Тексерілді
_____________Е.Дайнашов
10.03.2016 ж 10 а ?аза?стан тарихы Р.Т?гелбаева
Саба?ты? та?ырыбы: ?аза? фольклоры
Сілтеме 1. 10–сынып. ?аза?стан тарихы о?улы?ы
2. М??алімге арнал?ан н?с?аулы?
3. Ютуб браузерінен алын?ан видеоролик
4. М??алімдерге арнал?ан сайттар
Саба?ты? ма?саты ?аза? фольклорыны? е? к?не жанры- миф пен а?ыз ??гімелері.К?шпелілерді? к?не мифтік к?з?арастары жыр-а?ыздарда к?рініс тап?ан.Соларды? бірі ?ор?ыт ата а?ызы ж?не Ды? с?луы,М?де туралы,мал-м?ліктеріне байланысты а?ыз ??гімелер туралы айтылады. Осы а?ыздарды о?ып,талдау?а,салыстыру?а ж?не орта? бір т?жырым?а келуге ?йрету
О?ыту н?тижесі 1.?аза? фольклорыны? е? к?не жанры- миф пен а?ыз ??гімелері.К?шпелілерді? к?не мифтік к?з?арастары жыр-а?ыздарда к?рініс тап?ан.Соларды? бірі ?ор?ыт ата а?ызы ж?не Ды? с?луы,М?де туралы,мал-м?ліктеріне байланысты а?ыз ??гімелер туралы айтылады. Осы а?ыздарды о?ып,талдау?а,салыстыру?а ж?не орта? бір т?жырым?а келуге ?йренеді,топта?ы ынтыма?тасты??а т?рбиеленеді.
2. Жа?а та?ырып ж?нінде т?сінік ?алыптасады
3. Топпен ж?мыс істеу да?дысы ?алыптасады
Негізгі идея О?ушыларды? сыни т?р?ысынан ойлауын дамыта отырып,диалогтік о?ыту ?дісімен ?з т?жырымын ауызша,жазбаша ж?не шешен жеткізу
?амтылатын модульдер 1. О?ытуда?ы жа?а т?сілдер (диалогты? ??гіме)
2. сыни т?р?ыдан ойлау
3. жас ерекшеліктеріне ?арай тапсырмалар беру
4. талантты ж?не дарынды балаларды о?ыту
5. к?шбасшылы?
6. ба?алау
Тапсырмалар 1. Топтастыру 3.топты? ж?мыс,ж?пты? ж?мыс
2. С?ра?-жауап 4. ба?алау
М??алімні? іс-?рекеті уа?ыты О?ушыны? ?рекеті
І. ?йымдастыру кезе?і
а) амандасу
б) т?гендеу
в) топтастыру
г) сергіту с?ті
3 минут О?ушылар т?стер та?дау ар?ылы,т?рт топ?а бірігіп топтасып отырады. К?шбасшылар?а ба?алау пара?шасын беру.
ІІ.?й тапсырмасы:
С?ра?-жауап
Ашы? с?ра?тар
5минут 1.?ор?ыт ата ?ай жерде д?ние келген?
2.Асан атына «?ай?ы» деген с?зді замандастары неге ?ос?ан?
3.Жырауларды? ?аза? ?о?амында алатын орны ?андай? 4.Абылай ханны? бас ке?есшісі бол?ан жырау кім?
5.«Б?л –?з ?мірінде тол?ау айтып,то?ыз ханды т?зеткен еді» деп ?ай жырауды айтады?
ІІІ.Жа?а саба?:
1. Топты? ж?мыс
2. Тарихи диктант:ж?пты? ж?мыс. стратегиясы а?ыз ??гімені жал?астыру
IV.Ой тол?аныс:
VI.Семантикалы? карта
15 минут
7минут
3 минут
5 минут
«Ми?а шабуыл» А?ыз дегеніміз не ?
Ауыз ?дебиеті ??гімені? бір саласы – а?ыз. А?ыз негізінде ??гіме, кейде ?ле?, жыр т?рінде болуы да м?мкін.
А?ыз белгілі бір адамны? атына, іс-?рекетіне байланысты туады. Кейде а?ыз ??гімеде де шынды? о?и?а мен ?иял-?ажайып о?и?а аралас келіп отырады. Б?л жа?ынан ал?анда а?ыз бен ертегі екеуіні? арасы жа?ын. Негізгі айырмасы – а?ыз ??гіме к?бінесе тарихта бол?ан адамны? басына ??ралады. ?уелде тарихта шын бол?ан, кейін сондай адам болыпты-мыс деп, ел аузында ла?ап?а айнал?ан адам туралы ??гіме етіледі.
О?ушылар т?рт топ?а б?лінеді
1-топ:Миф,а?ыздар
2-топ:Б?рілі байра? –?раным
3-топ:Мал т?ліктеріне байланысты а?ыздар
4-топ:Н?? пай?амбарды? кемесі ?азы??рт тауыны? басына келіп то?та?ан
1- топ: «Ойы?ды ая?та».
.
-- – діни а?ызды? ?аза?ы н?с?асы бойынша жерж?зілік топансу тас?ыны кезінде Н?х пай?амбар кемесі ?айырла?ан ?асиетті тау, адамзат атаулы мен жан-жануар тара?ан киелі жер.
«Киелі тау», «жерж?зілік топансу», «Н?х пай?амбарды? кемесі» ж?нінде ?лемдік мифологияда к?птеген діни а?ыз-?псана бар.
-- басында кеме ?ал?ан,
Ол ?улие болмаса неге ?ал?ан?
