Монографиялық термин

Монографияның мәтінде кездесетін терминдердің анықтамалық сөздігі.

Агрегат—бірнеше түрлі типтегі машиналардың, апараттардың тұтас бір жұмысты атқару үшін біріктірілуі.

Акцентуация- сөзде немесе фразада жекелеген элементтерді екпін белгілері арқыы ерекшелендіру.

Аллергия- түрлі тітіркеніштердің қайта әсеріне организмнің реактивінің өзгеруі.

Альбумин- жай ақуыздар, немесе суда еритін протиндер; жұмыртқа ақуызында, қанда сүтте кездеседі; басқада еритін ақуыздармен бірге кондитер жұмыстарында, дәрілер, желімдік заттар жасауда пайдаланылады.

Альтернативный- екі немесе бірнеше мүмкін шешімдерден бірін таңдау қажеттігі.

Амбиция- өзін-өзі сүюшіліктің күшеюі.

Амортизация- негізгі қорлардың құнын сол қорлар арқылы өндірілетін өнімдер мен қызметтерге бірте-бірте көшу.

Антидепрессант- - психикалық қынжылушылықтарды емдеуде қолданылатын дәрілік заттар.

Антипод –қарама- қарсы.

Антициклон- тұрақты доғары атмосфералық қысым аймағы. Антициклонның орталығында қысым жоғары, шетінеқарай төмен болады.

Арбитаж- кәсіпорындар, ұйымдар мен мекемелер арасындағы шаруашылық дауларын шешетін орган.

Ассамблея- халықаралық ұйымдарда кейбір басшылық органдардың аталуы.

Ассортимент- тауарларды, заттарды немесе олардың сорттарын таңдау.

Ассоциация- бірігу.

Атрибут- бір нәрсенің тұрақты сипаты, заттың ажырамас құрамы.

Аукцион- тауарларды бұқаралық саудада сату.

Банкрот- берерменнің дәрменсіздігі.

Бартер- ақшалай есептеулерсіз, бір ғана келісім шарт негізінде тауар алмасу.

Бройлер- өсімтал, етті балапан.

Буфер- екі жақтың арасындағы дау –дамайды, қарамақарсылықты бәсеңдететін аралық звено.

Вариант- нұсқа.

Вегетация-өсімдіктердің толық өсіп дамуына қажетті кезең.

Вектор- - даму кестесі.

Верификация- теориялық жағдайлардың ақиқаттығын тексеру, нақтылықты тәжірибе жолымен тианақтау.

Встречный- кездеспе.

Гармония- үйлесімдік.

Гастроль- келуші артистің ән орындауы.

Ген- ататегі; шығу тегі.

Геном- өсімдіктер мен жануарлар клеткаларының біркелкі хросомдар терімінде ұсталған гендер жиынтығы.

Гетерозис- өзгеру. Өсімдіктермен жануарлардың ата-аналық формалармен салыстырғанда, будандардың бірінші нәсілінің өсуін жеделдету және мөлшерін ұлғайту, өмірге төзімділігі мен төлдегіштігін жоғарлату.

Горизонт- - қабат, көкжиек.

Гормон- басқаша айтқанда инкрет- тікелей қанда өңделетін ішкі секреция бездерінің өнімі.

Грунтовая вода- ыза су.

Гуманитарный- адам табиғаты; білімділік: рухани мәдениет. Адамға және оның мәдениетіне қатысты.

Дебит- уақыт бірілігі ішінде су көзі беретін су мөлшері. Деградация- біртіндеп төмендеу.

Дезинтеграция- бүтін бір заттың құрамдас бөлікткерге бөлініп кетуі.

Декларация- мемлекет, үкімет, партия, ұйым атынан хабарландыру.

Демрграфия- ел халқы және ондағы өзгерітер туралы ғылым.

Демпиговые цени—экспортқа шығарылған тауарлардың бағасын немесе волютаны жасанды жолмен арзандату; мұндай баға ұждансыздық тәсілді бәсеке деп саналады. Бұл кейбір елдердің заңына қайшы, өйткені түсім өндіруге кеткен шығындардан төмен болады.

