Мақсаты: Омж және қмж құру тәжірибеммен бөлісіп, жоспарды құру және құрылымындағы ерекшеліктерімен таныстыру.
Қазіргі уақытта білім беру саласында болып жатқан өзгерістер көп. Соның маңызды бөлігінің бірі мемлекеттік бағдарламаға сай сабақты жаңаша талаптарға орай жоспарлау. Ұзақ мерзімді жоспарды алға тарта отырып, сабақтарды тізбектеп ұйымдастыратын орта мерзімді жоспарды құрғанда мұғалім өзінің жұмыс тәжірибесінде сыни тұрғыдан ойлауы, жаңа тәсілдерді қолдану және бағалауды қамтиды. ОМЖ-ны жоспарлаудың мақсатына тоқталатын болсам, олар мына төмендегі тізбектерде көрсетілген.
Тізбектелген сабақтар топтамасы мұғалімдерге болып жатқан өзгерістердің өзінің тәжірибесіне ықпалын ескере отырып, оқыту тәжірибесіне Бағдарламада ұсынылған идеяларды енгізуге мүмкіндік береді. Осыған байланысты тізбектелген сабақтар топтамасы Бағдарламаны бағалауға арналған негіз болып табылатындықтан жеті модулді ықпалдастырып тізбектеліп жасалынатын орта мерзімді жоспарлау ұстаз үшін ең мақызды. Өйткені сабақтың әр кезеңі егжей-тегжейлі осы жоспарда қарастырылады. Біріншіден әр омж-ның тізбектелген сабақтардың ортақ тақырыбы, ортақ мақсаты, ортақ түйінді идеялары болады.
Мақсаты: Д / ж мұхит суы, оның қасиеттері, беткі ағыстары, тіршілігі, су массалары жайында білім беруді ұйымдастыру.
Түйінді идеялар: Дүниежүзілік мұхит тақырыбын ашуда Бағдарламаның жеті модулін ықпалдастыра отырып, оқушыларды бірлескен оқуға икемдеу, ынтымақтастық ортасын құру, өз идеяларын ортаға салуға дағдыландыру, сыни ойлауға жетелеу.
Омж кесте түрінде жазылады, оның тақиясы мынадай түрде болады.
Оқыту үшін қандай тақырыптар мен іс -әрекеттер реті қажет және оқушылардың оқып үйренуіне септігін тигізу үшін ұйымдастырасыз.
Оқушылардың (кейбіреуі немесе барлығы) тізбектелген сабақтар топтамасының соңында нені біліп шығады, ұғынады немесе істей біледі деп үміттенесіз? Сіздің оқудан күтетін нәтижелеріңіз сыныптағы оқушылардың жасы мен деңгейіне сәйкес келе ме?
Барлық оқушылардың сабаққа қатыстыру (дарынды балалар, басқаларға қарағанда шапшаң оқушылар, ерекше немесе арнайы білімді қажет ететін оқушылар, т/б
Оқушылар тақырып бойынша не біледі? Оқушы қазіргі кезде оқып жатқан тақырыпты одан әрі қалай оқытуды жоспарлап отыр? Сабақ соңында Сіз жоспарлағанды оқушы қаншалықты меңгергенін қалай біле аласыз? Оқушыларға қалай оқып-үйренуді білу үшін қандай бағалау тәсілін қолданасыз?
Сабақ барысында оқушылар құрдастарын формативті бағалап отырады, сабақ соңында мұғалім суммативті бағалайды
Өзім сабақтың мақсатын оқушыға бағыттаймын және Блум таксономиясына салып құрастырамын. Блум танымдық салада алты деңгейді қамтиды, атап айтқанда ол ең төменгі деңгей ретінде фактілерді қарапайым қабылдау мен танудан бастап анағұрлым күрделі және абстрактілі психикалық деңгейлерге қарай жылжып отырып, ең күрделісі бағалаумен аяқталады. Блум бойынша құрылған сабақ оқушылардың ізденімпаздылық, шығармашылық және қызығушылығын арттырады.
Құрастырған омж бойынша мысал ретінде бір тізбектелген сабағымды ұсынбақшымын.
