kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

То?ыз??мала? ойыны.

Нажмите, чтобы узнать подробности

Та?ырыбы: То?ыз??мала? ойыны 
Саба?ты? ма?саттары :
Білімділік: О?ушылар арасында то?ыз??мала? ойынын насихаттау.
О?ушылар?а то?ыз??мала? ойынын ?йрету. 
Дамытушылы?: То?ыз??мала? ойыны ар?ылы о?ушыларды? ойлау 
?абілеттерін дамыту. 
Т?рбиелік: То?ыз??мала? ойыны ар?ылы о?ушыларды? ?лтты? ойындар?а 
деген ?ызы?ушылы?ын арттыру ж?не ?з елін с?юге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?,аралас 
Саба?ты? ?дісі: сыни т?р?ысынан ойлау
Саба?ты? к?рнекіліктері: 
То?ыз??мала? та?тасы,??мала?тар,суреттер
П?наралы? байланыс: математика,тарих 
К?тілетін н?тиже: О?ушылар ?лтты? спорт т?рлерін ажыратады.
То?ыз??мала? ойыны туралы толы?ыра? танысты
То?ыз??мала? ойыны ережелерін біледі.
Ж?пты?, топты? ж?мыс ж?ргізе алады.
Саба?ты? барысы
І.?ызы?ушылы?ын ояту. Топтастыру 
Ар?ан тартыс 

То?ыз??мала? ?аза?ты? ?лтты? ойындары ?аза?ша к?рес 

Те?ге алу К?кпар Асы? ойындары




Ойын ережесі 

Ж?ріс жасау ережелері То?ыз??мала? ойыны Ойынды жазу ж?йесі 

Та?тасы ??мала?тар Ойын ерекшеліктері 
ІІ.Ма?ынаны тану 
То?ыз??мала? 
?те ?ызы? ?рі тере? ойлауды талап ететін, халы?ымызды? даналы?ын к?рсететін ?лтты? ойындарды? бірі –то?ыз??мала?. Хал?ымызбен бірге жасап келе жат?ан то?ыз??мала? ойыны ?азір ке? тарап, дамып, жетіліп келеді. К?шпелі халы?ты? ?мірінде б?тін сандарды? т?рт амалын есептен шы?ару осы то?ыз??мала? ойыны ар?ылы ?алыптас?ан. Сонды?тан да б?л ойын “малшы математикасы” деп атал?ан. Шынды?ында б?рын далада кездесе кеткен екі малшы осы ойында?ы “?азан” мен “отауды” орынын жерді ш??ып оя ?ойып, дорбаларында ж?рген ?ойды? кепкен 81 ??мала?ын ?р отау?а то?ыз то?ыздан б?ліп салып, бірден ойнай беретін бол?ан. То?ыз??мала? ойыны ?ай кезде шы?ып, ?алай ?алыптас?аны ?азірше белгісіз. Ал, негізінде ?аза?стан жеріндегі тастарды? немесе т?бені? ?стінде тегіс тасты? бетіне ойып салын?ан то?ыз??мала? та?тасы бейнесіні? ?азіргі дейін са?таулы б?л ойынды хал?ымыз к?не замандарда-а? ойына?анын а??артады. М?селен, ?аратау ?аласына таяу жердегі А?ш??ыр деген тас т?бені? ?стіне то?ыз??мала?ты? отаулары мен ?азандары ?ашап ойыл?ан. То?ыз??мала? ойыныны? ?зіне т?н басты ерекшелігі-ол аса к?рделі жабды?тарды ?ажет етпейді. Сонды?данда ертеректе ойыншылар кезектескен бетте жерде кішкентай ш???ырлар ?азып, ойын та?тасын дайындай ?ой?ан. Барлы? ??мала?ты салатын ш???ырды-?азан, то?ыз-то?ыздан ??мала? салатын ш???ырды отау деп ата?ан. Б?гінгі та?да д?ние ж?зінде зияткерлік ойындарды дамыту, ?ркендеу ма?ызды шараларды? бірі болып саналады. То?ы??мала? ойынын ?азіргі заманны? жастарына ?йретуді негізгі ма?сат еткен басты себебім, то?ы??мала? зияткерлік ойын?а жатады. То?ы??мала? ойынын дамыту?а себеп бол?ан та?ы бір жайт, 21-?асырды? талаптарына сай ?лтымызды? болаша?ы-жас ?рпа??а то?ыз??мала? ?йрету-оларды? бойында сабырлы?ты, т?зімділікті, ойшылды?ты, есептегіштік пен ?немшілдік ?асиеттерін ?алыптастыру екені аны?. Б?л ?асиеттер дамы?ан елдер ?атарына ?осылатын мелмекетті? ?кілімен деген ?р азаматты? бойынан табылу керек. То?ыз??мала?ты? ойынын ертеде орда деп ата?ан. 
Бабаларымыз ?лтты? ойында?ы отауларды т?мендегіше ата?ан. 
№ 1 отау. Арт -деп ата?ан,себебі ойынны? арты
№ 2 отау. Тект?рмас- онда ??мала? к?п жатпайды
№ 3 отау. Ат ?тпес – еш?ашан айырылмайды
№ 4 отау. Атсыратар –осы отаудан бастал?анда ??мала? тез таусылады
№ 5 отау. Бел – на?ыз бел орта
№ 6 отау. Белбасар – б?л отауды? ??мала?ы, ?арсы жа?ты? беліне д?л жетіп жатады
№7 отау. ?анды?а?пан - есептен жа?ылдыратын ?ауіпті отау.Б?л отауда?ы т?зды? позицияда ?лкен осалды? тудырады
№8 отау. К?кмойын –б?л отауды ал?ым деп атайды
№ 9 отау. Ма?дай – ойынны? ма?дай алды отауы деп есептеген 
Ойын ережесін т?сіндіру. 
Т?зды? алу т?ртібі.
Ойынды жазу ж?йесі. 
Зерттеу шеберханасы стратегиясы
І топ: С?хбат (С?ра? дайындап, с?хбат алу) 
ІІ топ: Эссе жазу (Шы?арма жазу.) 
ІІІ топ: С?зж?мба? ??растыру.
IV топ: Кітапханамен ж?мыс. 
(газет, журналдардан то?ыз??мала? ойыны туралы ма?ала жинау). 