Депрессия- дағдарыс.

Десертный- жеміс жидектер немесе тәтті тағамдар.

Диагностика- ауру-сырқаулардың белгісін, диагнозды анықтау қағидалары мен зерттеу әдістерін үйренетін медицина бөлімі.

Диверсификация- кәсіпорынның өндіріс тиімділігін арттыру және экономикалық

өз өнімдерініңтабыс табу мақсатында өз өнімдерінің түрін көбейтуі немесе өзгертуі

Диета- тамақтану режимі, белгілі рацион.

Диктат- өз шарттарын мойындату.

Дискриманиция- айыра тану.

Дистрибьютер- дистрибутор- тарату, үлестіру.

Дифференциация- бөлшектену.

Дотация- мемлекет бөлетін жәрдем ақша сомасы.

Идентификация- анықтау.

Иерархия – төменгі деңгейлердегілердіңжоғары деңгейлердегілерге бағыну.

Имплементация- мемлекеттің халықаралық-құқықтық нормаларды орындауы, іске асуы.

Инвестиция- ел ішінде және онан сыртта экономика салаларына капиталдың ұзақ мерзімге қойылуы.

Индекс—көрсеткіш.

Индикатор- процес барысын немесе бақылау обьектісінің жағдайын, оның сапалық, әлде сандық әлде сандық сипаттарын бейнелейтін құрал жабдық, элемент.

Инициирование- қолға алу, бастау,түрткі болу

Инновация-жаңалық енгізу

Интенсивный- күшейту

Интерпретация-түсіндіру

Инфляция- ақшаның құнсыздануы

Инфраструктура- өндіріске қызмет жасайтын және қоғамның өмір тіршілігішарттарын қамтамасыз ететін өмір салалары кешені

Кадастр- жер меншігі, оны иелену және оған ақы төлеу туралы толық мәләметтер тіркелетін мемлекеттік тізілімі

Капилляр-жер бетінің тарту күші әсерінен тау жыныстарының қуыстарында сақталатын жер асты суының бір түрі

Каптировать- жер астынан бұрғы арқылы қазап алынған су көзін пайдалану

Квота-үлес

Кластер- мемлекет алдында бірмақсатты мәселелерді орындайтын тәуелсіз кәсіп орын

Коллапс- толықсу

Коммуникация- қатынау долдары

Компенсаци - орнын толтыру, өтем

Компонент- сыңанр, бір нәрсенің құрамындағы бөлік

Кондиция- кемел

Концерванты- микроорганизмді бактериясыздандыруға әсер ететін антисептикалық заттар

Контекст-мағынасы бойынша мәтін бөлігінің аяқталуы

Континентальный климат- тәуліктік және жылдық температурасында үлкен ауытқушылық бар, жауын –шашын аз түсетін , ауа райы құрғақ, жазы ыстық, қысы суық климат

Конфронтация-майдандасу

Коцентрация- топтау

Концепция- тұжырымдама

Корпорация—професионалдық мүдделер негізінде құрылған одақ бірлестік

Криминальный- қылмыстылық

Лактационный период- сауын маусымы

Либерализация- экономикалық параметрлер мен экономикалық қызметтердің әрқилы түрлеріне мемлекеттік бақлауды болдырмау немесе жұмсарту

Лидер—басшы

Лизинг- жабдықты, машиналарды, өндірістік мақсаттағымерзімді жалға алу

Локальный- жергілікті

Лицензия- мемлекеттік органдардан тауарларды сыртқа шығаруға не әкелуге рұқсат алу

Магистраль-екінші дәрежелі тармақтары бар негізгі жол

Макроэкономика- - жалпы елдің экономикасына қатысты процестер мен ірі масштабтағы экономикалық құбылыстарды зерттеуге арналған экономикалық ғылымның тарауы, бөлімі

Маневр- орағыту

Мелиорация- жерлерді жақсарту

Мигранты- көшіп-қонушылар

Миф- қиял

Мобилизация- қандай да болса мәселені табысты шешуді қамтамасыз ететін жағдайға келтіру

