О?т?стік Американы? таби?ат зонасы

О?ушыларды? картамен, кестемен, электронды о?улы?пен ж?мыс жасауын,танымды? ?абілеттерін, іскерлігімен іздемпазды?ын шы?армашылы? ізденуі ж?не с?здік ?орын дамыту?а жа?дай ту?ызу.

Жарты шарлар картасы, атлас,кескін карта, таратпа материалдар, электронды о?улы?,интерактивті та?та,видеоролик, О?т?стік Американы? таби?ат зоналар картасы.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«О?т?стік Американы? таби?ат зонасы»

Сабақтың тақырыбы:

Оңтүстік американың

табиғат зоналары

Сыныбы: 7 «а»

№ 7 Е.Халықов атындағы жалпы орта білім беретін мектептің

І санатты география пәнінің мұғалімі

Сенғалиева Гүлфайруз Айдынқызы

Оңтүстік американың табиғат зоналары

Оңтүстік Американың органикалық дүниесі-нің бұрынғы Гондвана материгі құрамында болған материктерге ұқсастарымен қатар өзіндік түрлері де мол. Себебі материктегі органикалық дүниенің басым бөлігі жеке материк ретінде қа-лыптасқан кезде пайда болып дамыды және оның табиғатына бейімделді

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Табиғат кешендеріне сипаттама бере отырып, Оңтүстік Американың табиғат зоналарына жеке-жеке тоқталу.

Тәрбиелік: Оқушыларға Оңтүстік Американың қайталанбас тіршілік дүниесін қорғау және сақтау шараларын түсіндіру барысында эстетикалық және экологиялық тәрбие беру.

Дамытушылық: Оқушылардың картамен, кестемен, электронды оқулықпен жұмыс жасауын,танымдық қабілеттерін, іскерлігімен іздемпаздығын шығармашылық ізденуі және сөздік қорын дамытуға жағдай туғызу.

Сабақ түрі: оқушылардың ізденіс қабілетін дамыту;

Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелеу,талдау,ВЕНН диаграммасы,семантикалық карта;

Оқыту технологиясы :ақпараттық оқыту; диалогтық оқыту

Стратегиялары: салыстыру,оқыту мен оқудағы жаңа әдіс- тәсілдерді қолдану.

Сабақтың пәнаралық байланысы: биология,қазақ әдебиеті .

Көрнекіліктер: Жарты шарлар картасы, атлас,кескін карта, таратпа материалдар, электронды оқулық,интерактивті тақта,видеоролик, Оңтүстік Американың табиғат зоналар картасы.

1 Оқушылардың бүгінгі сабақтағы көңіл күйлерін сұрау Оқушылардың бүгінгі сабақтағы көңіл күйлерін сұрау 2 Оқушылармен амандасу,топқа бөлу Оқушылармен амандасу,топқа бөлу 3 Үй тапсырмасын пысықтау. Үй тапсырмасын пысықтау. Сабақтың барысы:

Оқушылардың бүгінгі сабақтағы көңіл күйлерін сұрау
Оқушылардың бүгінгі сабақтағы көңіл күйлерін сұрау

Оқушылармен амандасу,топқа бөлу
Оқушылармен амандасу,топқа бөлу

Үй тапсырмасын пысықтау.
Үй тапсырмасын пысықтау.

Сабақтың барысы:

Кескін картамен жұмыс

Оңтүстік Американың басты

өзендері мен көлдерін кескін картаға белгілеп,картадан көрсету;

Географиялық диктант

Анд

Гвиан

Маракайбо

Амазонка ның

«Қалайы алаңы»

Игуасу

Поопо

Венн диаграммасы

Амазонка мен Конго өзендерін салыстыру.

Амазонка

Конго

Видео көрсету

(видео көрсетілгеннен кейін

жаңа сабақтың тақырыбын

оқушылар өздері анықтайды.)

Жаңа сабақ

Оңтүстік Америка жерінде мынадай табиғат зоналары ажыратылады:

Ылғалды экваторлық ормандар (гилея);

Ылғалды экваторлық ормандар (гилея);
Ауыспалы ылғалды (муссонды) ормандар;
Саванналар мен сирек ормандар;
Субтропиктік қатты жапырақты мәңгі жасыл

ормандар мен бұталар;

Жалпақ жапырақты ормандар;
Субтропиктік дала (пампа);
Шөлейт және шөл;

Анд тауларындағы биіктік белдеулер

Сельвас

какао

Экватордың екі жағын Амазонканың ылғалды экваторлық ормандары-гелея алып жатыр.Жергілікті халық бұл орман- дарды “сельвас”деп атайды.Мұнда ағаштардың 2 мың түрі өседі, биіктігі 80 м-ге жетеді.Табиғи каучук алатын гевея,ең жеңіл ағаш бальс,дәрілік хина ағашы,какао,сейба,қауын ағашы,т.б.өседі.Жер шарының ауасын тазартуда бұл ор- мандардың теңдесі жоқ.Сондықтан бұл аймақты “Жердің өкпесі” деп тегін атамайды.