ІІІ. Ой тол?аныс. Категориялы? топтастыру

Ойын ережесі ?лтты? ойын 

??мала? Та?тасы 

Ойынны? ??рылымы ?андай ойын 

То?ы??мала?

Ойынны? ерекшеліктері
Т?зды? Атсырау 
Ба?алау: 
К?нделікпен ж?мыс 
?йге тапсырма беру
То?ыз??мала? ойыны

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«То?ыз??мала? ойыны.»

Тақырыбы: Тоғызқұмалақ ойыны 
Сабақтың мақсаттары :
Білімділік: Оқушылар арасында тоғызқұмалақ ойынын насихаттау.
Оқушыларға тоғызқұмалақ ойынын үйрету. 
Дамытушылық: Тоғызқұмалақ ойыны арқылы оқушылардың ойлау 
қабілеттерін дамыту. 
Тәрбиелік: Тоғызқұмалақ ойыны арқылы оқушылардың ұлттық ойындарға 
деген қызығушылығын арттыру және өз елін сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ,аралас 
Сабақтың әдісі: сыни тұрғысынан ойлау
Сабақтың көрнекіліктері: 
Тоғызқұмалақ тақтасы,құмалақтар,суреттер
Пәнаралық байланыс: математика,тарих 
Күтілетін нәтиже: Оқушылар ұлттық спорт түрлерін ажыратады.
Тоғызқұмалақ ойыны туралы толығырақ танысты
Тоғызқұмалақ ойыны ережелерін біледі.
Жұптық, топтық жұмыс жүргізе алады.
Сабақтың барысы
І.Қызығушылығын ояту . Топтастыру 
Арқан тартыс 