Мобильность- жинақылық

Модернизация- қазіргі талаптарға сай жетілдіру

Модификация- түрі өзгертілген, арнаулы бір заттар қосып дененің қасиеттерін өзгерту

Мониторинг- үнемі бақылау

Мотивация- адамның өз қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған әрекеті

Негатив – жағымсыз

Неолит- тас ғасырының соңғы кезеңі

Норматив- экономикалық, техникалық және т,б. Сәйкес жұмыстар мен бағдарламалар атқарылатын нормалар көрсеткіштері

Нотариус- түрлі деңгейдегі құқықтық актлерді растаушы

Нутрионтология- тамақ туралы ғылым

Ордонанс- үкіметтің немесе мемлекет басшысының үкімі

Палата- заң шығаратын мекеме

Параметр- қандайда болмасын құбылысты сипаттайтын өлшем, белгісі

Паритет- теңдік

Партия- топ

Плантация- көлемді егіс алқабы

Плато- айқын байқалатын тік беткейлі, мұхит деңгейінен200 м жоғары орналасқан тегіс жазық

Плюрилатеральный- басқа мемлекеттің қосылуы үшін ашық келісім шарт

Позитив-жағымды

Позиция- ұстаным

Популяция- жеке түр

Пропорция- шамаластық

Раунд- келесісөздер туры

Рейтинг- дәргей

Реформа- өзгеріс

Рацион- белгілі мерзімге тамақ өлшемі

Саванна- арасында жеке өскен ағаштары мен бұталары бар тропиктік өсімдіктер типі

Синоптический- бәрін шола алатын

Социальный статус- әлеуметтік мәртебе

Синтез- жинақтау

Социум- айқын типтегі адамдар қауымы; жамағат

Стратегия- басшылықтың дұрыс және ұзақ мерзім жобаға негізделген жоспарлау өнері

Субвенция- жергілікті билік органдарына үкімет тарапынан берілетін жәрдем ақша түрі

Субстанция-- өзгерметін негіз

Субстрат- организм қоректенетін тіршілік ететін орта

Сценарий- әрекетінің( мәліметтің) толық баяндалуы

Тактика- қандай болсада мақсатқа жету әдісі

Тариф - көрсетілетін түрліше қызмет үшін төлемі

Тектоника- жер қыртысындағы қозғалыс процесі

Терминал – контейнерлік және пакеттелген жүктер өңделетін порттың бөлігі

Технология – сәйкес өндіріс құралдары арқылы материалдарға жартылай әдіс туралы ғыл.

Транзит – жүктерді бір елден, басқа бір елге шығару

Трансферт – бір елден басқа бір елге өткізу

Трансформация - өзгеру

Уклад - өндірістің қоғамдық формалары

Урбанизация – халықтың және экономикалық өмірдің ірі қалаларда жинақталу процесі

Устрица – жеуге болатын моллюскілердің бір түрі

Утилитарный – пайда күнемдік

Фабрикат - өңдеуші өнеркәсіптің дайын өнімі

Фармацевтика – дәрі-дәрмектерді дайындау,сақтау және тарату

Фермерские хозяства – шаруа шаруашылықтары

Фертильность – организмнің ұрпақ өндіру қаблеті

Физократизм – жерді және егін шаруашылығын байлықтың жалғыз көзі

Физология – организмдердің өмір тіршілігі туралы ғылым

Филантропия – игі қайырымдылық

Филогенез - жануарлар мен өсімдіктер даму кезеңі

Флора – белгілі бір территорияда өсетін өсімдіктер түрлерінің жиынтығы

Форум – кең өкілетті жиын

Фрагмент – үзінді

Функция – міндет қызмет тобы

Химера – құбыжық тажал

Циклон – орталыққа қарай қысым төменденй беретін аймақ

Циркуляция - жер бетіндегі ауаның әр түрлі қызуы және ондағы қысым

Шельф – материктік қайраң, материктердің су астындағы жиегінің тегістелген беті

Шималь – шаңды жел Эмбарго – тиым салу Эпизоотия – жануарлар індеті

Эпители – жұқа қабық

Жинақтаған география пәні мұғалімі: М. Зейнепов