№ | Сабақ тақырыбы | Мақсаты | Күтілетін нәтиже | Түйінді идея | Идеяны жүзеге асыруға арналған іс-әрекет (әдіс-тәсіл) | Барлық оқушыларды тарту | Үйрену барысындағы бағалау | Ресурстар |
Дарынды бала немесе үздік | Орташа оқушы немесе әлсіз оқушы |
9 | Дүниежүзілік мұхит суы, оның негізгі қасиеттері, маңызы және су массалары | Білу: Д / ж мұхит суын, оның басты қасиеттерін, маңызын, су массалары ұғымын білу керек Түсіну: Гидросфераның негізгі бөлігін д/ж мұхит құрайтынын, қасиеттерінің географиялық ендікке және тереңдікке байланысты өзгеретінін, белгілі бір бөліктердегі су массалары бір-бірінен айырмашылық жасайтынын түсіну керек Қолдану: - Атлас карталарымен анықтау және салыстыру жұмыстарын жүргізгенде білімдерін қолдану керек / 1тапсырма / Талдау: Температура мен тұздылық, су массалары тіршілік дүниесі не себепті д / ж мұхитта бірдей емес? талдай алулары керек. Жинақтау: - Топтар бір-біріне сұрақтар қою арқылы білімдерін бекіту - Жинақтау сызбаны құрастыру керек Бағалау: Түйінді ой. Д / ж мұхит суы жайында қызықты мәліметтер айта алулары керек Кері байланыс | Білу: Д / ж мұхит суын, оның басты қасиеттерін, маңызын, су массалары ұғымын біледі Түсіну: Гидросфераның негізгі бөлігін д / ж мұхит құрайтынын, қасиеттерінің географиялық ендікке және тереңдікке байланысты өзгеретінін, белгілі бір бөліктердегі су массалары бір-бірінен айырмашылық жасайтынын түсінеді Қолдану: - Атлас карталарымен анықтау және салыстыру жұмыстарын жүргізгенде білімдерін қолданады / 1тапсырма / Талдау: Температура мен тұздылық, су массалары тіршілік дүниесі не себепті д / ж мұхитта бірдей емес? талдайды Жинақтау: - Топтар бір-біріне сұрақтар қою арқылы білімдерін бекітеді - Жинақтау сызбасын құрастырады Бағалау: Түйінді ой. Д / ж мұхит суы жайында қызықты мәліметтер айтады Кері байланыс «Бүгінгі сабақтан алған әсерің» | 1.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулін ашу. | «Тынық, Атлант, Үнді, Солтүстік мұзды мұхит» бойынша төрт топқа бөлу «Ерекше мұхит » тренингі / төрт топ оқушылары өздерінің мұхиттарының басты ерекшеліктерін айтып мақтанулары керек - сыныпта жақсы ахуал орнату мақсатында өткізу және «ЖАДА» оқушылардың оқуын және қарым - қатынасын қалыптастыру, - | | | | Оқулық, атлас,суреттер, интернет мәліметтері |
2. Жас ерекшеліктерін ескеру. | «Миға шабуыл» Д/ж мұхит – тақтаға жазу, осы сөз сендерге қандай ойлар әкеледі? | | Д / ж мұхит суының маңызы жайында әңгімеле | |
3.АКТ қолдану. | Жаңа тақырыпты өту барысында | Д / ж мұхит суы жайында қызықты мәліметтер | | |
4.Оқытуды басқару және көшбасшылық модулін ашу | Балалар топ ережесіне бағынады, топтарда белсенділер көзге түседі | | | Ең жақсы постерді анықтау |
5.Сыни тұрғыдан ойлануға үйрету модулін енгізу. | «Дана үкі» әдісімен қарастыру, әр топ жеке ақылдасып өз идеяларын айту | | Жеке, топпен жұмыстар, тапсырмалар 1-топ Д / ж мұхит –сурет бойынша түсіндіру 2-топ Мұхит суының қасиеттері-сызба бойынша түсіндіру 3-топ Су массалары жайында көрініс ұйымдастыру 4-топ Картамен жұмыс - оқулықтағы 1-ші тапсырма | |
6.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау модулі | Түйінді ой айту. Кері байланыс | | | Бағалау кері байланыс, формативті және сумативті бағалау арқылы жүзеге асады |
