а б?лінеді?
3. Дамы?ан елдер ?з ішінен ?андай топшалар?а б?лінеді?
4. Дамушы елдерді? плантациялы? шаруашылы? елдері топшасына ?андай мемлекеттер кіреді?
5. «Жал?а п?тер беруші» елдер ?атарына ?андай елдер жатады?
6. КСРО ??рамында бол?ан елдер ?андай топ?а жатады?
7. Шетел инвестициясы мен жо?ары технологиялар, арзан ж?мыс к?ші есебінен экономиканы?, ?сіресе, ?нерк?сіпті? жо?ары ?ар?ынмен дамуы ?андай елдер ?шін т?н?
8. М?най экспорттаушы елдер ?атарына ?андай елдер жатады?
9. Мальта, Кипр, Бахрейн, Либерия т.б. ?андай топ?а жатады?
10. ЖІ? дегеніміз не?
Балалар ?ткен саба?ты? білімдерін к?рсету ?шін е? алдымен кескін карталарын тексеруге береді, сосынб?л мемлекеттерді картадан к?рсетеді ж?не географиялы? диктант жазады.
1. Ресей географтары.
2. Дамы?ан елдер, ?тпелі экономика т?н елдері, дамушы елдер деп ?ш топ?а б?лінеді.
Просмотр содержимого документа
«Д?ниеж?зіні? металлургиясы»
Сынып: 10
Күні:
Тақырыбы: Дүниежүзінің металургиясы
Мақсат-міндеттер:
Білімділік мақсаты – Металлургия кешеніне тоқталу, машина жасау өнеркәсібі, химия өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп, тамақ өнеркәсібі кешендері туралы білімдерін беру, оларға кешенді сипаттама беру.
Дамытушылық мақсаты – Жалпы оқу іскерліктерін үйрену, жалпы табиғат туралы оқушылардың көзқарастарын дамыту, пәнге деген қызығушылығын, танымдық қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік мақсаты – оқушыларды еңбекқорлыққа тәрбиелеу, өз ойларын жеткізе білуіне, қарым-қатынас жасауды үйрету. Балаларды ұйымшылдыққа тәрбиелеу, адамгершілік қасиеті мен географиялық мәдениетін қалыптастыру.
Оқу құралдары: Оқулық, 10 сынып Атлас, жарты шарлар физикалық картасы, дүние жүзінің саяси картасы
Сабақ түрі: Аралас сабақ
Оқыту әдістері: Репродуктивті, проблемалық әдіс
Сабақтың жоспары: І кезең – ұйымдастыру (2 мин)
ІІ кезең – үй тапсырмасын тексеру (20 мин)
ІІІ кезең – жаңа тақырыпты меңгеру (20 мин)
ІVкезең – білім мен икемділіктерін бекіту (40 мин)
V кезең – үй тапсырманы беру (3 мин)
VІ кезең – бағалау кезеңі (3 мин)
VІІ кезең – қорытынды (2 мин)
Сабақ барысы:
Кезең
Мұғалім әрекеті
Оқушылар әрекеті
І
Мұғалім оқушылармен амандасып, балалардың кім-жоғын сұрайды. Сосын оқушылардың сабаққа дайындығын тексереді.
Сәлемдеседі, тәртіпке келеді де, одан сабаққа дайындалып отырады.
ІІ
Мұғалім балалардың білімдерін тексеру үшін ең алдымен, кескін карталарын тексеріп, карта алдына «үлкен жетілік», «Батыс Еуропаның шағын капиталистік елдері» және т.б. елдерді картадан көрсетіңдер деп балаларды бір-бірден шығарады. Одан кейін §33 бойынша географиялық диктант алады.
1. Елдерді даму деңгейі бойынша топтастыруды кімдер жасаған?
2. Бұл топтастыру бойынша мемлекеттер қандай топтарға бөлінеді?
3. Дамыған елдер өз ішінен қандай топшаларға бөлінеді?
4. Дамушы елдердің плантациялық шаруашылық елдері топшасына қандай мемлекеттер кіреді?
5. «Жалға пәтер беруші» елдер қатарына қандай елдер жатады?
6. КСРО құрамында болған елдер қандай топқа жатады?
7. Шетел инвестициясы мен жоғары технологиялар, арзан жұмыс күші есебінен экономиканың, әсіресе, өнеркәсіптің жоғары қарқынмен дамуы қандай елдер үшін тән?
8. Мұнай экспорттаушы елдер қатарына қандай елдер жатады?
9. Мальта, Кипр, Бахрейн, Либерия т.б. қандай топқа жатады?
10. ЖІӨ дегеніміз не?
Балалар өткен сабақтың білімдерін көрсету үшін ең алдымен кескін карталарын тексеруге береді, сосынбұл мемлекеттерді картадан көрсетеді және географиялық диктант жазады.
1. Ресей географтары.
2. Дамыған елдер, өтпелі экономика тән елдері, дамушы елдер деп үш топқа бөлінеді.
3. Жоғары дамыған елдер, Батыс Еуропаның шағын капиталистік елдер, «қоныс аударған капитализм» елдері.
7. Жаңа индустриялық елдер: Корея Республикасы, Малайзия, Сингапур, Бразилия, Мексика, Аргентина.
8. Парсы шығанағы елдері, Ливия, Венесуэла, т.б.
9. Жалға пәтер беруші елдер.
10. Жыл ішінде белгілі бір аумақта өндірілген тауарлар мен көрсетілген қызметтердің жалпы құны.
ІІІ
Жаңа сабақты түсіндірмес бұрын мұғалім балаларға келесі сұрақтарды қояды: Қандай салааралық кешендерді атай аласыңдар?
