2-тапсырма: Сауыр-Тарба?атайды? климаты континентті. ?а?тарды? орташа температурасы –20???С, кейде –30???С-ге дейін жетеді. Шілдеде +22???С, кейде +30???С-ге дейін жо?арылайды. Жауын-шашын м?лшері 350–500 мм. Жазы?тан г?рі тауда ыл?ал молыра? болады. ?ыста ?ар к?п жауады.
3-тапсырма: К?птеген ?зендер бастауын таудан алады. Ірі ?зендер – Аяг?з Бал?аш к?ліне, ?ржар, ?атынсу, Емел ?зендері Алак?лге ??яды.
Б?рын Жайсан к?ліне ??й?ан Жарма, ?айы?дысу, К?кпекті сия?ты ?зендер ?азір к?лге жетпейді. Ал ?араб?ла?, Жетіарал, ?араб??а, Базар ?зендері де тау арасында ?ана а?ып, ?ыр?а шы??ан со? тартылып ?алады.
4-тапсырма:Тарба?атай жері таулы-далалы етегі б?талы, ?ара?айлы ?сімдіктер жамыл?ысы тауды? солт?стік беткейінде альпі шал?ынына ?ласады. О?т?стік беткейге б?талы ?сімдіктер т?н. Сауырды? таби?аты таулы, орманды-шал?ынды дала. Жеміс-жидек а?аштар, к?к теректен, а? теректен т?ратын ша?ын ормандар сайларда ?седі. Тарба?атай мен Сауырды? арасында?ы Шілікті ш?лейтінде селеу, к?де, жусан, бетеге ?седі. Сауыр тауында Сібір а?аштары мен Тянь-Шань шыршасынан т?ратын аралас ормандар бар.
Сауыр мен Тарба?атайда Алтай мен Тянь-Шань тауларына т?н а?дар ж?не дала, ш?лейт а?дары тіршілік етеді. Сондай-а? ?осмекенділер мен бауырымен жор?алаушыларды? т?рт т?рі: жасыл ба?а, тасба?а ж?не дала с?р жыланы, секіргіш кесіртке кездеседі. Сауыр-Тарба?атайда ?аза?станны? «?ызыл кітабына» енген ж?ндіктер мен ??стар мекендейді. Мысалы, жола?ты ?араш?бар жылан, а?бас тырна, дуада?, ителгі, б?ркіт, лашын, ?арабауыр б?лдыры?, ?лар, ?кі ж?не т.б.
2-?адам: ?лгі бойынша «?олдану» біліктілігін ба?алау
5-тапсырма: Кестені толы?тыр.
Сауырды? жер бедері
Тарба?атайды? жер бедері
Сауырды? жер бедері алуан т?рлі. Солт?стiк беткейi ??рылымы жа?ынан Алтай тауларына ??сас келсе, о?т?стiк беткейi Орта Азия таулары сия?ты ??з, жартасты болып келеді. Ерте замандарда?ы м?з басу, а?ын суды? эрозиялы? ?рекетi ж?не кейiнгi тектоникалы? ?дерістер б?л айма?ты? ?азiргi жер бедерiнi? ?алыптасуына ?сер еткен.
Тарба?атайда ?шкірленген жала?аш ??з, шы?дар к?п.Тарба?атайды? Сауырмен iргелес бiрнеше аласа таулар т?рiнде созылып жат?ан жотасы Бар?ытбел деп аталады.
ІІ де?гей( 5 балл + 4 балл = балл)
1-?адам: «Т?сіну» білімін ба?алау
Себебін аны?та.
1-тапсырма.Не себепті Сауыр-Тарба?атай ??ірідегі ?ор?андар «Алтын оба» деп атал?ан?
Ж: Тарба?атай ??ірін бізді? жыл санауымыз?а дейінгі бірнеше мы?жылды?та ерте к?шпенділер мекендеген.Археологиялы? ?азба кезінде 500-ден астам алтын б?йымдар шы??ан.