10 | Беткі ағыстар,мұхиттағы тіршілік | Білу: Д / ж мұхиттағы жылы және суық ағыстарды, мұхиттағы тіршіліктің таралуын білу керек Түсіну: Беткі ағыстардың қалыптасуына не себепші болатынын, ағыстардың маңызын, мұхиттағы тіршіліктің таралуына не себепші болатынын, олардың қандай топтарға бөлінетінін түсіну керек Қолдану: - Атластағы жылдық жауын-шашын картасы мен беткі ағыстар картасын салыстыру негізінде материктер жағалауындағы жылдық жауын-шашынның ең көп және ең аз түсетін аудандарын анықтап, оған ағыстардың тигізетін әсерін түсіндіру - Ағыстардың пайда болу жолдарын түсіндіру - Карта бойынша д / ж мұхиттағы балыққа бай аудандарды анықтайды және білімдеріне сүйеніп, оның себептерін айту - 9,10 тақырыптарда алған білімдерін қолдану керек Талдау: - Неліктен қоңыржай белдеуде құйындар пайда болады және осы белдеудің биологиялық өнімділігі жоғары - талдай алулары керек. - Мұхиттағы тіршіліктің таралуы қандай факторларға байланысты екенін дәлелдеу Жинақтау: Иә, жоқ, дәлелде...... ойыны арқылы білімдерін жинақтау керек Бағалау: Түйінді ой «Д / ж мұхит керемет екен......» Кері байланыс «Бүгінгі сабақтан алған әсерің» | Білу: Д / ж мұхиттағы жылы және суық ағыстарды, мұхиттағы тіршіліктің таралуын біледі Түсіну: Беткі ағыстардың қалыптасуына не себепші болатынын, ағыстардың маңызын, мұхиттағы тіршіліктің таралуына не себепші болатынын, олардың қандай топтарға бөлінетінін түсінеді Қолдану: - Атластағы жылдық жауын-шашын картасы мен беткі ағыстар картасын салыстыру негізінде материктер жағалауындағы жылдық жауын-шашынның ең көп және ең аз түсетін аудандарын анықтап, оған ағыстардың тигізетін әсерін түсіндіреді - Ағыстардың пайда болу жолдарын түсіндіреді - Карта бойынша д / ж мұхиттағы балыққа бай аудандарды анықтайды және білімдеріне сүйеніп, оның себептерін айтады - 9,10 тақырыптарда алған білімдерін қолданады Талдау: - Неліктен қоңыржай белдеуде құйындар пайда болады және осы белдеудің биологиялық өнімділігі жоғары - талдайды - Мұхиттағы тіршіліктің таралуы қандай факторларға байланысты екенін дәлелдейді Жинақтау: Иә, жоқ, дәлелде...... ойыны арқылы білімдерін жинақтайды Бағалау: Түйінді ой «Д / ж мұхит керемет екен......» Кері байланыс «Бүгінгі сабақтан алған әсерің» | 1.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді ашу | Сабақтың басында оқушыларға картадағы ағыстарға назар аударуын өтінемін, тренинг: «Ағыстар», - Балалар мен Американың шығыс жағалауынан шөлмекке хат жазып Батыс Еуропада тұратын туыстарыма жібердім, оны олар ала ма, алса қалай?/ тақтадағы картаға өлмек сапарын көрсетеді / сабаққа дәстүрсіз ену немесе ынталандыру, топқа бөлуді оқушылар өздері орындайды – үш топқа бөлу | | | | Шөлмектің қиындысы Оқулық, презентация,суреттер, интернет мәліметтері, үлестірме материалдар |
2.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту бойынша құрастыру. | Топтарға тапсырмалар, «иә, жоқ, дәлелде» ойыны | | | Мұғалімнің мадақтамасы және дұрыс тапсырмалар саны бойынша |
3. АКТ пайдалану. | Интерактивті тақтада сұрақтар, жаңа сабақ игеру кезінде | | | |
