Та?ырыбы: Жыл басы - Наурыз!
Ма?саты: Наурыз мерекесін балалар?а ??ындыру.?лтымызды? асыл ?азынасына айналып отыр?ан бабалар м?расын келешек ?рпа?ты? асылындай са?тап, ?неге т?тып, ?лгі ете білуге т?рбиелеу.
К?рнекілігі: плакаттар, ?сиет с?здер, на?ыл с?здер.
Саба?ты? т?рі: т?рбие са?аты
М?лдір: Жер ?лемді жайнатып, ?нші ??стар сайратып, наурыз тойын тойлатып, ?лысты? ?лы к?ні келді а?айын. Той ??тты болсын! А? мол болсын! Армысыздар ??рметті ?она?тар.
Ба?ытжан: О, жарандар, жарандар,
Бермен ?арай ?ара?дар.
Наурыз тойы басталды.
??тты?таймын б?рі?ді
?лкен - кіші, к?рі?ді
А? дегені? мол болсын,
?айда барса? жол болсын.
Алла ?олдап ісі?ді,
?адамы? бас?ан о? болсын!
Орта?а екі бала шы?ады.
1-бала : Ассалаума?алейкум
?лыс о? болсын
А? мол болсын!
2-бала: Уа?алейкумассалам
?лыс о? болсын
П?ле – жала жерге енсін!
Екі бала т?с ?а?ыстырып аман – саулы? с?расады.М?лдір: К?н мен т?н те?елді,
Жер шуа??а кенелді.
Соны тойлар ел енді.
Наурыз тойы салтымыз,
«К?герсін!» деп хал?ымыз,
К?шеге тал егеді.
Бабаларды? ?мітін,
Жас ?рпа?тар а?таймыз.
?ыдыр атаны ша?ырып,
Наурыз тойын бастаймыз.К?рініс:к?н мен т?н орта?а шы?ады.
К?н: С?улесі мол К?нмін,
Т?н: Ж?лдызы к?п Т?нмін
Екеуі бірігіп: Б?гін біздер бірдей боп,
Те?елеміз б?гін біз.
Т?н: Ал ерте? к?н ?за?.
К?н: Т?н ?ыс?арар біра?.
Екеуі бірігіп: ?й?ы ?анбай ?алып,
Ж?рме?дер біра?.
3.?ыдыр ата с?зі:
Армысы?дар халайы?,
Армысы?дар балалар!
Сендерге арнап к?ктемде,
«?ар?алда?ты» ?сірдім.
Белгісі болсын к?ктемні?
Берекесін берсін ?ткенні?.
Наурыз к?же сыйлы?пен,
Сендерге б?гін жеткенмін.
Ал, балалар, балалар,
Би билеп, ?н салайы?,
Наурыз тойда, думандап.
12 ай жыл басы шы?ады
Жылдар:
Тыш?ан: Мен тыш?анмын, тыш?анмын,
К?бейгенмін, ?ргенмін
Кішкене ?андай болсам да,
Жылды б?рын к?ргенмін.
Сиыр: Уа, халайы? жиыл?ан,
Бір с?лем келген сиырдан.
12 жыл бойы жол ж?ріп,
Келдім алыс ?иырдан.
Барыс: Шы?да ж?рген барыспын,
Ертеден жылмен таныспын.
?арлы тауда ж?ремін,
Жердегіден алыспын.
Сиырдан ?лы?сат с?райын,
Биыл?ы жыл мен болайын.
?оян: Мен ?оянмын, ?оянмын,
Б?гін ерте ояндым.
Аппа? едім ?ыс бойы,
?о?ыр т?ске бояндым.
?лу: Мен ?лумын, ?лумын,
Те?ізден келген с?лумын.
?амын ойлап келген ем,
Ойын - сауы? ??руды?.
Жылан: Армысы?дар халайы?,
Армысы?дар балдыр?ан.
?арды т?гел кетіріп,
Жерді? бетін жайнатам.
Жыл?ы: Мен жыл?ымын желдім ?ой
Іздеп ж?ріп келдім ?ой.
?олы?ды со? ?арсы алып,
Жылды ма?ан сенді? ?ой.