Пекари шошқасы

Құмырсқа жегіш

Бақырауық маймыл

ягуар

Сельвастың шағын денелі бақырауық және ілмекқұйрық

маймылдар, жалқауаң, тапир, опоссум, құмырсқа жегіш, қан

сорғыш жарқанат,пекари шошқасы, ең ірі су шошқасы-капи-

бара және жырқыштар-ягуар мен пума кездеседі. Тотықұс-

тар мен тукандар, гаоциндер, әлемдегі ең кішкентай құс-ко-

либри ұзын тұмсығымен гүл шырынын сорады. Бақалар мен

бауырымен жорғалаушылар да ағаш басында өмір сүреді.

Нанду

Жалды қасқыр

ыц

Саванналарында жануарлар дүниесінен пекари,

ергежейлі бұғылар, жалды қасқыр, сауыттылардың

бірнеше түрі, құмысқа жегіштер және нанду түйеқұ-

сы кездеседі.Құнарлы топырақта какао мен Афри-

кадан әкелінген кофе ағашы плантацияларына

айналдырылған.

каучук

акация

кактус

Саванналар мен сирек ормандар льянос (Ориноко са-

ваннасы) және кампос (Бразилия саваннасы) болып бө-

лінеді.Льяноста пальмалар, акация және биік шөптесін

өсімдіктер,ал кампоста кактус, мимоза, сүттіген бұтала-

ры,бөтелке ағаш өседі . Бразилия үстіртінде бұтағы өте

қатты ағаш-кебрачо (балта сынар)өседі.

Пампа

бұғысы

Пампадағы (“жазық дала”) бітік өскен пампа шөбі мен қоң-

ырбас арасында пампа бұғысы,пампа мысығы,пампа түлкісі

кеміргіштер,оцелит, өзен жағаларында теңіз шошқасы, саз

құндызы кездеседі. Құнарлы қызғылт-қара топырақты Пампа

түгелге жуық жыртылып аса ірі егіншілік аймаққа айналған.

Ал құрғақ далалар жайылымға айналдырылған.Табиғи өсім-

діктер мен жануарлар тек қорықтарда ғана сақталып қал-

ған және сандары азая түсуде.

Оқушының шығармашылық жұмысы

Анд тауындағы биіктік белдеулері

Пуна белдеуі

Гуано-бағалы тыңайтқыш

Атакама шөлі

Андының батыс етегінде тропик бойында Атакама шөлі

орналасқан.Тәуліктік амплетуда 25-30ºболғандықтан ма-

мыр- қараша аралығында “соқыр”тұман- гаура әсерінен

таңғы шықты денесімен сіңіретін өсімдіктер- ломас деп

аталады. Жағалаудағы құс базары маңында саңғырық

қалыңдығы 30 м гуано деп аталатын аса бағалы тыңайт

қыш алынады. Андыда 3000-3500 м биіктікте ылғал ар-

тып шөптесін өсімдіктен тұратын пуна белдеуін түзеді .

Анд тауы эндемик жануарлар дүниесіне бай.Түйе тұқымда-

сы-ламаның жабайы екі түрі-викунья мен гуанако мекендей-

ді.Жергілікті халық ламаның екі түрін-альпака мен кәдімгі ла-маны қолда бағады.Сондай-ақ Андыда тау тапиры, көз-ілдірікті аю,пума, терісі өте бағалы кеміргіш –шиншилла мекендейді. Аса ірі жыртқыш құс- кондордың салмағы 9-12 кг-ға,ал қанаты жайылғанда ұзындығы 3 м-ге жетеді. Анд тауының оңтүстік шетінде магеллан пингвині кездеседі.

мақта

батат

бұрыш

Анд тауы Жер бетіне кеңінен таралған көптеген

мәдени өсімдіктердің “Отаны” Олар:картоп, батат, мақта,

жүгері (миас), үрме бұршақ, бұрыш, асқабақ, күнбағыс,

қызанақ(томат), темекі, какао. Андының қайталанбас

табиғатын сақтау мақсатында қорықтар мен ұлттық

парктер ұйымдастырылған.Олар ғылыми- зерттеу ор-

талықтарымен қатар, туристік мақсаттарда да пайда-

ланылады.

Оңтүстік Америка Солтүстік Америка материгімен бірге Америка дүние бөлігін құрайды.Материктің батысын Тынық мұхиты, шығыс жағалауын Атлант мұхитының сулары шәйіп жатыр.

Оңтүстік Америка

Мен өзім болдым біраз жұмбақ мекен

Жағама алғаш жүзіп Колумб келген

Үндістанды таптым деп қателесіп,

Халқымды «үндістер» деп атап кеткен.

Ең ұзын тау тізбегі жер бетінде

Әдемі,көркем сұлу Анды менде,

Үстірттер , ойпаттар бар,жазықтар бар

Ылғалдың мол мөлшері тағы менде.

Сұлуым мың бұралған Амазонка

Суы мол одан өткен өзен бар ма?!

Анхельдей, Игуасудай перзенті бар

Бақытты Парана мен Ориноко.

Сельвасы,пампасы бар,шөлейті бар

Өзіне сән беріп тұр саванналар

Сейба тұр 80 метр биіктігі

Бауырында пальмалар мен гевеялар

$Термин сөздермен жұмыс Гелея – Сельвас – Льянос – Кампос – Пампа – Гаура – Ломас – Гуано – \\+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++\\\В\\\\\\Х+++++++++++++$

Термин сөздермен жұмыс

Гелея –

Сельвас –

Льянос –

Кампос –

Пампа –

Гаура –

Ломас –

Гуано –

\\+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++\\\В\\\\\\Х+++++++++++++