1. Шахматты? шы?у тарихына то?талып ?ту.(Шахмат ойыны ?ндістанда шы?арыл?ан.Ойын негізінен со?ыс?а ?арап шы?арыл?ан )
2. Шахмат та?тасыны? орналасуы (Ойыншыны? о? жа?ы а? шаршы болады)
3. Шахмат та?тасында неше шаршы бар (64 шаршы, оны? 32-сі а? т?сті, 32-сі ?ара т?сті )
4. Шахмат ойынында ?анша т?рлі тас бар (6 т?рлі тас бар. Патша, у?зір, ?ор?ан, піл, ат, жаяу ?скер. )
Жа?а саба?:
Шахмат ойынында кез – келген тасты? ?зіндік ж?рістері болады. Осы шахмат тастарыны? ж?рістерімен б?гінгі саба?та танысатын боламыз.
Патша ж?рісі. Патша тігінен, к?лдене?нен ж?не ?и?аш ж?рістер ар?ылы бір ?ана шаршы ж?ріп отырады.
Піл ж?рісі. Піл ойында екеу болады. Оны? бірі а? шаршы?а орналасады, ал екіншісі ?ара шаршы?а орналасады. Пілдер та?тада тек ?и?аш ж?ріп отырады.
У?зір. У?зір патшаны? ж?рісін ?айталайды, я?ни тігінен, к?лдене?нен, ?и?аш ж?рістер жасайды. Біра? б?л тасты? патшадан айырмашылы?ы бірнеше шаршыда ж?ре береді.
?ор?ан. Б?л тас тігінен ж?не к?лдене?нен ж?реді.
Ат. Шахмат тастарыны? ішіндегі е? ерекше тас. Ж?рісі де ешбір тас?а ??самайды. Аттар Г ?рпі т?різдес ж?ріспен ж?реді ж?не бір ерекшелігі б?л тастар ?айбір тасты? балса да ?стінен аттап ж?ре береді.
Жаяу ?скер. Жаяу ?скерлер тек ?ана алды?а ?арай бір шаршыдан адымдап тура адымдап отырады, тек тастарды жеген кезде ?ана ба?ытын ?згертіп ?и?аш жейді.
Бекіту: С?ра?тар беру:
1. Патша мен у?зір тастарыны? арасында?ы ??састы?тар мен айырмашылы?тардыата.
2. У?зір неше тасты? ж?рісін сала алады?
3. Ракировка (орын ауыстыру) ?андай тастарды? арасында ж?реді ж?не ол ?андай жа?дайларда жасалады?
?орытындылау:
?лы ?стаз В.Сухомлинский «Шахматсыз а?ыл – ой т?рбиесін елестету м?мкін емес» деген екен. Б?кіл ?лемде 600 милионнан астам адам шахматпен ?уестенетін к?рінеді. Бізді?еліміздешахматойынынанЖ.?бдім?лік12 жасында 4 д?ркін ?лем чемпионы ата?ын же?іп ал?ане?жасгроссмеистер. Сонымен ?атар ?аза? –Британ техникалы? университетіні? студенті.
Просмотр содержимого документа
«Шахмат тастарыны? ж?рісі»
№123 Т.Жүргенов атындағы орта мектеп
Ашық сабақ
Тақырыбы: «Шахмат тастарының жүрісі»
Пәні: Дене шынықтыру
Пән мұғалімі: Шаекеев Бақыт
Класс: 7 «б»
2014-2015 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Шахмат тастарының жүрісі
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың шахмат ойынына деген қызығушылығын арттыру. Оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.
Көрнекілігі: Шахмат тақтасы, шахмат тастары.
Өткізілетін орны: Кабинет
Сабақтың өтілу барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сәттілік тілеу.
Үй тапсырмасын сұрау: Сұрақтар беру.
1. Шахматтың шығу тарихына тоқталып өту.(Шахмат ойыны Үндістанда шығарылған.Ойын негізінен соғысқа қарап шығарылған )
2. Шахмат тақтасының орналасуы (Ойыншының оң жағы ақ шаршы болады)
3. Шахмат тақтасында неше шаршы бар (64 шаршы, оның 32-сі ақ түсті , 32-сі қара түсті )
4. Шахмат ойынында қанша түрлі тас бар (6 түрлі тас бар. Патша , уәзір , қорған , піл , ат , жаяу әскер. )
Жаңа сабақ:
Шахмат ойынында кез – келген тастың өзіндік жүрістері болады. Осы шахмат тастарының жүрістерімен бүгінгі сабақта танысатын боламыз.
Патша жүрісі. Патша тігінен , көлденеңнен және қиғаш жүрістер арқылы бір ғана шаршы жүріп отырады.
Піл жүрісі . Піл ойында екеу болады . Оның бірі ақ шаршыға орналасады , ал екіншісі қара шаршыға орналасады . Пілдер тақтада тек қиғаш жүріп отырады.
Уәзір . Уәзір патшаның жүрісін қайталайды , яғни тігінен , көлденеңнен, қиғаш жүрістер жасайды . Бірақ бұл тастың патшадан айырмашылығы бірнеше шаршыда жүре береді.
Қорған. Бұл тас тігінен және көлденеңнен жүреді.
Ат. Шахмат тастарының ішіндегі ең ерекше тас . Жүрісі де ешбір тасқа ұқсамайды . Аттар Г әрпі тәріздес жүріспен жүреді және бір ерекшелігі бұл тастар қайбір тастың балса да үстінен аттап жүре береді.
Жаяу әскер. Жаяу әскерлер тек қана алдыға қарай бір шаршыдан адымдап тура адымдап отырады, тек тастарды жеген кезде ғана бағытын өзгертіп қиғаш жейді.
Бекіту: Сұрақтар беру:
1. Патша мен уәзір тастарының арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды ата.
2. Уәзір неше тастың жүрісін сала алады?
3. Ракировка (орын ауыстыру) қандай тастардың арасында жүреді және ол қандай жағдайларда жасалады?
Қорытындылау:
Ұлы ұстаз В.Сухомлинский «Шахматсыз ақыл – ой тәрбиесін елестету мүмкін емес» деген екен. Бүкіл әлемде 600 милионнан астам адам шахматпен әуестенетін көрінеді. Біздің елімізде шахмат ойынынан Ж.Әбдімәлік 12 жасында 4 дүркін әлем чемпионы атағын жеңіп алған ең жас гроссмеистер. Сонымен қатар Қазақ –Британ техникалық университетінің студенті.
Бағалау: Оқушылардың жауаптары мен ынта – жігеріне қарай бағалау. Үйге тапсырма беру: Шахмат тастарының жүрісімен толығырақ