?ой: ?ой едім елге ?найтын,
Бірінен бірі с?райтын.
Мен боламын білсе?із,
Малды? басын ??райтын.
Мешін: Мен, Мешінмін, мешінмін,
К?птен келмей кешіктім.
Мы? ??былып, т?рленіп,
Жайнасын жылым, жайнасын!
Тауы?: Менде ??спын, тауы?пын,
К?ркімін ойын - сауы?ты?.
К?нделікті жемімді,
Шо?ып ж?ріп тауыппын.
Ит: Ит бол?анда ??маймын,
Бір орында т?рмаймын.
А?ды алыстан к?ремін,
?уып жетіп т?немін.
До?ыз: До?ызды білсе? майлымын,
Халы??а сондай жайлымын.
Берекелі жыл болар,
Шаруа?а сайлымын.
?оян жылы жыл тая?ын ?лу жылына тапсырады.
Ендеше, ?лу жылымыз ??тты болсын!
?лыс о? болсын, ?айда барса? жол болсын!
Он алты ?ыз Астыма мінген атым генадушка,
Шабамын к??іл ашып немношка.
Не керек б?л д?ниеде жить етуге,
Азыра? ойнап-к?лмей, молодушка.
З?л?ия-ай, ?р?ия-ай,
?атира-ай, Са?ира-ай,
К?лзира-ай, Назира-ай,
На?има-ай, Батима-ай!
?шекей ?ыз Айжан-ай,
Б?лекей ?ыз Балжан-ай,
Толы?сын?ан Маруся-ай,
Тындаушы еді-ау, с?лем-ай!
?айда кетті Раиса-ай?
Я люблю тебя, Рая-ай! ?ара?ым, айналайын, черный к?зім,
Никогда не забуду айт?ан с?зі?.
Втарой, третей сорттар толып жатыр,
Первый сорт ?айдан туды? сенін ?зі??
З?л?ия-ай, ?р?ия-ай,
?атира-ай, Са?ира-ай,
К?лзира-ай, Назира-ай,
На?има-ай, Батима-ай!
?шекей ?ыз Айжан-ай,
Б?лекей ?ыз Балжан-ай,
Толы?сын?ан Маруся-ай,
Тындаушы еді-ау, с?лем-ай!
?айда кетті Раиса-ай?
Я люблю тебя, Рая-ай!
Мыстан: Онда ма?ан Наурыз туралы та?та? айтып бері?дер.
(Балалар Наурыз?а байланысты жатта?ан та?па?тарын айтады)
Би: «Ту?ан жер »
Мыстан: Жарайсы?дар!
?ыздар: Апа,енді Асан?ліні жібересіз бе?
Мыстан: Жо?, ма?ан енді ?нерлері?ді к?рсеті?дер
?н: «АТАМЕКЕН».
«Т?саукесер» салты.
І-ж?ргізуші:
?аза? хал?ы «?лысты? ?лы к?ні» деп аса ?адірлейтін б?л к?н, я?ни 22 наурыз б?кіл Шы?ыс халы?тарыны? бас мерекесі. Наурыз – жа?а жыл тойы, к?ктем мерекесі, к?н мен т?нні? те?есу с?ті, халы?тарды? ынтыма? к?ні.
Наурыз мейрам ж?ректерге н?р сепкен,
Ма?дайымнан с?йіп жатыр к?н к?ктем.
Жары?ы?мен, шуа?ы?менК?н-Ана,
Алып келді? жер бетіне г?л к?ктем.
ІІ-ж?ргізуші:
Наурызды бізді? ?аза?ты? мейрам етуі айры?ша сыйымды, арты?ша д?лелді. Неге десе?із, наурызды? 22-сінде к?н мен т?н те?еледі, ?ыс ?тіп жаз жетіп, шаруа кенеледі. ?ыс бойы а?кебінін жамылып, ?лім т?сегінде жат?ан таби?атты?, жанды жансызды? тірілуі кімні? болса да к??іліне шатты? беретіні аны? болса, тіршілік жа?ынан ?ысты? ?туіне, жазды? жетуіне ?аза?тан арты? тілектес, ?аза?тан арты? ?уанатын ел жо? деуге сыяды.
Жырсыйла?ан, н?рсыйла?антірлікте,
?астерледік, ?адірі?ді білдік те.
??ттыболсын, ?лыск?н ж?мылдыр?ан,
Б?рімізді ынтыма? пен бірлікке.
І-ж?ргізуші:
Біз?аза? хал?ы ?улет д?ст?рін ?астерлеп, д?ст?рлік м?раларды насихаттап ж?рген халы?пыз.
Д?ст?рді? озы?ы бар, жазы?ы бар,
?ткеннен бізгежеткен асылы бар.
С?биді? кейбір кезін ?ызы?тайтын,
?аза?та «Т?саукесер» р?сімі бар.
ІІ-ж?ргізуші:
Т?саукесу дегеніміз 1 жас?атолып, еркін ж?ре баста?ан бал б?бекті? бас?ан ?адамы ??ттыболып, одан ?рі жаны жаманды? к?рмей, ж?ріп кетуіне тілек білдіретін салт.
К?лгені? де той сені?,
Ж?ргені? де той сені?.
?ызы?тасын халайы?,
Т?саукескен б?л к?ні?
Есте ?алсын, жар?ыным.
І-ж?ргізуші:
?лбетте, баланы? т?сауы ала жіппен, ?ойды? майлы шегімен немесе ?рілген к?к ш?ппен кесіледі: Ала жіп а?ты? пен адалды??а жол ашады, майлы ішек байлы??а, то?ты??а жетелейді, к?к ш?п к?беюге, ?суге, ?нуге ша?ырады.
Б?гін гі к?ні «Т?саукесер» тойын ?лысты? ?лы к?ні наурыз мерекесімен т?тастырып, ?алы? ж?рттан бата алу ма?сатында осы жерде «Т?саукесер» тойын ?ткізбекші.
Амантай?же:
Ал?аш?ы немерем Аружан жер-Ана?а ал?аш ая? басып, ?лкен ?мір к?шіне ермек, із тастама?. Сол ??лынымны? т?сауын кесуге ?зімні? ая?ы же?іл, ж?рісі шапша?, а? к??іл, елімізге сыйы, арда?ты ана, с?йікті ?же, Орынбасар ??рбыма немеремні? т?сауын кестіремін.
Ал, келін балам, кішкентай Аружанды орта?а ?келіп, Орынбасар ?жесіне табыс ет.
(Осы кезде а?жайма жайылып, т?саукесуге ?ажетті заттар орта?а ?ойылады.)
Келін бала:
(баланы к?теріп келе жатып айтатын ?ле?і:)
Т?й-т?й балам, т?й балам,
Ша?ырып т?р айнала?,
Ж?руге ал?аш талпынды?
??та?ан дай жан балам,
?аз-?аз т?рып талпынды?,
?уантасы?, к?лесі?.
Аман болса? аз-а? к?нде
Алша? басып ж?ресі?.
Орынбасар:
Айналайын балам, ?зі??андай с?йкімді еді?. Тілк?зім тас?а.
Б?пеміз ?аз т?рыпты,
Ал?а ?адам басу?а,
Т?й-т?й болып ж?ріпті,
Асулардан асу?а.
Ма?ант?сау кестіріп,
Жат?андардан б?йры? сол;
Меніж?йрік депті ж?рт
Менен ас?ан ж?йрік бол.
(Орынбасар?же?олына ала жіптіалыпжатып)
Ала жіппен т?сайын
Аружанны? ая?ын
Т?саужібін кесейін
Жасап баба ырымын.
Са?ат сайын есейіп,
Шап?ыласын ??лыным
Ая?тары талмасын
Айналайын, алтыным.
(ая?ынбайлайды. ?олына?айшысыналып, т?сауынкеседі.)
?аз-?аз бала, ?аз балам.
?адамбасса? м?з болам.
?аз баса ?ой, ?ара?ым,
??тты болсын ?адамы?.
Ал?а ?арай баса бер,
Асулардан аса бер.
(Аружандыжетектепж?ргізеді.)
Ал, келіншектер, т?й-т?й-лап
?лдидіал?абаста?дар.
Шошыт па?дар, ай?айлап,
Жал?ыз тастап ?аш па?дар.
