Мақсаты: а) Оқушылардың қазақтың ұлттық ойындары туралы алған мағлұматтарын естеріне түсіре отырып, білімдерін бекіту. Тоғызқұмалақ ойыны туралы түсінік беру.
Ә) Сауатты жазуға, дұрыс сөйлеуге, өз бетімен жұмыс істеуге үйрету, сөздік қорын дамыту және қазақ тілінде еркін сөйлей білуге әрекеттерін жетілдіру.
Б) Мемлекеттік тілді құрметтеуге, Отансүйгіштікке, адамгершілікке, әдептілікке тәрбиелеу.
Көрнекілік: Ұлттық ойындар туралы кітаптар, суреттер, тоғызқұмалақ.
Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет.
Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды сабаққа даярлау.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
Өткенді пысықтау
ІІІ. Жаңа сабақ
Сабағымды 3 бөлімге бөлдім.
Сын тұрғысынан ойлау
Қызығушылығын ой -толғау
ояту Мағынаны тану
Сабақты бастамас бұрын оқушылапды 3 топқа бөлу.
І кезең. Қызығушылығын ояту.
Топтан 1 оқушыдан шақырып, асықпен ойын жүргізу. Кім көп асық жинаса ол топ жеңеді.
ІІ кезең. Мағынаны тану
- Балалар қалай ойлайсыңдар неге мен сендерге Ханталапай ойынын жүргіздім? Себебі біз седермен бүгін қазақтың тағы бір ұлттық ойыны «Тоғызқұмалақ» ойынымен танысамыз. (балаларға ойын тақатасын көрсету)
Оқулықтағы тапсырмаларды орындату.
1 тапсырма. Мәтінді қазақша аудар.
Мәтінді мәнерлеп оқып, мазмұндау.
2 тапсырма. 3 топқа деңгейлік тапсырмаларды орындату.
ІІІ деңгей
1. «Ханталапай» мәтінінен 3 етістікті тауып, жіктеп жазыңдар.
2. Мәтінен 5 сөйлем теріп жазып, баяндауышқа сұрақ қой.
3. «Тоғызқұмалық» мәтіннің көмегімен суретті сипаттап айтыңдар.
ІІ деңгей
1. Тимейді, қозғайды сөйлем құрау
2. 3 сөзге фонетикалық талдау
3. «Тоғызқұмалақ» мазмұндау
ІІІ деңгей Ойтолғау жазу
ІҮ. Сабақты бекіту: «Жобалау» стратегиясы
Ү. Үйге: Ұлттық ойындар туралы мәлімет.
Оқушылардың алған білімдерін бағалау.
САБАҚ ЖОСПАРЫ
6-сынып\\
\
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ : Қысқа қашықтыққа жүгіру.
МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
1. Қысқа қашықтыққа жүгіруді үйрету арқылы оқушылардың денсаулығын нығайту
2.Жылдамдық, ептілік, икемділік, шыдамдылық дене сапалық қасиеттерін жылдамдық, күш, ептілік дамыту
3.Дене тәрбиесі сабағында ұжымшылдық, адамгершілікке, эстетикалық, еңбек тәрбиесіне баулу
Сабаққа қолданылатын жабдықтар: Ысқырық, доптар, секунд – санағыш, жалаушаларт.б.
Сабақ өту орны 6Сабақ өту уақыты:
Сабақ бөлімдері
Оқу материалдарының мазмұны
Берілген уақыты
Әдістемелік нұсқау
Ұйымдастыру нұсқасы
І. Кіріспе дайындық бөлім
Сапқа тұрғызу. Сәлемдесу. Сабақ барысын түсіндіру. Орында бұрылу жаттығулары. Саптағы жаттығулар. Жүру,орташа қалыпта жүгіру,алаңның оң жағынан сол жағына қарай.
Оқушының спорт киімдеріне көңіл бөлу.
Алаңды айнала
Қатардағы арақашықтықты
қадағалау.
1.Аяқ қолды босата аяқ ұшымен жеңіл жүру.
2 -3 рет
Тұлғаны түзу ұстау.
Арақашықтықты сақтау
2.Аяқты алға түзу лақтыра жүгіре жүру.
2-3 рет
Қолды соза ұстау.
Жаттығуды дұрыс орындау.
3.Аяқты артқа,қолға жеткізе жүру.
2 рет
4.Бір аяқтан екінші аяққа секіре,ауысып жүру.
2 рет
5.Тізені биікке көтере секіре жүру.
2 рет
Әр қадамда жоғары секіру
Неғұрлым жоғарғы кедергі жасау
6.Жылдамдыққа жарыса жүгіру.
2 -4рет
Бір біріне оза тырысу
Соғылмау
7.Қолды екі жақтан тыныс ала көтеріп,түсіру.
2 рет
Еркін жүру
Өз еріктерімен
Ж.К.Д.Ж. орында
1.Б.Қ.
1-қолды екі жаққа созу
2.-қолды жоғары
3.- қолды екі жаққа
4.-Б.Қ.
6-8 рет
Рет бойынша жаттығуларды дұрыс орындау
Төрт қатарға жүріп келіп,бөліне тұру.
2.Б.Қ.Қолды желкеге,аяқ иық көлемінде.
1-2 тұлғаны бұру ,солға
3-4 оңға
6-8 рет
Жаттығуларды тез бұрыла
3.Б.Қ. Аяқ иық көлемінде
1-алға ұмтылу
2-артқа
3-солға
4-оңға
6-8 рет
Аяқты түзу ұстау
Рет бойынша дұрыс орындау
4. Б.Қ.Н.Т.
1-алға еңкею
2-қолды жоғары соза
3-жүрелей отыру,қолды алға соза
4-Б.Қ.
6-8 рет
Тұлғаны түзу ұстау
ІІ. Негізгі бөлім
5.Б.Қ.Аяқты иықтан кейін қою. «Диірмен» жаттығуын орындау
20-25 рет
Аяқты бүкпеу
Екі жаққа тез ауысу
6.Б. Қ
1-2 тізені бүге алға ұмтылу
3-4-180 қа бұрылу
10-15 рет
Терең бүгіле отыру
7.Б.Қ.Н.Т.
1-тіреле отыру
2-аяқты соза жүрелеу
3-отыру
4-Б.Қ.
4-5 рет
Рет бойынша жаттығуларды дұрыс орындау
8.Секіру 1.2.3 ,-жоғары 4 - бұрылу 360
7-8 рет
Ұқыптылыққа тәрбиелеу
Қатарға тұру 1.2 - ге санап,топқа бөліну
1.Сап қатар құру екіден,төрттен қозғалыстағы бұрылу жаттығулары
Оқушыларды сапқа тұрғызып сабақты теория жүзінде түсіндіріп, практика жүзінде көрсету.
1.Төменгі сөреден шығу техникасын үйрету. «Сөреге» деген бұйрық берілгенде сөре сызығына келіп бір, бір жарым қадам санап алып қолды сөре сызығынының үстіне қойып итеретін аяқты алдығы ұшфна қойып итермейтін аяқтың тізесі итеретін аяқтың табанының орта тұсында тұрады, бас пен иық бір деңгейде, салмақ қолға түсіп тұрады.
«Дайындал» деген бұйрықта сәл көтеріліп алға қарап тұрады. «Жүгір» деген бұйрықта бар екпіні мен аяқты жылдам қолды алға артқа сермеп 20 метрге максимальді қарқын алғанша жиі-жиі басып жүгіреді.
«Сөреге» деген бұйрықта сөреге тұру. «Дайындал» деген бұйрықта көтерілу. «Жүгір» деген бұйрықта аяқ қолды тез тез қимылдатып 20 метрге дейін аяқты жиі жиі басып максимальді қарқын алғанша сөйтіп жүгіріп, қалғанын барынша қарқынмен жүгіріп келіп мәре сызығын кесіп өту қажет. 100 метрге жүгірту.
Оқушылардың сөреге дұрыс тұруын қадағалау және итеретін аяқтарын алға қойылғанын қадағалау.
Оқушылардың «жүгір» деген бұйрық бойынша жүгіруін қадағалау.
Сөреден дұрыс шығып берілген қашықтықты тоқтамай жүгіріп өтуін қадағалау. Әр оқушы өз жолымен жүгіруін қадағалау.
Қорытынды бөлім
Тыныс қалпына түсіру жаттығулары.Қатарға тұрғызу.Сабаққа қорытынды жасау.Үйге тапсырма:тұлғаны жерден көтеру.
20-25 рет
60 метрге жүгіру . Сабақтың мақсаты:
1
2
3
4
5
Сабақтың мақсаты: 1. Төменгі сөреден шығу техникасымен 60 метрге жүгіру техникасын үйрету арқылы оқушылардың денсаулығын нығайту. 2. Жылдамдық, ептілік, икемділік, шыдамдылық дене сапалық қасиеттерін жылдамдық , күш, ептілік дамыту. 3. Дене тәрбиесі сабағында ұжымшылдық, адамгершілікке, эстетикалық, еңбек тәрбиесіне баулу. 4. Осы дене жаттығулары арқылы оқушылардың денсаулығын нығайту. Сабақты оқыту әдістері: Сөздік әдіс, көрнекілік әдіс, демонцтрациялау әдісі. Сабақты өткізу әдісі: Жаппай, топтық кезекті, жеке, тізбектік, бөліп алу. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар: Ысқырық, жалауша, секундомер.
р/с Сабақтың мазмұны мөлшері Әдістемелік нұсқаулар І. кіріспе бөлімі 10-15 мин Оқушыларды сапқа тұрғызып, кезекшіден мәлімет алып, сәлемдесем. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айтып түсіндірем. Оңға, солға бұрылу арқылы оқушылардың дайындығын тексерем. Спорт алаңының немесе квадраттың бойымен жүру жаттығуын жасатам. 1. Қол жоғарыда аяқтың ұшымен жүру. 2. Қол иықта аяқтың өкшесімен жүру 3. Қол белде аяқтың сыртқы қырымен жүру 4. Қол артта аяқтың ішкі қырымен жүру 5. Спорттық қадаммен жүру
Жүгіру жаттығуларын жасату 1. Оң бүйірмен қолды алға айландырып жүгіру 2. Сол бүйірмен қолды артқа айландырып жүгіру 3. Арқамен сол иықтан қарап жүгіру Спорт алаңын жеңіл жеңіл жүгіріспен 1 айналым жүгіру Қозғалыста демалыс жаттығуын жасату. Үш қатарлы сапқа тұрғызып жалпы дамыту жаттығуын жасату 1. Бастапқы қалып негізгі тұрыс 1 дегенде қолды жоғары көтеріп сол аяқты артқа қойып шалқаю 2 дегенде бастапқы қалып 3-4 тура солай оң аяқ. 2. Б.қ. а.и.д қол белде басты 1-4 оңға, 1-4 солға айналдыру 3. Б.қ.а.и.д қол иықта 1-4 алға, 1-4 артқа айналдыру 4. Б.қ.а.и.д қол белде белді 1-4 оңға, 1-4 солға айналдыру
5. Б.қ.а.и.д қол тізеде тізені 1-4 оңға, 1-4 солға айналдыру. 6. Б.қ негізгі тұрыс қол белде 1-4 оң аяққа, 1-4 сол аяққа, 1-4 қос аяқпен секіру Демалыс жаттығуын жасату 1. Аяқты артқа сілтеп жүгіру 2. Тізені көтеріп жүгіру 1 мин
1х10м 1х10м 1х10м 1х10м 1 айналым
1х15м 1х15м
1х15м 400м
3-4 рет
3-4 рет
5-6 рет
3-4 рет
3-4 рет
1-2 рет
2х20м 2х20м Оқушылардың сапқа дұрыс тұруын қадағалау. Сабақты уақытында ұйымдастыру Қолдың ұшына қарап созылу. Денені тік ұстап жүру. Жаттығуды дұрыс орындауын қадағалау Спорттық қадамның техникасын көрсету
Қолды барынша кең айландыру
Арақашықтық сақтау Жүгіру техникасын көңіл бөлу
Барынша шалқаю
Көзді жұмбау
Иықты кең айналдыру
Жаттығуды дұрыс жасауын қадағалау
Барынша биік секіру
Берілген жаттығуды дұрыс орындауын қадағалау. ІІ. Негізгі бөлім 25-30 мин Оқушыларды сапқа тұрғызып сабақты теория жүзінде түсіндіріп, практика жүзінде көрсету. 1.Төменгі сөреден шығу техникасын үйрету. «Сөреге» деген бұйрық берілгенде сөре сызығына келіп бір, бір жарым қадам санап алып қолды сөре сызығынының үстіне қойып итеретін аяқты алдығы ұшына қойып итермейтін аяқтың тізесі итеретін аяқтың табанының орта тұсында тұрады, бас пен иық бір деңгейде, салмақ қолға түсіп тұрады. «Дайындал» деген бұйрықта сәл көтеріліп алға қарап тұрады. «Жүгір» деген бұйрықта бар екпіні мен аяқты жылдам қолды алға артқа сермеп 20 метрге максимальді қарқын алғанша жиі-жиі басып жүгіреді. 2.60 метрге жүгіру 4 фазадан тұрады. Сөреге тұру Сөреден шығу Берілген қашықтықты жүгіру Мәре сызығынан өту «Сөреге» деген бұйрықта сөреге тұру. «Дайындал» деген бұйрықта көтерілу. «Жүгір» деген бұйрықта аяқ қолды тез- тез қимылдатып 20 метрге дейін аяқты жиі жиі басып максимальді қарқын алғанша сөйтіп жүгіріп, қалғанын барынша қарқынмен жүгіріп келіп мәре сызығын кесіп өту қажет. 60 метрге жүгірту.
Оқушылардың сөреге дұрыс тұруын қадағалау және итеретін аяқтарын алға қойығанын қадағалау.
Оқушылардың «жүгір» деген бұйрық бойынша жүгіруін қадағалау.
Сөреден дұрыс шығып берілген қашықтықты тоқтамай жүгіріп өтуін қадағалау. Әр оқушы өз жолымен жүгіруін қадағалау. ІІІ Қорытынды бөлім 3-5 мин Оқушыларға қозғалыста демалыс жаттығуыг жасатып, сапқа тұрғызып,саабақты жіберген кемшіліктері мен жеткен жетістіктерін айтып бағалап, үйге тапсырма беріп қоштасу Оқушылардың ағзасын бастапқы қалыпқа келуін қадағалау
Тәрбиелік: Оқушыларды отансүйгіштікке ,адамгершілікке, салауатты өмір салтын сақтай білуге тәрбиелеу.
№
Сабақтың мазмұны
Жүктеме
Әдістемелік нұсқаулар
1
Кіріспе. Дайындық бөлімі.
Сапқа тұрғызу.
Сабаққа сыныптың дайын екендігі жөнінде рапорт (есеп) беру. Сабақтың мақсатын, міндетін таныстыру.
10-15 мин
Оқушылардың сабаққа дайындығын, қауіпсіздік шараларын тексеру.
2
Саптық жаттығулар: Жүру,жүгірудің әр түрлі байланыстарын орындау.
Жүру:
Аяқтың ұшымен,өкшемен,аяқтың сыртымен,аяқтың ішкі жағымен.
Арнайы жүгіріс жаттығулар жасау:
Аяқтың ұшымен, аяқты алға тік тастап жүгіру.
Аяқты артқа лақтырып жүгіру.
Тізені көтеріп жүгіру.
Екі алақанды артқа қойып,өкшені тигізіп жүгіру.
Аяқтың сыртын алақанға тигізіп жүгіру.
Аяқтың ішкі жағын алақанға тигізіп жүгіру.
Оң жағымен жүгіру.
Сол жағымен жүгіру.
Бұғы жүгіріс: сол, оң аяқпен биікке секіріп алға қозғалу.
Екі қадам жасап, екі қолды жоғары көтеріп секіру.
Жылдам жүгіру: алаңның бір бұрышынан екінші бұрышына жылдам жүгіру.
Жай жүріс:екі қолды жоғары көтеріп,өкшені көтеру,тыныс алып, төмен түсерде тыныс шығару.
Саптық бұрылыстар:
Оңға,солға,артқа бұрылу.
Бір саптан екі, үш сапқа ауысу.
Футбол ойынында аяққа жасалатын жаттығулар:
Аяқтың ұшын жерге тіреп,оңға ,солға айналдыру.
Тізені ұстап оңға , солға айналдыру.
Оң аяқты алға созып тізені бүгіп бүгілу. Сол аяқты алға созып тізені бүгіп бүгілу.
Сол аяқты созып,жанға,оң аяқтың үстіне отыру: солға, оңға көтеріліп, ауысып отыру .
Оң аяқты бүгіп оң жаққа айналдырып тастау.
Сол аяқты бүгіп,сол жаққа айналдырып тастау.
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
1 рет
4 рет
4 рет
4 рет
4 рет
Дене функцияларын біртіндеп кірістіру.
Арқаны түзу ұстау
Қол жүгіргендей қимылдайды
Денені түзу ұстау
Денені түзу ұстау
Денені түзу ұстау
Денені түзу ұстау
3
4
Негізгі бөлім.
Доппен шабуылдау әдістерін үйрету және меңгеру.
Допсыз меңгеру элементтері: жүру мен жүгіру, тоқтау мен бұрылу, секіру мен жүгіру.
Доппен арнайы жаттығулар жасау.
Допты алып жүру тәсілдері:
1.Сызық бойынша алып жүру.
Шеберліктерін анықтау үшін жаттығуларды уақытқа орындаймыз.
20-25 мин
Допты табанның ішкі жағымен алып жүру.
Бұл әдіс жиі қолданылатын әдістердің бірі. Себебі аяқты ішкі жағымен тепкенде допты әріптесіне немесе белгіленген нүтеге дәл беруге болады.
Жерге тірелген аяқ бүгіліңкі.
3.Сыртқы қырымен алып жүру.
Бұл әдіс допты жоғары жылдамдықпен алып жүруде қолданылады.
Допты қысқа қадам жасап алып жүру.
Аяқтың ұшымен алып жүру.
Бұл әдіс допты ұзақ қашықтыққа теуіп, қарсыластан қашып кетуге қолайлы.
Жылдам жүгіру.
5.Аяқтың үстімен тебу.
Бұл тебу түрі орташа немесе алыс қашықтықтарға жеткізу кезінде қолданылады. Айып добын тебу, ойын үстінде қақпаға қарай доп соққан кезде және алыс қашықтықта тұрған әріптесіне допты бергенде қолданылады.
Қорытынды бөлім.
Сапқа тұрғызу.
Денені қалыпқа келтіру жаттығулары.
Сабақ қорытындысын шығару.
Оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма беру.
5 мин
3 мин
2 мин
Допты дәл беру және дәл тебу.
Сабақ тақырыбы: Бір орыннан ұзындыққа секіру.
2.Сабақ мақсаты:
а) білімділік: бір орыннан ұзындыққа секірудің әдіс тәсілдерін үйрету;
ә) дамытушылығы: шапшаңдықты, қарқынмен ұшуды және жерге түсуді
6.Құрал жабдықтар: ысқырық, секундомер, ұзындықты өлшейтін құрал, жалауша,
Өткізілетін орын: спорт алаңы Өткізілетін уақыт: 45 минут Сынып : 6 сынып
№
Сабақ мазмұны
Мөлшері
Әдістемелік нұсқау
І
Кіріспе бөлімі: 15 минут
1. Сыныпты сапқа тұрғызу
2. Сәлемдесу
3. Сыныпты түгендеу
4. Жаңа сабақ барысымен таныстыру
2 мин
Оқушыларды бой-бойымен сапқа тұрғызу.