Жетім бота ?стінде жатып ?алып,
Ойсыл?ара жануар содан ?ал?ан,
2-топ:
________?лiм ауылдарыны? ?алы? ортасына келiп, бiр ел а?асыны? ?йiне ат басын тiрептi. Сол ?йде бiраз ел а?а¬лары жиналып отыр екен. ?стерiне келген жолаушымен амандасып, «Сен кiмсi??» деп с?раса _______ «Адаймын» дептi. Сол жерде ж?рiс жайы с?ралмастан: «Адайлар талай адамымызды ?лтiрiп, малымызды барымтала?ан. ?лi к?нге дейiн ??н т?лемей, те?дiк бермей ж?р едi. Сенi ??дайды? ?зi айдап келген шы?ар, ?азiр дала?а алып шы?ып ?лтiремiз!» деп б?рi ?йден шы?ады.
Дала?а шы??асын Бекет ?лгi ел а?асы а?са?ал?а: «Б?рiмiз де м?сылман баласымыз ?ой. Сендер менi ?лтiрер болса?дар, со??ы р?к?т намазымды о?ып алу?а м?рсат берi?дер, сосын ?лтiрерсi?дер» деп ?тiнiптi. Кейбiр тентектердi? дауры??анына ?арамай ел а?асы Бекеттi? тiлегiн берiп, «намазы?а р??сат» дептi. _______ ауыл алдында?ы т?бе басына шы?ып, о?аша т?рып о?ы?ысы келетiнiн айтыпты. Т?бенi? етегiнде ?азы?та ар?ан¬дау¬лы т?р?ан атын к?рсетiп, «Егер «?ашып кетедi» десе?дер т?бенi айнала ?оршап т?ры?дар. Тек, менi? намазымды б?за к?рме?дер» деп ?тiнiптi. Ел а?асы оны? б?л тiлегiне ?арсылы? етпептi. Содан, ______т?бе басына шы?ып жайланып намазын о?у?а кiрiсiптi. Ауыл адамдары т?бенi айнала ?оршап алыпты.
_______ бiр р?к?т намазын о?ып болып, екiншiсiне кiрiскен кезде т?бенi ?оршап т?р?ан адамдарды? бастары айнал?андай болып, ?ркiм т?р?ан жерлерiне отыра кетiп, ?ал?ы?андай болыпты. Бiразыра?¬тан кейiн олар естерiн жиып, к?здерiн ашып ?араса, т?бе басында?ы _____ зым-зия жо?. Ар?андаулы аты сол т?р?ан жерiнде. К?кке ?шты ма, жерге сi?дi ме, белгiсiз. Содан ?лiмдер _______намаз о?у?а м?рсат берген кiсiнi ?айбаттап, бо?тап, «оны? ?ашып кетуiне сен м?мкiндiк бердi?. Сол жерде-а? ?лтiрiп тастау керек едi» десiптi. Ел а?асы «аты ар?андаулы т?р ?ой, жаяу ?ашып ?айда кете ?ойды дейсi?? Одан да жан-жа?ты ?арап тауып алайы?!» дептi. Содан, жан-жа??а б?лiнiп, ауыл адамдары ______ iздеуге кiрiсiптi. Бiра?, тау-тасты, сай-саланы, ой-жыраларды т?гел с?зiп, тiнтiп ?ара?анмен Бекет табылмапты.
______ iздеушiлердi? бiр тобы ?рiсте мал жайып ж?рген ?ойшы?а жолы?ып с?раса, ?ойшы «Бейсеубет ж?рген аттылы да, жаяу адамды да к?ргенiм жо?. Сендер «намаз о?ыды» деген шамада бiр ?лемет ??йын ауыл?а ?арай бет алды. «Ойпырмай, мына ??йын ауыл?а барып со?са, ?йлердi жы?ып, ?бiгерге салады-ау» деп ?арап т?рдым.
3-топ:
А?ыз бойынша, ____________М?хаммед пай?амбарды? ш?кірті бол?ан. Бірде, М?хамед пай?амбар ш?кірттерімен бірге ??рма жеп отырады. ??рманы? біреуі ?айта-?айта таба?тан т?сіп ?ала береді. Сол кезде пай?амбар?а Алладан "Б?л ??рма сізден кейін 400 жылдан со? д?ниеге келетін Ахмет деген м?сылман баласына арнал?ан" деген аян келеді
4-топ:
?азіргі Тараз ?аласыны? іргесінде моласы т?р?ан ______жайында білетініміз тым аз. Бір а?ыз оны сиыр малыны? атасы саналып кеткен Зе?гі бабаны? ?ызы дейді. Ал, та?ы бір а?ызда ?араханидтер ?улетіні? негізін ?алаушы ?араханны? ?алы?ды?ы делінген. Жа?а?ы тайландты? жігітті? о?и?асын о?ып отырып, осы ?арахан?а байланысты естігеніміз есімізге т?сті.
?арахан мен _______Т?ркістанда кездесіп, бірін-бірі бір к?ргеннен-а? ?натады. ?ашы?тар бас ?осып, ?мірлік серік болу?а да уа?далас?ан. Алайда, жаугершілік заманда д?шпандарымен со?ысып ж?рген ?арахан у?делескен к?ні ______ келе алмапты. К?те-к?те т?зімі таусыл?ан ?алы?ды? Тараз?а ?араханны? артынан ?зі к?туші ?йелімен бірге іздеп бар?ан екен.
А?ыз ??гімелерді? негізгі ма?саты не?
І?. ?йге тапсырма 2 №39 ?осымша деректер іздеу
?І.Ба?алау.
Формативті 2
Топтар арасында?ы ба?алау
?зін-?зі ба?алау
?ІІ. Рефлексия 3 Кері байланыс саба?тан ал?ан ?сері мен білімдері туралы ?ыс?аша ойын пікірін жазады
