Аустралияны? жер бедері мен пайдалы ?азбалары.Климаты. ?зендері мен к?лдері. 7 сынып

Сабақтың тақырыбы:  7 сыныпАустралияның жер бедері мен пайдалы қазбалары.Климаты. Өзендері мен көлдері.

8 сынып Климаттың адам өмірі мен шаруашылық әрекетіне тигізетін әсері.
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік: Аустралия материгінің климаты мен өзен-көлдері және климаттың шаруашылыққа әсері туралы түсінік бере отырып, географиялық білімдерін толықтыру

ә) Тәрбиелік: Географиялық білім бере отырып, имандылыққа, адамгершілікке және елжандылыққа тәрбиелеу.

б) Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымы кеңейеді, танымдық қабілеті жетіледі, қызығушылығы мен белсенділігі артады, картамен жұмыс жасау іскерлігі дамиды.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Оқытудың формасы:Ұжымдық, жеке-даралап оқыту

Сабақтың барысы.

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу. Оқушылар назарын сабаққа аудару. Оқу құралдары мен сабаққа қатысуын түгелдеу.

 ІІ. Үйтапсырмасынсұрау.

«Интернет жәнебіз» оқушылардыңөзбетіншеинтернеттеналғанқосымшамәліметтерінортаға салу.

Сабақбарысындакездесетінкейбіргеографиялықтерминдерменжұмысжасауүшін  «Сөздік жұмысы» жүргізіледі:

1. Бойра – құрмажапырағынан тоқылған жабу

2. Эфиоптар – еуропалықтар мен негр тектестерденшыққаннәсілдер

3. Малагасийлер – негрлер мен монғолтектестерденшыққаннәсілдер

Үйтапсырмасын жете меңгеріп, сабаққабелсендіқатысыпотырғаноқушыларды «Бағалау парағына» түсіру.

ІІІ. Жаңа сабақ түсіндіру

Жаңатақырыпжоспары:

7 сынып

1.Аустралия климаты.

2. Жаздағыауа-райы.

3. Қыстағыауа-райы

4. Өзендері мен көлдерітуралытүсініктер беру.

«Есте сақтау үшін» стратегиясы бойынша қажетті мәліметтерді дәптерге түсіріп алу.

Ауданы. 7,7млн.км²           халық саны. 19,2 млн /2000/   мем.тіл – ағылшын.

Астанасы — Канберра

Австралияның жабайы табиғаты, оның тамаша жағажайлары жақсы демалуға спортпен шұғылдануға мол мүмкіндік береді. Мұнда күнге қыздырынуға және шомылуға, еліне саяхат жасауға және тау шаңғысымен жүзе аласыздар.

Австралия халқының саны 19 млн. Негізгі халқы – аборигендер шамамен — 228 мыңдай. Халықтың көбі материк пен аралдардың шығыс жағалауында тұрады. Ағылшын тілінде сөйлейді. Аустралия тек қана –аустраля одағынан тұрады. Оңтүстік жартышарда орналасқан.  Қыс айлары:  маусым, шілде, тамыз. Матерктіңшығысындатынықмұхиты, батысындаүндімұхитыжатады.     Аустралияныңкөпбөлігітропиктікжәнесубтропиктікбелдеуде орналасқан. Орта есеппеншілдеде -12 -20Сболса, қаңтарда +20 +30 С болады. 

Аустраляға бара қалсаңызолжақтыңасханаларынасоқпайкеткенжөнболмас. Олжақтасізгеқолтырауын, кенгуру етіжәнеқоңыздар мен құрттар, теңізжәндіктері мен жемітерден ас дайындапбереді.

Аутралиядамерекеліккүндер аса көпемес. 1-қаңтар жаңажыл, 26- қаңтартәуелсіздік күні,  14-маусымда королева Елизаветаның туған күні, 25-28 желтоқсан рождество.

8 сынып Климаттың адам өмірі мен шаруашылық әрекетіне тигізетін әсері

Климаттыңауыл шаруашылығына тигізетін әсері де ерекше. Бір дақылдарға жылу, екіншілеріне ылғал, үшіншілеріне жарық көбірек керек. Республиканың солтүстік және орталық аудандарындағы климат жағдайлары егін шаруашылығымен айналысуға мүмкіндік береді, ал оңтүстік аудандарда суармалы егіншілік дамыған. Бірақ климат жағдайлары адамның шаруашылық әрекетіне барлық уақытта қолайлы емес. Қолайсыз, тіпті зиянды атмосфералық құбылыстарғақуаңшылық , аңызақ , үсік , көктайғақ, шаңды дауылдарды жатқызуға болады.