Бұйрықтар беру.
Жаңа сабақ жоспарымен таныстыру.
5. Саптағы жаттығулар:
Орында бұрылу жаттығулары:
оңға, солға, кері.
2 мин
Бұйрықтар беру, Нақты дұрыс бұрылуына назар аудару.
6. Жүгіру
тізені көтере жүгір өкшені артқа көтере жүгіру. сол жақ иықтан секіре жүгіру. оң жақ иықтан секіре жүгіру. қол белде тік аяқты алға сермеп жүгіру қол желкеде тік аяқты артқа сермеп жүгіру.
Аяқтын ұшымен қол жоғарыда. Қол желкеде, өкшемен жүру. қол белде табанның сыртымен жүру. қол белде табанның ішімен жүру. қол белде аяқты қайыншылап жүру
8.Ж.Д.Ж. жүруде Б.қ. оң қол жоғарыда, әр адым сайын қолды ауыстырып отырамыз. Б.қ. қол кеуде алдында, қолды шынтақтан артқа тарту және жаза тарту. Б.қ. қол иықта,қолды иықтан алдыға артқа айналдыру. Б.қ. қол белде, 1- алға еңкею сол аяқты өкшеден қою.2 – қол белде артқа шалқаю. 3-4 д.с. оң жаққа. 9.Ж.Д.Ж. орнында. Б.қ. қол белде басты 4 рет сол жаққа айналдыру, 4 рет оң жаққа айналдыру. 1.Б.қ. сол қол белде, оң қол жоғарыда, аяқ иық көлемінде. 1-2 сол жаққа еңкею, 3-4 оң жаққа д.с. 2.Б.қ. аяқ иық көлемінен алшақ қол белде. 1- сол аяққа еңкейеміз,2- ортаға еңкею,3- оң аяққа еңкею, 4- бастапқы қалып. 3.Б.қ. қол белде аяқ иық көлемінде.1- қол жоғарыда,2- алға еңкею,3- қол алдыда отыру, 4-б.қ. 4.Сол аяқ алдыда оң аяқ артта қол тізеде.1-2-3 –сол аяққа қарай отыру,4-секіріп аяқты ауыстыру8.Тынықтыру жаттығулары
Жалпы дамыту жаттығуларын орындалуын көрсету.
түсіндіру, дұрыс жүзеге асуын қадағалау
Жаттығулардың дұрыс орындалуын қадағалау.
ІІ
Негізгі бөлім: 25 минут
Жаңа сабақтақырыбы:
Бір орыннан ұзындыққа секіру.
Ұзындыққа секірудің ең қарапайым түрі-«аяқты бүгіп секіру әдісі».
Тізені бүгіп секіру екпіндей жүгіру,жерден серпілу,қалықтаудан және жерге секіруден тұрады.
Ұзындыққа секірудің 3 кезеңін түсіндіру:
Серпілу (жерден көтерілу)
Серпілуді мүмкіндігінше тез жасау керек.Серпілетін аяқтың барлық буындары бүгіліп салмақтың екпін күшімен секіруші тік қалыпқа келуі керек.
Самғау (ұшу немес қалықтау)
Көтерілу кезінде сілтенетін аяқ жоғары көтерілген жамбаспен бірге алға қарай сілтеніп,серпілетін аяқ артта қалады.
Жерге түсу
Секіртпемен секіру
Екі-екіден секіртпемен секіре жарысу
Кім жылдам? ойыны
5 мин
20 мин
Оқушыларға жерден көтерілу кезінде қалай көтерілу керектігін түсіндіру және өз орындауында көрсету. Оқушыларға қайталату.
Оқушыларға самғау кезіндегі әрекеттерді түсіндіру және өз орындауында көрсету. Оқушыларға қайталату.
Оқушыларға жерге түсу кезіндегі әрекеттерді түсіндіру және өз орындауында көрсету. Оқушыларға қайталату.
