Таби?атты ?ылыми т?р?ыдан тану ?дістері.
Жарияланды 25-01-2015, 12:47 Категориясы: География
Жаратылыстану 5 сынып
Саба?ты? та?ырыбы: Таби?атты ?ылыми т?р?ыдан тану ?дістері
Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а адамдарды? ?орша?ан орта таби?атын танып білуі туралы ж?не ?андай ?дістерді ?олдана отырып таби?атты о?ып ?йренгені туралы т?сінік, ма?л?мат беру.
Білімділігі: Ежелгі кезе?дерді? ?зінде - а? адамдар таби?атты? белгілі бір маусымдар?а байланысты ?згеретіндігі туралы о?ушылар?а т?сінік ?алыптастыру
Дамытушылы?ы: Таби?атты ?ылыми т?р?ыдан адамдарды? ?орша?ан орта таби?атын ба?ыла?аны, т?жірибе жасап танып білуін о?ушылар?а т?сіндіру.
Т?рбиелігі: О?ушылар?а адамдарды? ?орша?ан орта таби?атын танып білуі туралы ж?не ?андай ?дістерді ?олдана отырып ?мір с?руіні? ерекшеліктерін т?сіндіре отырып, т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?.
Саба?ты? ?дісі: С?ра? - жауап, ??гіме - д?ріс
Саба?ты? к?рнекілігі: карта, плакаттар, атлас
Саба?ты? барысы:
. I. ?йымдастыру
II. ?й тапсырмасын с?рау
III. Жа?а саба?
IV. Бекіту
V. ?йге тапсырма
VI. Ба?алау
І. ?йымдастыру б?лімі
С?лемдесу, о?ушыларды т?гендеп саба??а дайынды?ын тексеру.
II. ?й тапсырмасын с?рау
III. Жа?а саба?
Таби?атты ?ылыми т?р?ыдан тану ?дістері.
Ежелгі кезе?дерді? ?зінде - а? адамдар таби?атты? белгілі бір маусымдар?а байланысты ?згеретіндігін бай?а?ан. Таби?атты о?ып ?йренуді? бірнеше ?дістері бар.
Біріншісі - ба?ылау.
Ба?ылауды? н?тижесінде ауыл шаруашылы? ж?мыстарыны? мезгілін аны?та?ан, оларды арнайы аспап ??ралдары ар?ылы іске асырып отыр?ан.
Екінші ?дісі т?жірибе жасау ?дісі. Б?л ?дісті зертханада жасайды. Адам т?жірибе жасай отырып, таби?атты? ??былыстарын ?олдан жасай да алады. Мысал?а: ?ыздыру, суыту, т. б.
Келесі ?діске ?лшеу жатады. ?лшеу ар?ылы адамдар к?птеген денелерді? к?лемін, ауданын, ара?ашы?ты?ын аны?тайды. Жерді? ауданы, к?ннен ж?не айдан ара ?ашы?ты?ы, тауды? биіктігі, те?іздерді?, м?хиттарды? тере?дігі туралы т. б. білген.
Осылай адамдар таби?атты ба?ылау т?жірибе жасау, ?лшеу ар?ылы ?йренген. Осы ?дістерді? барлы?ы адамдарды? таби?атты танып білуіне ?серін тигізді. Таби?ат туралы білім арнайы зерттеу ?дістерін ?олдану ар?ылы жина?талады. Таби?атты зерттеу ?дістеріні? ішінен ке? тара?ан ?ш ?ылыми ?дісті атап ?туге болады. Олар: ба?ылау, эксперимент ж?не теориялы? зерттеу ?дістері.
Таби?ат ??былыстарыны? за?дылы?тарын ашу ?шін ?алымдар логикалы? ой ?орыту амалдарын рет - ретімен пайдаланады. ?уелі олар ба?ылау ар?ылы деректер жинайды. Жа?а деректерді б?рыннан белгілі деректермен салыстырып, оларды? арасында себеп - салдарлы? байланыстар бар ма? Деген негізгі с?ра??а жауап іздейді. Найза?айды? пайда болуы туралы шынайы ?ылыми болжамды В. Франклин (1706 - 1790жж) ?сынды. Оны? болжамы бойынша найза?ай – ?р т?рлі зарядтал?ан б?лттарды? арасында?ы немесе б?лт пен Жерді? арасында?ы аса ?уатты электр электр ?ш?ыны. Ондай ?ш?ын ?р т?рлі электрленген (зарядтал?ан) денелерді? араларында бай?алады.
Астрономиялы? ба?ылау ?шін де ?р т?рлі ??ралдар мен аспаптар ?олданылады. Астрономияда?ы е? негізгі зерттеу ??ралы – телескоп. Оны? ж?рдемімен жа?ын т?р?ан аспан денелеріні? (Айды?, К?н ж?йесіндегі планеталарды? ж?не оларды? серіктеріні?) беткі денелерін к?руге болады. Телескопты? ар?асында к?зге к?рінбейтін бас?а да аспан денелерін ба?ылап, ?ылыми деректер жина?талады.
IV. Жа?а саба?ты бекіту
1. Адамдар таби?аты ?андай ?дістер ?олдана отырып ?йренді.
2. Ба?ылау ?алай ж?ргізіледі?
3. Т?жірибе жасау дегеніміз не?
4. ?лшеу ар?ылы не білеміз?
V. ?орытындылау, ба?алау.
VІ. ?йге тапсырма беру.
?йге: Таби?атты ?ылыми т?р?ыдан тану ?дістері