2-тапсырма.Тарба?атай тауында не себепті м?зды?тар жо??
Ж:Тау басы жада?ай,Тарба?атай онша биік емес сонды?тан тау басында м?зды?тар жо?.
2-?адам: «Талдау» тапсырмаларын ба?алау
3-тапсырма: Сауыр мен Тарба?атай тау жоталарын салыстыр.
Сауыр жотасыны? е? биiк н?ктесi – М?зтау (3816 м).
Тарба?атайды? жалпы ?зынды?ы 300 км, батыс б?лігі ?аза?стан?а, ал шы?ыс б?лігі ?ытай?а ?арайды. Е? биік шы?ы – Тастау (2992 м). М?зды?тар жо?.
4.Сауыр, Тарба?атай ?андай тау к?терілу кезінде ?айта к?терілді?
а) Мезозой. ?) Герцин. б) Альпі. в) Каледон.
5.Сауыр, Тарба?атайда кездесетін жануар?
а) ?ара??йры?. ?) ?о?ыр аю. б) Коала. в) Марал.
2-?адам:«Ба?а беру» біліктілігін ба?алау
Сен ?алай ойлайсы??
2-тапсырма:«Алтын оба» аталып кеткен ?ор?андардан осы д?уірді? к?не м?дениет ескерткіштеріні? табылуы неліктен деп ойлайсы??
3-тапсырма: Та?ырыпты? мазм?ны бойынша эссе (пікірі?ді) жаз: не алды??
4-де?гей (12 балдан б?лек белгіленеді, себебі ол стандарттан жо?ар?ы де?гей)
Та?ы не білгі? келеді? Ол туралы м?ліметті интернеттен, бас?а да а?парат к?здерінен тауып, реферат жаз. Реферат жазу тапсырмасы болады. Сонды?тан ол б?лек ?осымша ба?аланады
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Мақсаты: Оқушының функционалдық сауаттылығын дамытуға жағдай жасау және функционалдық сауаттылығының даму деңгейін критериалды бағалау арқылы өлшеу .
Міндеттері:
-оқытушылық: тақырыпты топтық жұмыс барысында зерттеуге үйрету, тау жоталарының ерекшеліктерін анықтау, қортындылау, рефлексия жасату және жеке басының қол жеткізген білім, біліктілік, құзыреттілік деңгейін, яғни нәтижесін, «қосу» әдісі бойынша әділ бағалау;
-тәрбиелік: мазмұнды ашатын тәрбиелік мәні бар тапсырмалармен байыту арқылы туған жерге деген сүйіспеншілік қасиеттерін қалыптастыру;
-дамытушылық: деңгейлік тапсырмаларды әр оқушының қабілеті жеткенінше біртіндеп орындатуға жетелеу, жағдай жасау.
Жұмыс дәптері (аралас сабақ –45минут)(Оқушы дәптеріндеасты сызылған курсивсөздердің орнына бос орын қалдырылады).
ЕСІҢЕ ТҮСІР!
( оқушылар үйден дайындалып келеді )
1. Сауыр– Тарбағатайдың ерекшелігі қандай?
Ж: Ол Сарыарқаның шығыстағы жалғасы болып табылады.
2. Сауыр-Тарбағатай қандай тау, қандай таулы өлке?
Ж:Сауыр-Тарбағатай жапсарлас жатқан жоталар, қатпарланған таулы өлке.
Жаңа тақырыпты оқушыларға өз бетімен меңгерту тапсырмалары(топтық жұмыс)
1-қадам: «Білу» тапсырмаларын меңгерту
Сұрақтарға жауап бер.
1. Сауыр-Тарбағатай Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан? Аймақтың жер бедері қандай?
2. Сауыр-Тарбағатай климатын сипаттаңдар.
3. Аймақтың өзен-көлдерін атаңдар.
4. Бұл жердің өсімдік, жануарларының қандай ерекшеліктері бар?