Тоғызқұмалақ Қазақтың ұлттық ойындары Қазақша күрес 

Теңге алу Көкпар Асық ойындары




Ойын ережесі 

Жүріс жасау ережелері Тоғызқұмалақ ойыны Ойынды жазу жүйесі 

Тақтасы Құмалақтар Ойын ерекшеліктері 
ІІ.Мағынаны тану 
Тоғызқұмалақ 
Өте қызық әрі терең ойлауды талап ететін, халықымыздың даналығын көрсететін ұлттық ойындардың бірі –тоғызқұмалақ. Халқымызбен бірге жасап келе жатқан тоғызқұмалақ ойыны қазір кең тарап, дамып, жетіліп келеді. Көшпелі халықтың өмірінде бүтін сандардың төрт амалын есептен шығару осы тоғызқұмалақ ойыны арқылы қалыптасқан. Сондықтан да бұл ойын “малшы математикасы” деп аталған. Шындығында бұрын далада кездесе кеткен екі малшы осы ойындағы “қазан” мен “отауды” орынын жерді шұқып оя қойып, дорбаларында жүрген қойдың кепкен 81 құмалағын әр отауға тоғыз тоғыздан бөліп салып, бірден ойнай беретін болған. Тоғызқұмалақ ойыны қай кезде шығып, қалай қалыптасқаны қазірше белгісіз. Ал, негізінде Қазақстан жеріндегі тастардың немесе төбенің үстінде тегіс тастың бетіне ойып салынған тоғызқұмалақ тақтасы бейнесінің қазіргі дейін сақтаулы бұл ойынды халқымыз көне замандарда-ақ ойынағанын аңғартады. Мәселен, Қаратау қаласына таяу жердегі Ақшұқыр деген тас төбенің үстіне тоғызқұмалақтың отаулары мен қазандары қашап ойылған. Тоғызқұмалақ ойынының өзіне тән басты ерекшелігі-ол аса күрделі жабдықтарды қажет етпейді. Сондықданда ертеректе ойыншылар кезектескен бетте жерде кішкентай шұңқырлар қазып, ойын тақтасын дайындай қойған. Барлық құмалақты салатын шұңқырды-қазан, тоғыз-тоғыздан құмалақ салатын шұңқырды отау деп атаған. Бүгінгі таңда дүние жүзінде зияткерлік ойындарды дамыту, өркендеу маңызды шаралардың бірі болып саналады. Тоғықұмалақ ойынын қазіргі заманның жастарына үйретуді негізгі мақсат еткен басты себебім, тоғықұмалақ зияткерлік ойынға жатады. Тоғықұмалақ ойынын дамытуға себеп болған тағы бір жайт, 21-ғасырдың талаптарына сай ұлтымыздың болашағы-жас ұрпаққа тоғызқұмалақ үйрету-олардың бойында сабырлықты, төзімділікті, ойшылдықты, есептегіштік пен үнемшілдік қасиеттерін қалыптастыру екені анық. Бұл қасиеттер дамыған елдер қатарына қосылатын мелмекеттің өкілімен деген әр азаматтың бойынан табылу керек. Тоғызқұмалақтың ойынын ертеде орда деп атаған. 
Бабаларымыз ұлттық ойындағы отауларды төмендегіше атаған. 
№ 1 отау . Арт -деп атаған,себебі ойынның арты
№ 2 отау . Тектұрмас- онда құмалақ көп жатпайды
№ 3 отау. Ат өтпес – ешқашан айырылмайды
№ 4 отау. Атсыратар –осы отаудан басталғанда құмалақ тез таусылады
№ 5 отау. Бел – нағыз бел орта
№ 6 отау. Белбасар – бұл отаудың құмалағы, қарсы жақтың беліне дәл жетіп жатады
№7 отау. Қандықақпан - есептен жаңылдыратын қауіпті отау.Бұл отаудағы тұздық позицияда үлкен осалдық тудырады
№8 отау. Көкмойын –бұл отауды алқым деп атайды
№ 9 отау. Маңдай – ойынның маңдай алды отауы деп есептеген 
Ойын ережесін түсіндіру. 
Тұздық алу тәртібі.
Ойынды жазу жүйесі. 
Зерттеу шеберханасы стратегиясы
І топ: Сұхбат (Сұрақ дайындап, сұхбат алу) 
ІІ топ: Эссе жазу (Шығарма жазу.) 
ІІІ топ: Сөзжұмбақ құрастыру.
IV топ: Кітапханамен жұмыс. 
(газет, журналдардан тоғызқұмалақ ойыны туралы мақала жинау). 

ІІІ. Ой толғаныс. Категориялық топтастыру

Ойын ережесі Ұлттық ойын 

Құмалақ Тақтасы 

Ойынның құрылымы Қандай ойын 

Тоғықұмалақ

Ойынның ерекшеліктері
Тұздық Атсырау 
Бағалау: 
Күнделікпен жұмыс 
Үйге тапсырма беру
Тоғызқұмалақ ойыны


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Физкультура

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 8 класс

Скачать
То?ыз??мала? ойыны.

Автор: Алдажаров Алтай Серикказинович

Дата: 11.04.2016

Номер свидетельства: 317594


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства