Т?ркия мемлекеті

ТҮРКИЯ МЕМЛЕКЕТІ

Нурболат Жалжанов

Түркия мемлекетінің картасы

Түркия Республикасы ( түр. Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti ) - Азия мен Еуропа құрлықтарында орналасқан мемлекет. Жер көлемі жағынан 37-шы орын алады (783,562 км²). Жұрт саны - 72,600,000 адам. Тәуелсіздігін 1923 -жылы алған. Осман империясының ыдырауының нәтижесінде пайда болды. Кіші Азия түбегінде орналасқан, оны Қара , Жерорта , Эгей мен Мәрмәр теңіздері жан-жақтан қоршайды. Шығысында Грузия , Әзірбайжан , Иранмен және Армениямен , батысында Болгариямен , Грекиямен , оңтүстігінде Ирак және Сириямен шекаралас

Түркия — тау елі, сондықтан осы жерде Континентік климат болып тұр. Орталық елдін жерде климаты шұғыл-континенттік. Қыста суық болады, ал жазда ыстық. Тек-ғана теңіз жанында климат Субтропикалық болады. Жерортамен Эгей теңізде ауа райы өте ыстық болады. Осы жерде Жерорта климат болып тұр. Жаздын орташа температурасы + 29-31 С° құрайды. Қыста жауын-шашын көп жауады. Ауа температурасы +15 С° құрйды. Ашық күн болмайды. Ауасы салқын болу-мүмкін. Қар өте сирек жауады. Жерорта теңіздің орташа температурасы +18 С°. Эгей теңізде ауа-райы салқын тек-ғана қыс айларында болады. Жазда өте ыстық. Орташа Ылғалдырық 60% жетеді. Қара теңізде климаты қоныржай-теңіздік. Мұнда көп жаын-шашын болады. Жазда ашық күн көп болады, ал қыста жиі-жиі жауын-шашын жауады. Оңтүстiк-шығыста Тропикалық климаты тұр. Мұнда жауын-шашын өте аз болады және жыл бойы ыстық болу-мүмкін

Түркия Республикасының президенті –

Реджеп Тайип Эрдоган

Валютасы - ЛИРА

Астанасы – АНКАРА қаласы

Анкара́ ( түр. Ankara ) — Түркия Республикасының елордасы, екінші ең үлкен қаласы. Халқының саны жағынан Ыстамбұлдан кейін, жер көлемі жағынан Конядан кейін екінші орын алады. халық саны — 4.9 миллион

Ірі қалалары - Стамбул, Анкара,Измир,Адана, Бурса

Пайдалы қазбалары

Түркия жерінде 100 түрлері пайдалы қазбалар кездеседі. Олар: хром, мұнай, тас көмірі және т.б. Елде темір, қорғасын, мырыш,сынап кен көп. Тұз көлінде көп тұз кендер бар.

Өсімдіктері мен Жануарлары

Түркияда 6 700 түрлері өсімдіктер бар. Үштен екі түрлері тек-ғана осы жерде өседі. Қара теңіз жағасында қалың орман өсіп тұр. Осы жерде Армян емен, сәнді үйеңкі және шамшат өседі. Жерорта теңіз жағасында бұта көп және жерорта қарағайлар өседі. Ал грек жанғақ, бадам және емен сирек кездеседі. Эгей теңізде көп мәңгі жасыл ағаштар өсіп тұр. Ел ортада құрғақшылыққа төзімді бұта мен ағаштар бар.

Елде көп тұрлері жануарлар көп. Тау орманда марал, кербұғы, елік, жабайы шошқа, қабылан мен аюлар кездеседі. Далада бауырымен жорғалаушылар бар.

Ішкі сулары

Түркияның жер бедерінің әр түрлі болуына байланысты ішкі су да әркелкі келеді.

Республика аумағында ішкі сулар бірнеше түрге бөлінеді. Олар: өзендер , көлдер , жер асты суы , мұздықтар және бөгендер мен каналдар

Өзендері

Түркия аумағында ірілі-ұсақты көп өзен бар. Олардың ішінде 1 өзен ( Қызылырмақұзындығы 1000 км-ден асады. Басқа өзендер: Ефрат , Сакария , Мұрат, Қарасу, Тигр).Республиканың барлық өзендері Қара теңізге және Эгей теңізге құяды.

Көл және Бөгендер

Түркияда аз және айдын шалқар көлдер және бөгеттердiң жиыны бар болады. Елдiң 11% аумақтары Көл және батпақтарда орналасады. Бұл көлдердiң көпшiлiгi Мәрмәр және Жерорта теңiздер, Орталық және Шығыс Анатолийына өлкелердегi жұмылдырған. Өзi елдiң iрi Көлдерi - бұл Эрчек, Чылдыр және хазар 451 Көл мi шақырым 3173 шаршы аудан Шығыс Анатолийына Ван көлі тереңдiк Түркия өлкесi өзi бай Көлдерде орналастырған - Шығыс Анатолийына. Ауданның негiзгi суаттары Бейшехир, Эгирдир бұл тұщы Көлдер Көл аудандарымен деп атайтын Батыс Мұз құрсау, сонымен бiрге Аджигёль және Бурдурдiң соры. Сапанджа, Изник, Улубат, Маньяс, Теркос, Кючюкчекмедже және Бююкчекмедже Көлдер Мәрмәр теңiзiнiң өлкесiнде орналастырған. Орталық Көл Анатолийына майда және өте тұзды. Түркия Көл екiншi мәнменiне - шақырым 1500 шаршыға тұз, алылатын аудан Көл, Акшехир және эбердi Көлдерде осы жерде болады.

Ең ірі қаласы – Cтамбул қаласы

Стамбұ́л ( түр. Istanbul ) – Түркияның ең үлкен қаласы. Ыстамбұл илінің әкімшілік орталығы. Мәрмәр теңізінің жағалауында, Босфор бұғазының қос жағасында, Азия мен Еуропаны байланыстыратын су торабында орналасқан.

2010 жылда Ыстамбұл мәдени Еуропа бас қаласы болды.

Қыз күлесі

Айя-София мешіті

Топ Капы сарайы

Сұлтан Ахмет мешіті

Түріктердің тағамдары:

Durum kebab

Türk kahvesi

Imam Bayildi

Yaprak dolmasi

Baklava

Kadayif

Түріктердің ұлттық киімдері

Түріктердің ұлттық мерекелері

Анталья — Түркияның оң түстігіндегі портты қала және курорт, Анталья қаласы теңіз деңгейінен 30 метр биіктікте орналасқан.Қаладағы халықтың саны - 1 001 318(2010) және шамамен екі миллион адам жаздың мезгілінде болады. Қазіргі таңда Анталья ескі және жаңа қала болып екіге бөлінген

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА

КӨП-КӨП

РАХМЕТ!!!