Академик О.А.Жаутыков атында?ы жалпы білім
беретін №1 ?аза? орта мектебіні? география п?ніні?
м??алімі Канафина Береке Сайлауовна
?ара?анды облысы
?ар?аралы ?аласы
Ту?ан жер -алтын бесік.
"Атаж?рт" этнографиялы? ойыны
Ма?саты: 1.Ту?ан ?лке таби?аты, оны? т?рлі ?ойнауында кездесетін байлы?тары мен таби?ат ??ндылы?тарын ?астерлеу,??рметтеу, білік-да?дыларын ?алыптастыру.
2.Ту?ан жерге деген с?йіспеншілігін арттыра отырып, ?лкені? таби?атын ?астерлеуге т?рбиелеу.
3.О?ушыларды? ?з бетімен ізденуіне, шы?армашылы?пен ж?мыс жасауына,болаша? к?сібін аны?тау?а,алдына ма?сат ?оя отырып, о?ан ?ол жеткізуіне баулу.
К?рнекілігі: слайд,видео,
Кіріспе : (м??алім с?зі)Таби?ат -дегеніміз бізді? ?мірімізге тірек болып т?р?ан болмыс, ?сем д?ние. ?аза? даласы д?нге де, мал?а да кенге де бай-дархан дала. Ендеше, сол ерекше даламызды? жон ортасы- ?ар?аралы. Біз ?шін ту?ан ?лке таби?аты,е? ?асиетті де ?астерлі ??ым. Жерді? ?асиетін са?тау жер жомартты?ын жойып алмау-?рпа? ?олыда. ?аза?- таби?атшыл халы?. Б?ла?ты? к?зін ашу, айналасына жасыл желек егу- ата-бабадан ?ал?ан м?раны? бірі. Ту?ан ?лке таби?атын ?ор?ау ж?не тиімді пайдалану, оны ластану мен б?лінуден ?ор?ау ?шін біз ат салысуымыз керек. Себебі ?ар?аралы ?лкесі- Орталы? ?аза?станны? алтын ?ясы, ??тты ?онысы, ?сіп-?нер мекені. Бізді? жер киелі жер.Бізді? жерден о?ымысты ?алымдар, а?ындар шы??ан. Осындай киелі жерді? таби?атын о?ын білуге оны ?ор?ау?а міндеттіміз.
1-ж?ргізуші: ?семсі?, ту?ан ?лкем ?ар?аралы,
Тауында ?айы?,терек,бал?ара?ай,
Осынау ?сем с?лу келбеті?ді,
?алайша мен отырамын жырламай.
Бой т?зеген ?сем биік таулары?,
?сем с?ні жай?ал?ан ну орманы?.
Ту?ан ?лкем бір ?зі?нен н?р алдым.
Сені? ?ана ?рпа?ы? боп жараламын.
?асиетті мекенім- ?ар?аралым
Бір ?зі?ді жырлау - мені? арманым
2-ж?ргізуші: Армысыздар ?адірменді ?стаздар, о?ушылар.
1-ж?ргізуші: Армысыздар жа?сы ниетті келген ?она?тар.
?діл ?азылар ал?асын сайлап алайы?.
?ар?аралыны? географиялы? орнын сипаттау
1-ж?ргізуші: ?ар?аралыны? географиялы? орнын сипаттау.
?ар?аралы ауданыны? орталы?ы,?ара?анды обылысыны? шы?ысында 221 км те?із де?гейінен 815м биіктікте орналас?ан. Іргесі 1824жылы ?алан?ан.
2-ж?ргізуші: ?ар?аралыны? зерттелуі,?ар?аралы?а келген зерттеуші-?алымдар-
мен таныстыру. Г.Н.Потанин (1835-1920)орысты? Орталы? Азия мен Сібірді зерттеушісі, Ш.Ш.У?лихановты? досы. Г.Н.Потанин 1913жылы ?лімхан Ермековпен ?ар?аралы ?аласында, ?оянды ж?рме?кесінде кездеседі.
Шо?ан Шы??ыс?лы(1835-1865) ?аза? ойшылы,а?артушы, саяхатшы, зерттеуші,этногроф ?алым. 1855-63 жылдары ?ар?аралы?а келген. ?арак?л ма?ында болды,Орталы? ?аза?станны? біраз жерінде болды.
Потанин,Шо?ан,Абай то?та?ан ?йлер Слайд
2-ж?ргізуші: 1-б?лім : топ?а сипаттама.Топтар ?зін-?зі таныстыру
(эмблемасы, ?раны)
1-сайыс. ?р топ ?зін таныстырады -5?пай
2-б?лім
2-ж?ргізуші:
Білімдіден шы?ады, ал?ыр шешен,
Шешендіктен бол?ан ?ой барлы? к?сем,
Сайра ш?кірт, суырып шары?ташы,
?алмасын б?л жарыста сені? есе?,-
дей келе келесі сайысымызды бастайы?
