Атмосфералы? ауаны? ластану т?рлері

• Атмосфералық ауаның ластану және түрлері

Орындаған: Шоман Ленара

• Атмосфераның ластануы  — әр түрлі газдардың, қатты және сұйық заттардың немесе табиғи булар мен қалдықтардың ұсақ түйіршіктерінің ауаға қосылуы .

• Шыққан тегі бойынша ластанудың екі түрін ажыратамыз олар:

а) адамдардың қатысынсыз табиғи құбылыстардың нәтижесінде болатын ластану; б) адамдардың іс-әрекетінің нәтижесінде болатын антропогенді ластанулар;

• Ластанушылардың табиғаты бойынша ластаудың мына түрлері:

1. биологиялық ластану. 2. физикалық ластану (радиациялық, жылулық, жарықтық, электромагниттік). 3. химиялық (биосфераның химиялық заттармен ластануы).

4. механикалық ластану.

• Адамдардың қатысынсыз табиғи құбылыстардың нәтижесінде болатын ластану ;

• Ластаушы заттар мен оны қоршаған ортаға қалдық күйінде бөлетін ластаушы жүйелерді классификациялауды Р.Парсон ұсынды. Бұл классификациялау - ластаушы заттүрін, оны бөлетін жүйені, оның салдарын бақылау шамаларын қамтиды.

•   Оның пайымдауынша, ластаушы түрлер болып негізінен мыналар саналады: сарқынды сулар және оттегін жұтатын өзге қалдықтар; инфекцияны тасымалдаушы жүйелер; өсімдіктерге бағалы қоректік зат болып табылатын дүниелер; органикалық қышқылдар мен тұздар, минералдар; шайылу барысында түзілген шөгіңділер (твердый сток); радиоактавті заттар; Қоршаған ортаның бүлінуі табиғи апаттардан, атап айтқанда жер сілкініс, өрт және т.б. орын алса, оны табиғи деп, ал адамзат баласының іс-қимыл әрекеті барысында ластанса, оны антропогенді деп атайды.

• Физикалық ластану  — қоршаған ортаның температуралық-энергетикалық, толқындық, радиациялық және басқа да физикалық қасиеттерінің нормадан ауытқуларынан болатын ластану.

• Химиялық ластану  — қоршаған ортаның табиғи химиялық қасиеттерінің  қарастырылып отырған уақыт кезеңі үшін қайсыбір заттектердің көпжылдық орташа ауытқуларынан асып түсетіндей болып өзгеруі немесе қоршаған ортаға әдетте онда болмайтын заттектердің түсуі немесе нормадан артық шамада түсуі.

Ортаның химиялық ластаушы көздерін мынадай үлкен топтарға бөлеміз: 1) қоршаған ортаға сұйықтық, газды және қатты түрдегі өндірістік қалдықтарын шығаратын техникалық қондырғылар; 2) ластанушы заттар шығаратын немесе оларды жинақтап, сақтайтын шаруашылықтар; 3) ластаушы заттар келіп тұратын (трансшекаралық жылду) аймақтар; 4) планетарлық ластануға әкелетін атмосфералық жауын – шашын, тұрмыстық, өндірістік және ауылшарушылық қалдықты сулар.

• Механикалық ластаушылар  – шаң, қоқыс. Олар органикалық отынды жаққанда және құрылыс материалдарын дайындау процестері кезінде пайда болады. Мұндай ластану кезіндегі ең қауіптісі диаметрі 0,005 мм-ге дейінгі бөлшектер.

• Биологиялық ластаушылар  – экожүйеде бұрын болмаған немесе мөлшері қалыпты жағдайдан аспаған организмдер түрлері. Микрорганизмдермен ластануды бактериологиялық ластану  деп атайды. Әсіресе кейбір елдердің қарулы күштерінің лабораторияларында жасалатын арнайы немесе кездейсоқ  ауру тудырғыш микроорганизмдердің штаммдарымен  атмосфераның ластануы өте қауіпті.

• НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