2-қадам: «Түсіну» тапсырмаларын меңгерту
Себебін анықта.
1. Не себепті Сауыр-Тарбағатай өңірідегі қорғандар «Алтын оба» деп аталған?
2. Тарбағатай тауында не себепті мұздықтар жоқ?
3-қадам: «Талдау» тапсырмаларын меңгерту
Сауыр мен Тарбағатай тау жоталарын салыстыр
4-қадам: «Жинақтау» тапсырмаларын меңгерту
Сұрақтарға жауап бер.
1.Зайсан ойпатының оңтүстігі қандай тау жүйесіне тіреледі?
2.Тарбағатайдың жалпы ұзындығы?
3.Сауыр тауының ең биік нүктесі?
4.Сауыр, Тарбағатай қандай тау жасалу кезінде қайта көтерілді?
5 .Сауыр, Тарбағатайда кездесетін жануар?
5-қадам : « Қолдану» біліктілігін қалыптастыру
Сауыр- Тарбағатай тауларының ерекшеліктерін анықта
6-қадам : «Баға беру» біліктілігін қалыптастыру
Сен қалай ойлайсың?
«Алтын оба» аталып кеткен қорғандардан осы дәуірдің көне мәдениет ескерткіштерінің табылуы неліктен деп ойлайсың?
Нәтижеге бағытталған бағалау бөлімі
(12 балдық критериалды бағалау жүйесі арқылы кері байланыс жүргізіледі)
І деңгей (5балл)
1-қадам : «Білу» білімін бағалау
Бос орындарға тиісті сөздерді жаз.
1-тапсырма: Сауыр мен Тарбағатай тау жүйесі Қазақстанның шығысында орналасқан. Сауыр таулары Қытай мен Қазақстан мемлекеттерінің аумағында орналасқан. Сауыр жотасы солтүстікте Жайсан көліне тіреледі, оңтүстікте Шiлiктi қазаншұңқырына ұласады. Ең биiк нүктесi – Мұзтау (3816 м).
2-тапсырма: Сауыр-Тарбағатайдың климаты континентті. Қаңтардың орташа температурасы –20 ˚ С, кейде –30 ˚ С- ге дейін жетеді. Шілдеде +22 ˚ С, кейде +30 ˚ С- ге дейін жоғарылайды. Жауын-шашын мөлшері 350 – 500 мм. Жазықтан гөрі тауда ылғал молырақ болады. Қыста қар көп жауады.
3-тапсырма: Көптеген өзендер бастауын таудан алады. Ірі өзендер – Аягөз Балқаш көліне, Үржар, Қатынсу , Емел өзендері Алакөлге құяды .
Бұрын Жайсан көліне құйған Жарма, Қайыңдысу, Көкпекті сияқты өзендер қазір көлге жетпейді. Ал Қарабұлақ, Жетіарал, Қарабұға, Базар өзендері де тау арасында ғана ағып, қырға шыққан соң тартылып қалады.
4-тапсырма: Тарбағатай жері таулы-далалы етегі бұталы , қарағайлы өсімдіктер жамылғысы таудың солтүстік беткейінде альпі шалғынына ұласады. Оңтүстік беткейге бұталы өсімдіктер тән. Сауырдың табиғаты таулы, орманды- шалғынды дала.
2-қадам: үлгі бойынша «Қолдану» біліктілігін бағалау
5-тапсырма: Кестені толықтыр.
Сауырдың жер бедері
Тарбағатайдың жер бедері
Сауырдың жер бедері алуан түрлі. Солтүстiк беткейi құрылымы жағынан Алтай тауларына ұқсас келсе, оңтүстiк беткейi Орта Азия таулары сияқты құз, жартасты болып келеді. Ерте замандардағы мұз басу, ағын судың эрозиялық әрекетi және кейiнгi тектоникалық үдерістер бұл аймақтың қазiргi жер бедерiнiң қалыптасуына әсер еткен.
