Шахмат фигураларының дұрыс атауы

Сабақтың тақырыбы: Шахмат фигураларының дұрыс атауы.

Сабақтың мақсаты: Шахмат фигураларының дұрыс атауымен таныстырып, атауларын шатастырып алмай дұрыс атауға дағдылан-дыру. Назар аударуды жинақтау, жадын жаттықтыру, ой мен әрекетті жоспарлап, қиындықты жеңе білуге баулу. Логикалық ойлау жүйесін қалыптастырып, қарсыласты сыйлай білуге тәрбиелеу.

Өткізілетін күні:

Өткізілетін сынып:

I.Ұйымдастыру кезеңі.

II. Кіріспе әңгіме.

Әрбір ойнаушының он алты фигурасы: сегізден пешкасы, бір-бірден королі, бір-бірден ферзісі, екіден аты, екіден ладьясы, екіден пілі болады. Ықшамды болу үшін партияларды жазғанда фигуралардың қасқартылған аттары қолданылады: король-Кр, Ферзь-Ф, Ладья-Л, ат-конь-К, піл-слон-С, пешка-(әдетте пешка жазылмайды), оның орнына пешка тұрған шаршының аты жазылады.

Фигуралардың дұрыс аталуы қалай? Оны ақтар жағынан солдан оңға қарай қарастырайық. Бірінші тұра тұрады, одан кейін ат, одан кейін піл, одан кейін ферзь, одан кейін король, одан кейін тағы піл, ат және тұра тұрады. Әрбір фигураның алдында пешкі тұрады-олар әрбір ойыншыда сегізден. Тұраны кеме, атты жылқы, пілді офицер, ферзіні ханшайым, пешкіні солдат деп атауға болмайды. Шахмат әдебиеттерінде оңтайлы болу үшін фигуралардың бәрін қысқарған әріптермен белгілейді: тұра-Л, ат-К, піл-С, ферзь-Ф, король-Кр(оны аттың К-сімен шатастырып алмаңдар!), пешкі-п. Қаралардың фигуралары да солай белгіленеді.

Ойынды бастау.

Ойын тәртібі бүкіл әлем бойынша бірдей-әдетте екі қарсылас ойнайды. Олар шахмат тақтасындағы фигураларды кезекпен жылжытады. Шахмат тақтасына фигураларды ойын алдында орналастыру тәртібі бойынша тізіп қояды.

Ақтарда да, қараларда да фигуралар саны 16, яғни, бірдей. Шахмат ойынының әділеттігі міне осында. Ойын нәтижесі тек бір нәрсеге-ой мықтылығына байланысты.

III. Шахмат ойынын үйрету.

IV. Қорытынды.