"?ткел"сайысы топтар?а с?ра? бір-бір с?ра?тан
сайыс ережесі: экранда?ы ?яшы?тарды та?дау ар?ылы с?ра?тар?а жауап беру
-10 ?пай
3-б?лім
ЕКСПО-2017 к?рмесіне сені? ?лесі?.(топ бойынша)
4-б?лім" Асу "б?лім
2-ж?ргізуші:
"Асы? ойна?ан азар,
Доп ойна?ан тозар,
Б?ріненде мал ба?ып,
Білім ?у?ан озар "демекші,мына мені? ?олымда?ы оюлы дорбада асы? бар,?р асы?та с?ра? жасырыл?ан. ?р топ?а бір-бір с?ра?тан,
1-ж?ргізуші:
5-б?лім " Десантты? к?мек"
1-топ 50 ш.б. пен 40 с.е аралы?ында адасып кеттім. ?ай жерде ж?ргенімді аны?тау?а к?мек к?рсет.
2-топ 70 - 80ш.б пен 49 - 50 с.е арасында то?тап ?алдым. Координатты аны?тап, к?мек жібер
3-топ 51с.е пен 71 ш.б аралы?ында адасып кеттім. ?ай жерде ж?ргенімді аны?тау?а к?мек к?рсет.
2-ж?ргізуші: 6- б?лім
"Е? керемет н?рсе- ол адамны? к?п е?бектенгенен кейінгі демалысы"-дейді
Ендеше ойымызды жина?тап, кішкене серігіп алатын с?тте келген сия?ты.
Кол к?терсем солт?стік
Топ-топ бассам о?т?стік
?олды созсам жан-жа??а
К?рсетеді ба?ытты
Батыспен шы?ысты
Иіліп с?лем беретін
Экватор белде деп
Белді б?рай ?оз?аса?
Са?ат тілін батыс?а
Жер айналар шы?ыс?а.
1-ж?ргізуші: 7-б?лім "Белес "
асы? ар?ылы с?ра? беріледі, ?р топ?а 3 с?ра?тан.
2-ж?ргізуші: 8- б?лім " А?шыны? хаты"ойыны (хатта?ы ?атені табу)
1-топ Б?л о?и?а Бетпа?далада болды. Мен Бал?аш те?ізінен ж?зіп келіп, жап-жасыл ш?бі ш?йгін ш?лге келдім,алдымнан жолбарыс шы?ты.Мен оны т?йемен ?уып едім, т?йем ысты??а,ш?лге шыдымай ??лап ?алды. ?ре? дегенде тасты, ?иыршы? ??мдармен ж?ріп таудан а??ан ?зенге жетіп ??ладым. Сексеуілден сал жасап келесі бетке ?ттім.
2-топ Сарыар?аны? ?ар бас?ан ?ар?аралы тауыны? баурайында дем алып жаттым. Тастан тас?а секірген ар?ар мен тау ешкілерді а?ды?ан барысты к?ріп ?алдым. Таудан ??ла?ан ?зеннен ?те алмай, барысты ?апы жібердім. Содан алмалы ба??а келіп алма жинадым. Шамалыдан кейін жер тербелісін сездім.
3-топ ?ар?аралы ?аласында келе жат?анда ?ара б?лт аспанды торлап, экваторлы? жауын ??йып кетті, ?айдан келгені белгісіз торнадо дауылы жолда?ыны? б?рін к?теріп жетті. Шамалыдан кейін к?н ашылып, тропиктік ауа массасы ?алыптасты.
1-ж?ргізуші: 9- сайыс К?рермендермен ойын
1.М?лгіген мидай дала. Жапан далада жал?ыз жолаушы. К?н батып, ?ас ?арая бастайды. Секем ал?ан жолаушы жан-жа?ынан отын жинап,от жа?ады. Т?нні? бір уа?ына дейін от жа?ын отыр?ан жолаушы а?ыры ?йы?а кетеді. Та?ерте? от?а т?скен ірілі-?са?ты кесектер ?ызырып с?нбеген. Оттан алыстау жат?анын алып ?араса, ?ап-?ара к?йе екен. Б?л жерді белгілеп кетейін деп,т?йеге те?делген т?зды? екі кесегін та?дап алып, бір-біріне с?йеп белгі ?ояды, Содан бері б?л жер ?алай аталады. (Екібаст?з)
2.?те ертеде ?аза?тар далада к?шіп -?онып ж?ргенде, тауды? бір шы?ында бір тау б?ркіт ?мір с?реді. Ол с?лтандарды? жа?ымсыз ?ылы?тарына ?ыра?ы к?збен ?арап отырады екен. С?лтандар осы б?ркітті ?лтірейін десе о?тары тимейді екен. Кейбіреулері ?ясына шы?айын десе шы?а алмапты. Б?л ж?мба? жер ?алай аталады.(К?кшетауды? О?жетпес шы?ы)
2-ж?ргізуші: 10-б?лім " ?з ?лкем -?андай к?ркем."
?р топ ?здері жаса?ан слайдтарын ?ор?айды.
?р топ?а 2-минут
Та?па? о?у 1. Б?ла? сыры
2.А?са? киік
3.?з ?иялымда?ы таби?ат
1-ж?ргізуші:
?ш?ыр ой?а серік болсын шеберлік
