Ауытқу амплитудасы ұғымы және ауа температурасының тәуліктік ауытқуының маңызы

Тақырыбы Ауытқу амплитудасы ұғымы және ауа температурасының тәуліктік ауытқуының маңызы

Мақсаты:  Амплитуда ұғымы, ауа температурасының өзгеру себептері және тәуліктік орташа температураны анықтау жолдарымен танысу

Жоспар: 1.Амплитуда ұғымы. 2.Ауа температурасының тәуліктік ауытқуының маңызы 3.Ауа температурасының өзгеру себептері.  4.Қорытынды.

Амплитуда ұғымы . Амплитуда – латын тілінен аударғанда кеңдік, жайылушылық деген мағына береді. Тәулік ішіндегі ең жоғарғы және ең төменгі температуралар айырмасын тәуліктік температура амплитудасы дейді. 

Мысалы: сағат 1.00-де +5°С, 7.00-де -2°С, 13.00-де +10°С, 19.00-де +9°С, тәуліктік амплитуда: (+10°С) - (-2°С) = 12 ге тең.

Температураның жылдық орташа амплитудасы және климаттық картасы

Ауа температурасының тәуліктік ауытқуының маңызы Температураның тәулік ішінде өзгеруі жердің өз білігінен айналуына, соған сәйкес күн сәулесінің түсу мөлшерінің өзгеруіне байланысты болады.  Тәулік ішіндегі ауа температурасының ауытқуы қысқа қарағанда жазда үлкен. Неғұрлым төмен ендіктерден жоғарғы ендіктерге барған сайын температураның тәуліктік амплитудасының мөлшері азая береді. Тәуліктік орташа температураны табу үшін өлшеуледің нәтижелерін қосып бақылау санына бөледі

Мысалы: сағат 1.00-де+5°С, 7.00-де-2°С, 13.00-де+10°С, 19.00-де+9°С, тәуліктік орташа температура: ((+5°С+(-2°С)+(+10°С)+(+9 °С))/4)=+5,5°С Тәуліктік орташа температурадан айлық орташа температура есептелінеді.

Ауа температурасының өзгеру себептері.  Ауа температурасының өзгеруі жылдық және тәуліктік болып екіге бөлінеді, ал өзгеру себептерін күн сәулесінің түсу бұрышы, жер бетінің жамылғы ерекшеліктеріне байланысты және жыл мезгіліне байланысты үшке бөлуге болады .

Қорытынды. Ауа температурасының атмосферада таралуы мен оның үздіксіз өзгерістері атмосфераның жылу режимі деп аталады. Ол атмосфера мен қоршаған орта арасындағы жылу алмасуы нәтижесінде жүзеге асады. Сондықтан атмосфераның жылу режимінде атмосфера мен жер беті арасындағы жылу мен ылғал алмасуы табиғатта маңызды рөл атқарады.