Немеремні? жолына мол ?ып шашу шашы?дар
Із ?алдырсын со?ына,
Алдын ке? ?ып ашындар!
( А? жайманы? алдын ке??ып ашып баласына жолашады, шашу шашылады, ??тты?таулар айтылады.)
Л?зз?т:
Амантай ?жемні? немересіні? «Т?саукесер» тойыны? ??рметіне ?н-шашу арнайын.
?н: ?албаева Айдана.
?ыздар биі: «?нді биі»
Мыстан: Ой, рахмет, к??ілім к?теріліп ?алды ?ой.
?ыздар: Апа Асан?ліні жібересіз бе?
Мыстан: Жо? ?рине осы?анда жіберем бе к?не ?лдар жылдам ба. ?ыздар жылдам ба соны к?ргім келіп т?р.
Бекарыс к?й: Адай к?йі
?ыздар: Енді, жібересіз бе?
Мыстан: Жо?, ма?ан сендер ?нап ?алды?дар, та?ы ?андай ?нерлері? бар екен, к?рейін.
Мыстан: ?й, сендерде ?нерлі балалар к?п екен ?ой.
?ыздар: Асан?ліні енді жібересіз бе?
Мыстан: Жібермеймін, (ойланып т?рып) ?ане ?лдары?ны? к?шін сынып к?рейінші( белінен ар?ан шешіп береді)
«К?й Бекарыс »
?аба?аева Айдана Жансая ?н
Мыстан: ?андай к?шті балалар. Біра? мен Асан?ліні жібере алмаймын, мені? ?арным ашты.
(?ыздар жиналып а?ылдасады)
?ыздыр: Апа, мынау ?ялы телефон, м?нымен барлы? жермен с?йлесе
аласы?,?ле? ты?дайсы?, ойын ойнайсы?, суретке т?сесі?.
Мыстан: ?ане, ?кел бері к?рейін.
Мыстан телефонды алып б?рыш?а ?арай бар?анда ?ыздар Кенжебекті алып шы?ып кетеді.
Мыстан: ?й,?й то?та?дар.
Алло, Таусо?ар, Желая? ?ста?дар аналарды! Мыстан ?зі де шы?ып кетеді.
М?лдір: Балалар мінекей ?р?ашанда жаманды? жаса?ан адамдар ?зі ?сталып ?алады к?рді?дер ме барлы?ымыз бірігіп Кенжебегімізді де шы?арып алды?, барлы?тары?да к?п жа?сылы? жасау?а тырысы?дар. Балалар б?гінгі мейрам?а бізге келген ?ыдыр атамыздан бата с?райы?.
Азамат боп ержеті?дер,
А?ылды болып ержеті?дер
Азамат болы?дар к?рікті,
??мыры? болсын берікті
Азамат болы?дар арда?ты
Мінездері? болсын салма?ты
?нер болы?дар жан – жа?ты
Осы айт?анны? б?рі ?абыл болып
Алла берсін сендерге зор ба??ты! Аумин.
М?лдір Ба?ытжан екеуі:
Наурыз ??тты болсын!
Дендеріміз сау, мы?ты болсын!
Наурыз тойы келе берсін!
Барлы? халы? ба?ытты болсын,
?ош,сау болы?ыздар, халайы?!
К?ріскенші к?н жары? болсын!
?орытынды:
М??алім: Наурыз мерекесі ерекше аталып ?тетін мереке! Наурызды бізді? ?аза?ты? мейрам етуі айры?ша сыйымды, арты?ша д?лелді. Неге десе?із наурызды? 22- сінде к?н мен т?н те?еледі, ?ыс ?тіп жаз жетіп, шаруа ке?еледі. ?ыс бойы а? кебіні? жабылып, ?лім т?сегінде жататын таби?атты?, жанды жансызды? тірілуі кімні? болсада к??іліне шатты? беретіні аныы? болса, тіршілік жа?ынан ?ысты? ?туіне, жазды? жетуіне ?аза?тан арты? тілектес, ?аза?тан арты? ?уанатын ел жо? шы?ар.
Осымен Наурыз мерекесіне арнал?ан Жыл басы-Наурыз! атты кешіміз ая?талды, тойымыз той?а ?лассын а?айын!