Қазақстанның климаты жалпы құрғақтығымен ерекше көзге түседі. Әсіресе оңтүстікте жаз өте ыстық болады. Құмның беті 60°-70°С-қа дейін қызады. Мұндай климат жағдайы солтүстік аудандарда да жиі болып тұрады. Құрғақ ауаның пайда болуы күшті қызған және тропиктік ауа массасының басым болған кезімен байланысты. Оған ылғалы аз, ыстық құрғақ жел — аңызақ тән. Аңызақ желді күндердің ұзақтығы табиғат зоналарында түрліше болады: дала зонасында жылына 5-10 күн, шөлейт зонасында 40, Қызылқұмда 100 күн. Қазақстан жерінде соңғы 20 жыл ішінде қуаңшылық 4 рет болды. Қуаңшылық пен аңызаққа қарсы күресу үшін қар тоқтату, орман алқаптарын отырғызу, жер суару және т.б. арнайы агротехникалық шаралар қолданылады.

Қазақстандажылдыңжылымезгіліндебайқалатынерекшеатмосфералыққұбылыстыңбірі — шаңдыдауыл. Оларжелдіңжылдамдығынажәнетопырақжамылғысыныңсипатынатығызбайланысты. Шаңдыдауылауақұрғақкезде, борпылдақтопырақтыалаптасоғатынқаттыжел. Олартопырақтыңұлпаларынұшырып, өсімдіктамырларынашыптастайды, ауылшаруашылығынакөпзиянкелтіреді. Республиканың халық шаруашылығына қолайсызатмосфералыққұбылыстардыңбірікөктайғақ (көкмұз). Көбінеаяздыауарайынанкейінсіркіремежауынжауғандақалыптасады. Әдетте көктемдежәнекүздеауарайысалқындап, жербеті 0°С-қа дейінсуынып, мөлдір және көгілдір жұп-жұқа (5 мм) мұзбенжабылады. Мұндай құбылыс мал шаруашылығына, адамбаласыназияныүлкен, транспорттаапаттар, байланысжәне энергия желілеріндеүзілістертуғызады

ІҮ Жаңа сабақты бекіту

2.«Кімжылдам?» тест тапсырмаларынбіргеорындау.

 1.Ең кіші материк:

А) Антарктида

Ә) Аустралия

Б) Африка

2. “Чили” қайматерикте?

А) Оңтүстік Америка

Ә) Солтүстік Америка

Б) Африка

3. Аустралиядағыіріөзен:

А) Муррей

Ә) Дарлинг

Б) Куперс-Крик

                                   4 Аустралияныңмемлекеттіктілі:

                                      А) Үнді

                                      Ә) Ағылшын

                                      Б) Франсуз

5. Аустралияастанасы:

А) Канберра

Ә) Сидней

Б) Мельбурн

3.Оқушылардың білімін жинақтап бекіту мақсатында «тақырыптық сөзжұмбақ» шешу.

Сұрақтары:

1.Пайдалы қазба /алтын/

2.Ірі маржандық құрылым /Үлкен Тосқауыл/

3.Биік тау /Косцюшко/

4. Аустралияның оңтүстігінде орналасқан материк /Антарктида/

5. Ежелгіхалқы /аборигендер/

6.Материктің оңтүстікшығысындаорналасқанарал /Тасмания/

7.Мемлекеттік тілі /ағылшын/

8.Аустралиядағы өзен /Дарлинг/

9.Жер туралыоқытатыноқулық/География/

8 сынып.

1. тапсырма

Тақырып бойынша географиялық диктант

Шаңды дауыл-...................................................................

Көктайғақ-............................................................................

Үсік-.............................................................

1. тапсырма

«сандар сөйлейді»

15 мм-

+60 +70 градус-

100 күн-

22 мм-

1. тапсырма

Өздерің тұратын жерде қандай атмосфералық құбылыс бар ?

сұрағына жауаптарын жазады

Ү.Сабақты қорытындылау

Жаңа материалды оқушылардың қаншалықты меңгергендіктерін бақылау мақсатында тақырып аясында сұрақтар қоя отырып, білімдерін жинақтап  қорытындылау.

ҮІ.Бағалау

Оқушылардыңсабаққақатысубелсенділігін, әрбіралғанбілімдерін бағалау

ҮІІ.Үйге тапсырма

7 сынып Мәтінді оқып, сұрақтар мен тапсырмаларды орындау.

. «Ти» кестесін толтыру.

8 сынып

Тақырыпты оқу. «атмосфералық құбылыстар тақырыбында» мәнжазба жазу