Антарктида. Материкті? географиялы? орны. Ашылу ж?не зерттелу тарихы.

Саба?ты? та?ырыбы: $59 Антарктида.Материкті? географиялы? орны.Ашылу ж?не зерттелу тарихы Саба?ты? ма?саты: 1.О?ушылар?а Антарктида материгін,географиялы? орнын,ашылуын ж?не зерттелуін т?сіндіру. 2. Ми?а шабуыл ар?ылы о?ушыларды? дамытушылы?ын ?алыптастыру. 3.?орша?ан ортаны ?ор?ау?а,тазалы??а т?рбиелеу. Саба?ты? к?рнекілігі:д?ниеж?зіні? физикалы? картасы,интерактивті та?та Саба?ты? ?дісі: т?сіндірмелі саба?, аралас саба? Саба?ты? барысы: 1.?йымдастырылуы О?ушыларды т?гендеп,о?у-??ралдарын тексеру. ІІ.?й тапсырмасын тексеру. І де?гейдегі тапсырма Ауызша с?рау ІІ де?гейдегі Тест 1.М?хит аралдары ?айсы м?хитта орналас?ан? а/?нді м?хитында ?/ Тыны? м?хитында б/Атлант м?хитында 2.М?хит аралдарыны? саны ?анша? а/ 5 мы? ?/ 6 мы?нан асады б/ 7 мы?нан асады 3.М?хит аралдарында 12 жыл т?р?ан орыс ?алымы а/ Д.Кук ?/Н.Н Миклухо-Маклай б/Ф.Магеллан 4.Гавай аралында?ы с?нбеген жанартау а/ Руапеху ?/ Мауна-Лао б/ Эребус 5.Жа?а Зеландияны? астанасы а/ Виллингтон ?/Сидней б/Вашингтон 6/М?хит аралдары тарихи-географиялы? ерекшеліктеріне байланысты нешеге б?лінеді? а/ 6 ; ?/ 4 ; б/ 5; 7/Жа?а Зеладияны? хал?ыны? саны ?анша? а/ 6 млрд. ?/ 5,5 млн б/ 4,4 млн.астам Сергіту с?ті: Ж?мба? «?ыста суда ?атпайды,біра? жазда жатпайды» (м?з) ІІІ.Жа?а саба? Антарктида материгін сатылай кешенді талдау Материкті? таби?и ерекшеліктері Географиялы? орны Ашылу ж?не зертелу тарихы Антарктида –Жер шарында?ы о?т?стік полюсте орналас?ан бірден-бір материк.Антарктика атауы «арктика?а ?арама-?арсы» деген ма?ынаны білдіреді.Материк ауданы 12,4 млн км 2,ал м?зды?тар мен аралдарын ?оса есептегенде 14 млн км2 жуы?тайды.Антарктиданы? географиялы? орнына байланысты мынадай ерекшеліктері бар: - Жеріні? 99 % -ын ?алы? м?з жауып жатыр,м?зды? орташа ?алы?ды?ы 1720 м,е? ?алы? жері 4300 м (Шмидт жазы?ы - Антарктида-Жер шарында?ы е? биік материк,оны? м?з жамыл?ысымен ?оса есептегенде орташа биіктігі 2040 м. - Антарктидада –Жер шарында?ы е? т?менгі температура 1983 жылы -89,2 0 С тіркелген. - Материкті? е? биік н?ктесі Винсон тауы 5140м,е? т?менгі н?ктесі Бентли ойысы (-2555м) - Антарктидада с?нбеген жанартаулар бар,оларды? е? ірісі Эребус жанартауы (3794м) Антарктида ежелде Гондвана материгіні? ??рамында бол?анына ?арамастан, таби?ат жа?дайлары о?т?стік жарты шарды? бас?а материктеріне ??самайды.Антарктида бас?а матерйктерден алша? орналас?ан,олардан орасан зор м?хит айдындары ар?ылы б?лініп жатыр. Антарктида е? со??ы ашыл?ан материк. О?т?стікте белгісіз жерді? бар екендігі туралы м?ліметтер ертеден-а? белгілі бол?ан.1772-1775 жылдар аралы?ында а?ылшын те?ізшісі Джеймс Кук о?т?стік материкті іздеп,саяхат?а шы??ан.Материк жа?алауына бірнеше рет жа?ындап,?алы? м?здан ?рі ?те алмай кері ?айт?ан.Н?тижесінді ?алым егер материк табыла ?алса,тек полюсты? ма?ында болуы м?мкін деген.Антарктиданы? ашылуы мен зерттелуінде Ресейді? ?алымдарыны? ?лесі зор. 1819-1821 жылдары Ф.Ф Беллинсгаузен мен М.П Лазарев бас?ар?ан «Восток» ж?не «Мирный» желкенді кемелерімен саяхат?а шы??ан орыс экспедициясы Антарктида материгі жа?алауына 5 рет жа?ындап барып,к?птеген аралдарды ашты.Экспедиция материк жа?алауына т???ыш рет 1820 жылды? 28 ?а?тарында то?тады,осы к?н Антарктиданы? ашыл?ан к?ні болип табылады. Материкті? орталы? б?лігін зерттеуге норвег Руаль Амундсен 1911 жылы14 желто?санда,ал а?ылшын Роберт Скотт бір айдан кейін,1912 жылы ?а?тарды? 18 де жетті.Саяхат барысында ?алымдар Антарктиданы? орталы? б?лігіні? таби?аты туралы ??нды м?ліметтер жинады.Антарктиданы? ?атал таби?аты жа?дайында полюске жету мен кері ?айту саяхатшылар?а о?ай бол?ан жо?.Ит жеккен шанамен ж?рген Р.Амундсен 99 к?ннен кейін аман-сау ?айтады. Ал Р.Скотт пен оны? серіктері моторлы шанамен шы??анды?тан ?айтар жолда ?ай?ылы ?аза?а ?шырады.Со??ы жылдары 16 елді? зерртеушілері ?зара байланыста б?кіл жыл бойы ж?мыс ж?ргізуде.2011 жылы желто?сан айында ?аза? география ?о?амы ?йымдастыр?ан т???ыш ?аза?станды? авток?лік ?ылыми экспедициясы О?т?стік полюске жетіп,Амундсен экспедициясыны? 100 жылды?ы мен ?аза?стан т?уелсіздігіні? 20 жылды? ??рметіне полюске ту тікті. Антарктида материгінде казіргі та?да еш?андай ?скери сипатта?ы шаралар, ядролы? ?арулар сынау ж?мыстарын ж?ргізуге тыйым салын?ан. ?орытындылау. Т?л?аны таны Сандар с?йлейді Географиялы? диктант ?йге тапсырма: &59 мазм?ны Ба?алау