4.Талантты және дарынды балаларды оқыту және сыни тұрғыдан ойлануға үйрету модульдерімен жүзеге асыру. | Жаңа сабақты «Дорбадағы тапсырмалар» бойынша игеру, шығармашылық тапсырма « Бұл - қызық» / интернеттен мұхиттарға байланысты қызықты деректерді тауып, сыныппен бөлісу Түйінді ой. «Д / ж мұхит керемет екен......» - кезеңдерінде | Топ тапсырмалары 1-топ - Беткі ағыстар қозғалысының маңызы - Ағыстардың пайда болу жолдарын түсіндіру - Неліктен қоңыржай белдеуде құйындар пайда болады және осы белдеудің биологиялық өнімділігі жоғары 2-топ -Мұхиттағы тіршілік топтары - Мұхиттағы тіршіліктің таралуы қандай факторларға байланысты 3-топ - Карта бойынша д / ж мұхиттағы балыққа бай аудандарды анықтайды - практикалық жұмыс, 47 бет - 2 тапсырма | Мұхиттардағы ағыстарды картадан тауып, жылы ағыстар мен суық ағыстарды кестеге бөліп жазу | Топбасшылардың топ мүшелерін сыни бағалауы |
5.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалауды пайдалану. | | - «Д / ж мұхит керемет екен......» | | Мадақтау арқылы және сабақ соңында сумативті бағалау, кері байланыс |
11 | Солтүстік Мұзды мұхит.Атлант мұхиты | Білу: Солтүстік мұзды және Атлант мұхиттарының табиғатын білу керек Түсіну: Мұхиттарды сипаттаудың жоспарымен жұмыс жасауды түсіну керек Қолдану: Мұхиттарға сипаттама бергенде анықтамалық кестелерді, мәтінді және атлас карталарын орынды қолдану керек Талдау: Екі мұхитты салыстырып, басты ерекшеліктерін анықтай алулары керек. Жинақтау: Алған білімдері бойынша тақтадағы д / ж физикалық картасын сөйлетіп, білімдерін тиянақтап жинақтау керек Бағалау: Ауызша айту керек «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» - мен жұмыс жасау арқылы нені біліп, нені меңгердіңдер? Кері байланыс «Екі тілек, бір ұсыныс» | Білу: Солтүстік мұзды және Атлант мұхиттарының табиғатын біледі Түсіну: Мұхиттарды сипаттаудың жоспарымен жұмыс жасауды түсінеді Қолдану: Мұхиттарға сипаттама бергенде анықтамалық кестелерді, мәтінді және атлас карталарын орынды қолданады Талдау: Екі мұхитты салыстырып, басты ерекшеліктерін анықтайды Жинақтау: Алған білімдері бойынша тақтадағы д / ж физикалық картасын сөйлетіп, білімдерін тиянақтап жинақтайды Бағалау: Ауызша айтады «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» - мен жұмыс жасау арқылы нені біліп, нені меңгердіңдер? Кері байланыс «Екі тілек, бір ұсыныс» | 1.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулін қолдану. | Тренинг. «Оқушының есімі және географиялық атаулар» Барлық оқушылар ортаға шығады өзінің есімі басталатын әріпке географиялық атауды атап отырады - сыныпта жақсы ахуал орнату мақсатында өткізу және «ЖАДА» оқушылардың оқуын және қарым - қатынасын қалыптастыру,санау арқылы сыныпты үш топқа бөлу | | | | Оқулық, д / ж картасы, атлас карталары Мәтін 66-69 беттермен жұмыс және интернеттен мәліметтер алу 238-239 беттердегі «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» |
2.Оқытуды басқару және көшбасшылық модулін ашу. | Жинақтау және бағалау кездерінде топ болып ақылдасып, әр топтан бір оқушыдан шығып жауап береді | | | достық көмек, яғни құрдастарының және мұғалімнің көмегі және мадақтап отыруы |
3.АКТ пайдалану. | Тренинг, жаңа сабақты меңгеру | | | |
4.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау модуліне сүйену | | | | Түйінді ой Кері байланыс |
5.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту бойынша құрастыру | | Тапсырмаларды орындау бәріне бірдей тапсырма-оқулық қосымшасындағы Мұхиттарды сипаттаудың жоспары және жинақтау және бағалау кездерінде топ болып ақылдасып, әр топтан бір оқушыдан шығып жауап береді | Тапсырмаларды орындау бәріне бірдей тапсырма-оқулық қосымшасындағы Мұхиттарды сипаттаудың жоспары және жинақтау және бағалау кездерінде топ болып ақылдасып, әр топтан бір оқушыдан шығып жауап береді | Мұғалімнің сумативті бағалауы, яғни жоспармен дұрыс жұмыс жасау деңгейі |
12 | Үнді мұхиты. Тынық мұхиты | Білу: Үнді және Тынық мұхиттарының табиғатын білу керек Түсіну: Мұхиттарды сипаттаудың жоспарымен жұмыс жасауды түсіну керек Қолдану: Мұхиттарға сипаттама бергенде анықтамалық кестелерді, мәтінді және атлас карталарын орынды қолдану керек Талдау: Екі мұхитты салыстырып, басты ерекшеліктерін анықтай алулары керек. Жинақтау: Алған білімдері бойынша тақтадағы д / ж физикалық картасын сөйлетіп, білімдерін тиянақтап жинақтау керек Бағалау: Ауызша айту керек «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» - мен жұмыс жасау арқылы нені біліп, нені меңгердіңдер? Кері байланыс «Екі тілек, бір ұсыныс» | Білу: Үнді және Тынық мұхиттарының табиғатын біледі Түсіну: Мұхиттарды сипаттаудың жоспарымен жұмыс жасауды түсінеді Қолдану: Мұхиттарға сипаттама бергенде анықтамалық кестелерді, мәтінді және атлас карталарын орынды қолданады Талдау: Екі мұхитты салыстырып, басты ерекшеліктерін анықтайды Жинақтау: Алған білімдері бойынша тақтадағы д / ж физикалық картасын сөйлетіп,білімдерін тиянақтап жинақтайды Бағалау: Ауызша айтады «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» - мен жұмыс жасау арқылы нені біліп, нені меңгердіңдер? Кері байланыс «Екі тілек, бір ұсыныс» | 1.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулін қолдану. | Тренинг. «Кедергілерден арылу» Барлық оқушылар дәл қазір өздеріне не кедергі болып тұрғанын параққа жазып, умаждап, есік жаққа қарай лақтырып жібереді - сыныпта жақсы ахуал орнату мақсатында өткізу және «ЖАДА» оқушылардың оқуын және қарым - қатынасын қалыптастыру, «Мақал-мәтелдер »- жалғасын табу арқылы сыныпты үш топқа бөлу | | | | Оқулық, д / ж картасы, атлас карталары / мұхиттар картасы /, анықтамалық кестелер /1, 2/ Мәтін 69-71, 208-214 беттермен жұмыс және интернеттен мәліметтер алу 238-239 беттер |
2.Оқытуды басқару және көшбасшылық модулін ашу. | Жинақтау және бағалау кездерінде топ болып ақылдасып, әр топтан бір оқушыдан шығып жауап береді | Тапсырмаларды орындау бәріне бірдей тапсырма - оқулық қосымшасындағы Мұхиттарды сипаттаудың жоспары Картаның көмегімен Үнді мұхиты мен Тынық мұхитын салыстырып көр | | Мұғалімнің сумативті бағалауы, яғни жоспармен дұрыс жұмыс жасау деңгейі |
3.АКТ пайдалану. | Тренинг, жаңа сабақты меңгеру | | | |
4.Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау модуліне сүйену. | Кері байланыс, мұғалімнің сумативті бағалауы | | | Кері байланыс, мұғалімнің сумативті бағалауы |
5.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту бойынша құрастыру | «Мұхиттарды сипаттаудың жоспары» | | | құрдастарының және мұғалімнің көмегі |