Тарбағатайда үшкірленген жалаңаш құз, шыңдар көп.Тарбағатайдың Сауырмен iргелес бiрнеше аласа таулар түрiнде созылып жатқан жотасы Барқытбел деп аталады.
ІІ деңгей(5балл+ 4балл=балл)
1-қадам: «Түсіну» білімін бағалау
Себебін анықта.
1-тапсырма. Не себепті Сауыр-Тарбағатай өңірідегі қорғандар «Алтын оба» деп аталған?
Ж: Тарбағатай өңірін біздің жыл санауымызға дейінгі бірнеше мыңжылдықта ерте көшпенділер мекендеген. Археологиялық қазба кезінде 500-ден астам алтын бұйымдар шыққан.
2-тапсырма. Тарбағатай тауында не себепті мұздықтар жоқ?
Ж:Тау басы жадағай ,Тарбағатай онша биік емес сондықтан тау басында мұздықтар жоқ.
2-қадам: «Талдау» тапсырмаларын бағалау
3-тапсырма: Венн диаграммасы арқылы Сауыр мен Тарбағата й тау жоталарын салыстыр .
Тақырыптың басты идеясын жаз.............................................................................................
Сауыр жотасының ең биiк нүктесi – Мұзтау (3816 м). Қазақстан жеріне Сауырдың тек батыс бөлігінің солтүстік беткейі кіреді.Төбелерінде мұздықтары бар.
Тарбағатайдың жалпы ұзындығы 300 км, батыс бөлігі Қазақстанға, ал шығыс бөлігі Қытайға қарайды. Ең биік шыңы – Тастау (2992 м). Мұздықтар жоқ.
3-қадам: өзгертілген жағдайда «Қолдану» біліктілігін бағалау
4-тапсырма: Кескін картаға Сауыр – Тарбағатай тау жотасының биік нүктелерін, өзен – көлдерін түсір.
.
ІІІ деңгей: (5балл +4балл +3балл12балл)
1-қадам: «Жинақтау» білімін бағалау
1-тапсырма:Тест сұрақтарына жауап бер.
1.Зайсан ойпатының оңтүстігі қандай тау жүйесіне тіреледі?
а) Алтай. ә) Сауыр-Тарбағатай. б) Жоңғар Алатауы. в) Тянь-Шань.
4.Сауыр, Тарбағатай қандай тау көтерілу кезінде қайта көтерілді?
а) Мезозой. ә) Герцин. б) Альпі. в) Каледон.
5.Сауыр, Тарбағатайда кездесетін жануар?
а) Қарақұйрық. ә) Қоңыр аю. б) Коала. в) Марал.
2-қадам:«Баға беру» біліктілігін бағалау
Сен қалай ойлайсың?
2-тапсырма :«Алтын оба» аталып кеткен қорғандардан осы дәуірдің көне мәдениет ескерткіштерінің табылуы неліктен деп ойлайсың?
3-тапсырма: Тақырыптың мазмұны бойынша эссе (пікіріңді) жаз: не алдың?
