Д?ние ж?зіні? экономикалы? ж?не ?леуметтік географиясын о?ытуда?ы сараманды? ж?мыстар туралы ?аза?ша реферат
Адамзат ?мір с?ріп отыр?ан ?лем ?зара ты?ыз байланысты ?рі ?зара т?уелді. Бізді? б?ріміз бір планетада ?атарласа тіршілік етеміз, ал б?л планетамызды б?лшектеп танып білу ?те ?иын.
Д?ние ж?зіні? экономикалы? ж?не ?леуметтік географиясы курсы ар?ылы б?ліп жару?а келмейтін т?тас д?ниені? ?азіргі заман?ы к?рінісін к?руге болады. Оны? таби?и ресурстары мен халы?тары туралы, д?ниеж?зілік шаруашылы?, оны? ?ылыми-техникалы? революция жа?дайында?ы даму беталыстары жайында т?сінік алу?а болады. ?азіргі заманны? келелі проблемаларын ??ыну?а болады. К?птеген жа?а географиялы?, экономикалы?, социологиялы? (социология – ?о?ам жайында?ы, адамдарды? ?рекет-??л?ы туралы ?ылым.), демографиялы? ж?не бас?а да ??ымдармен, терминдермен танысатын ілім.
Д?ние ж?зіні? экономикалы? ж?не ?леуметтік географиясы – б?л адамзат ?о?амыны? аума?ты? ?йымдасуын зерттейтін ?о?амды? географиялы? ?ылым. Экономикалы? ж?не ?леуметтік географияда географияны?, экономика ж?не социологияны? элементтері то?ысатынды?тан, ол географиялы? ?ана емес, сонымен ?атар экономикалы?, социологиялы? зерттеу ?дістерін де ке?інен ?олданады.
?ай ?ылым болса да бір орында т?рып ?алмайды. Со??ы онда?ан жылдар бойында экономикалы? география да к?п ?згеріп, енді ?леуметтік ж?не экономикалы? география деп аталатын болды. М?ны? м?нісі экономикалы? ж?не ?леуметтік салалар ?зара ажыра?ысыз байланысты. ?йткені ?ндіріс ?ндіру ?шін емес, адамдарды? м??тажды?ын ?теу ?шін, оларды? материалды? ж?не рухани ?ажеттерін ?амтамасыз ету ?шін ж?мыс істейді ж?не ?ылыми-техникалы? ревалюция д?уірінде ?ндірісті? ?зі де станокпен не компьютермен ж?мыс істейтін, зертханада не егістікте е?бек ететін адамдарды? білім де?гейіні? ?андай болатынына барынша байдланысты. ?ндіріс адамны? т?рмыс жа?дайына, оны ?орша?ан ортаны?, демалатын жа?дайыны? ?андай болатынына т?уелді. Шаруашылы?ты негізгі ?ндіргіш к?ш болып табылатын адамдардан, адам факторынан б?ле жарып ?арау?а болмайды. Міне, сонды?тан да экономикалы? география ?леуметтік к?з?арас т?р?ысын ?амтып ж?не адам?а барынша назар аударып, ?леуметтік географиямен жымдасып кетті.
Д?ниеж?зілік экономикалы? ж?не ?леуметтік географиясы п?нінен о?ушылар?а ?ойылатын талаптар.
О?ушылар нені білуі керек?
— ?азіргі д?ниеж?зі картасы жа?дайы, ?азіргі д?ниедегі мемлекеттер т?рі мен топтасуы;
— д?ние ж?зі мемлекеттеріні? ?кімшілік бас?ару ??рлысы мен бас?ару т?рі;
— «демографиялы? жарылыс», «к?ші-?он», «урбандалу» (урбанизация) т?сініктері;
— ?ылыми-техникалы? революцияны? ?ндіріс саласына араласуы мен ?сері;
— ?лемдік ?ндірісті? ?зіндік белгісі;
— ?лемдегі ?ндіретін ж?не шы?аратын ?ндіріс салалары;
— ?лемдік ауыл шаруашылы?ыны? ?зіндік белгісі;
— ірі ?ндірістік ж?не ауыл шаруашылы? аудандары;
— жаяу, те?із, ?зен ж?не авиациялы? транспортты? ?зіндік бегілері;
— дамы?ан мемлекеттерді? ?леуметтік-экономикалы? ?су де?гейі;
О?ушылар не істей білу керек?
1. Д?ние ж?зіні? экономи?алы? ж?не ?леуметтік географиясыны? бас?а ?ылымдармен байланысын білу керек.
2. Д?ние ж?зіні? саяси картасын білу.
3. Кескін карта?а ?ндіріс орындарын т?сіру.
4. Халы?ты? орналасуы мен за?дылы?тарын аны?тау білу.
5. Халы?ты? саны мен жынысты? ??рамын статистикалы? материалдар ар?ылы аны?тау.
7. Дамушы елдерге сипаттама беру.
8. ?р т?рлі шаруашылы? салалары арасында байланысты табу.
9. Д?ние ж?зіні? шаруашылы?ыны? дамуын болжау.
10. Д?ние ж?зіндегі елдерге салыстырмалы сипаттама беру.
11. ?ндірістік байланыс сызбасын сызу.
12. «?лкен жетіліктегі» елдерді? таби?ат ресурстарын ба?алау.
13. Д?ние ж?зіні? таби?и экономикалы? факторларыны? мамандандыру?а тигізетін ?серін аны?тау.
14. Сырт?ы экономикалы? байланыстарын болжау ж?не ба?алау