Бүгін біз өнеркәсіптің негізгі салааралық кешендермен танысатынын айтады, олар металлургия, машина жасау, химия өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп пен тамақ өнеркәсібі. Салааралық кешендерге сипаттама беру жоспары:
1. Кешеннің экономикадағы рөлі мен маңызы
2. Кешеннің салалық құрамы
3. Орналасу факторлары
4. Өндіріс ерекшеліктері
5. Басты аудандары мен орталықтары
6. Отын-шикізат базасы
7. Даму мәселелері мен болашағы
8. Қорытынды
Мұғалім үлгі ретінде металлургия кешеніне сипаттама беруден бастайды.
Жоғарыдағы жоспар бойынша оқулық мәтінін, атластағы тақырыптық карталарды, қосарбеттегі және кітап соңындағы кестелерді, суретттер мен карталарды пайдаланып, машина жасау өнеркәсібі, химия өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп пен тамақ өнеркәсібі кешендерге сипаттама беріңдер.
Балалар мұғалімнің сұрағына жауап беріп, салааралық кешеннің анықтамасын айтады. Сосын салааралық кешенге сипаттама беру жоспарын дәптерлеріне жазып алады.
Сосын мұғалімді тыңдап, тақырыпты бірге талдайды, түсінбеген жерлері болса, сұрайды.
Оқушылар тақырыпты меңгеру мақсатында жоғарыдағы жоспар бойынша оқулық мәтінін, атластағы тақырыптық карталарды, қосарбеттегі және кітап соңындағы кестелерді, суретттер мен карталарды пайдаланып, машина жасау өнеркәсібі, химия өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп пен тамақ өнеркәсібі кешендерге сипаттама береді.
Металлургия кешені екі ірі саладан құралады: қара және түсті металлургия.
Қара металлургия өндірістің басқа салаларымен тығыз байланысты.
Негізгі салалары – темір өндірісі, алюминий, мыс өндірісі, сирек кездесетін металдар өндірісі, т.б.
Оның негізгі орналасу факторлары – көмір алаптарына, темір кен орындарын жақын орналасуы, яғни шикізаттық фактор, теңіз порттарына жақын орналасуы, яғни көліктік фактор, экологиялық фактор, энергетикалық фактор (түсіт металлургия үшін), су факторы.
ІV
Тақырыпты бекіту кезеңінде мұғалім балаларға келесі тапсырманы береді:
1. Білім көздерін карта, анықтамалық деректерді, қосымша әдебиеттерді, оқулық мәтінін пайдаланып, машина жасау және химия өнеркәсіптерінің ірі жеті орталығын тауып жазыңдар.
2. Атлас карталарын пайдаланып, келесі елдерді анықтаңдар.
Машина жасау өнеркәсібі жоғары дамыған елдер ..........................................................................
Машина жасау өнеркәсібі орташа дамыған елдер ..........................................................................
Машина жасау өнеркәсібі төмен дамыған елдер ..........................................................................
Химия өнеркәсібі жоғары дамыған елдер ..........................................................................
Химия өнеркәсібі орташа дамыған елдер ..........................................................................
Химия өнеркәсібі төмен дамыған елдер ..........................................................................
3. Тапсырма жауаптарын берілген өнеркәсіптердің даму деңгейлерін әр түрлі бояу немесе шартты белгілер арқылы д.ж.кескін картасына түсіріңдер.
Оқушылар тақырыпты бекіту мақсатында келесі тапсырмаларды орындайды:
1. Білім көздерін карта, анықтамалық деректерді, қосымша әдебиеттерді, оқулық мәтінін пайдаланып, машина жасау және химия өнеркәсіптерінің ірі жеті орталығын тауып жазады:
Машина жасау – Токио, Пекин, Сеул, т.б.(20)
Химия өнеркәсібі – (25)
2. Атлас карталарын пайдаланып, келесі елдерді анықтайды:
Машина жасау өнеркәсібі жоғары дамыған елдер АҚШ, Германия, Жапония, Канада, Ресей, Еуропа елдері
Машина жасау өнеркәсібі орташа дамыған елдер Қытай, Аустралия, Үндістан, Мексика, Бразилия, Аргентина, Қазақстан, ОАР т.б.
Машина жасау өнеркәсібі төмен дамыған елдер Монғолия, Чили, Колумбия, Венесуэла, Индоназия
Химия өнеркәсібі жоғары дамыған елдер Германия, АҚШ, Жапония, Ұлыбритания, Ресей, Еуропа т.б.
Химия өнеркәсібі орташа дамыған елдер Қытай, Үндістан, Алжир, Бразилия т.б.
Химия өнеркәсібі төмен дамыған елдер Монғолия, Африка елдері, Парагвай, Боливия т.б.
3. Берілген өнеркәсіптердің даму деңгейлерін әр түрлі бояу немесе шартты белгілер арқылы д.ж.кескін картасына түсіреді.
V
Үй жұмысы:
1. §35-36 оқып, мазмұнын айту.
2. Салааралық кешендерге жазбаша түрінде сипаттама беруді аяқтау.
3. Кескін картаға басты мұнай және табиғи газ өндіретін елдерді белгілеп, әр елдің мұнай (көк түспен) және табиғи газ (қызыл түспен) өндіруі бойынша сандық көрсеткішін сызбанұсқа түрінде белгілеңдер.
Оқушылар үй жұмысын жазып алады, түсінбеген сұрақтарды сұрайды.
VІ
Мұғалім оқушыларды жауап беру деңгейлері бойынша бағалайды және неге солай бағалағанын айтады.
Мұғалімді тыңдап, бағаланады. Күнделіктерін береді.
VІІ
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін айтады. Оқушылармен қоштасады.
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін мұғаліммен бірге талдайды. Мұғаліммен қоштасады.