4-деңгей (12 балдан бөлек белгіленеді, себебі ол стандарттан жоғарғы деңгей)
Тағы не білгің келеді? Ол туралы мәліметті интернеттен, басқа да ақпарат көздерінен тауып, реферат жаз. Реферат жазу тапсырмасы болады. Сондықтан ол бөлек қосымша бағаланады
Пәні: География. Күні:18.04.2016. Сынып: 8 а Пән мұғалімі: Баетова А.Е
Тақырыбы: Сабақ №53§ 56. Сауыр-Тарбағатай
«А Ш Ы Қ Ж У Р Н А Л»
(«+»- класта ,«V»- үйде орындалған тапсырмалар)
№
Оқушының аты жөні
І деңгей
1
1
Абілда Г
2
3
+
Аристеев Қ
2
+
Арыстанбеков Б
4
+
3
5
+
+
+
Бағдаулетов Н
4
6
+
+
+
ІІ деңгей
+
5
Балтабаева Г
+
7
+
Ержанұлы А
+
+
+
1
8
2
+
+
+
+
+
+
Ибыраймов М
+
+
+
+
Құрманғали Б
+
+
+
9
3
+
+
10
+
+
Тұрғанова А
+
+
+
+
ІІІ деңгей
4
+
Сапан С
+
v
+
+
+
+
+
11
1
v
+
+
+
+
+
+
+
+
2
12
Сүлейманова А
+
+
+
+
+
+
+
+
3
v
Сыныпта
Мұратқызы Ж
+
+
+
+
+
+
+
v
үйде
+
+
+
+
v
+
+
8
+
Барлық балл
v
+
+
+
+
Баға
1
7
+
+
+
+
+
+
+
9
1
8
v
+
+
4
8
1
+
+
+
8
+
9
8
+
4
+
+
v
1
v
7
v
1
+
9
+
+
4
+
4
v
1
v
8
9
+
8
1
9
4
+
4
2
9
9
v
2
9
11
4
v
5
11
1
8
5
10
9
1
4
2
9
4
11
5
МониторингБағалау парағындағы «Барлық ұпай саны» бағанында берілген балл көрсеткіштерітөмендегі мониторингте сәйкес нүктелермен белгіленеді
12
11
10
9
.
8
7
.
.
6
.
5
.
4
3
.
2
.
.
.
1
.
1
.
2
.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Оқушылардың сынып журналындағы реттік нөмірлері
Сынып оқушыларының білім сапасының көрсеткіштер МОНИТОРИНГІСІ
Барлығы :12оқушы.Жалпы сыныптың білім сапасы:100%
Үш деңгейлік тапсырмаларды біртіндеп орындау арқылы балл жинау барысында оқушының функционалдық сауаттылық (құзіреттілік) деңгейі өлшенеді. Күрделілік дәрежесіне (критерийіне) сәйкес дұрыс орындалған тапсырмалар арқылы әділ бағалау жүзеге асырылады, себебі критериалды бағалау жүйесі қолданылады.
Тапсырмалардың күрделілігіне сәйкес квалиметриялық(сапаны өлшеу) амал негізінде қойылған баға білім сапасының әділ көрсеткіші болады (4-кесте): егер оқушы барлық үш деңгей тапсырмаларын толық және дұрыс орындаса «өте жақсы»; алғашқы екі деңгей тапсырмаларын ғана дұрыс орындаса – «жақсы» , тек бірінші деңгей тапсырмаларымен шектелсе – «қанағаттандырарлық» деп бағаланады.
Тақырып бойынша оқушының оқу жетістігін өлшейтін бағалау критерийлері 4-кесте
Критерийлер
1- деңгей
Оқу жетістіктерінің ең жоғарғы өлшемі
Білімі: тек ақпараттық сипаттағы мазмұнды «біледі», қайтадан айтып бере алады.
Біліктілігі: үлгі бойынша «қолданады».
2-деңгей
5 балл, немесе
«сына қтан өтті »
Білімі: а)ақпараттың себеп-салдарын «түсінеді», ә) «талдау» жұмыстарын жасай алады.
Біліктілігі: өзгертілген жағдайда «қолданады ».
3-деңгей
+4 балл = 9балл
Білімі: алған білімін «жинақтай» алады.
Біліктілігі: рефлексия жасай біледі-эссе жазу арқылы. Өмірде кездесетін проблемалық жағдаяттарды шеше алады
Барлығы
+3 балл = 12 балл
Критерийлер
1. Балды бағаға айналдыру шкаласы:
2. 11-12 балл – бағасы «5» (92%-100%);
3. 7-10 балл - «4» (58%-83%);
4. 5-6 балл - «3» (42%-50%);
5. 5 балдан төмен – «сынақтан өтпеді» (ешқашан «2» қойылмайды, себебі әр оқушы сынақтан өтуге міндетті).
