Дене шыны?тыру п?нінде ?аза?ты? ?лтты? ойындарын пайдалану

• Кіріспе
• Негізгі бөлім : Мектептегі дене шынықтыру пәнінде қазақтың ұлттық ойындарын пайдалану

а) Дене шынықтыру сабағында өткізілетін ойындар

- жеңіл атлетика 5-7 сынып арасында

- гимнастика 7-10 сынып арасында

- спорттық ойындар 5 – 9 сынып арасында

б) дене шынықтыру сабағынан тыс мезгілде

өткізілетін ұлттық ойындар

- мерекелік күндері өткізілетін жарыстар

- мектепаралық жарыстар

- сыныпаралық жарыстар

3) Қорытынды

4) Пайдаланылған әдебиеттер

Машықтандыру

Дене мәдениетін

қалыптастыру

Қимыл

қозғалысты

береді

Дене тәрбиесі сабағы

не береді?

Денені

шынықтыру,

тәрбиелеу

Мемлекеттік

стандартық

Бағдарламаны

жоспарлай білу

Жалпы дамыту

жаттығуларын

меңгертеді

Нормативтік

тест жаттығуларды

игерту

• Қазақтың ұлттық ойындарын пайдалану арқылы

жас жеткіншектердің дене тәрбиесі сабағына деген

қызығушылығын арттыру.

• Оқушыларды сұлу да, сымбатты, шымыр да

шыдамды, ер жүрек азаматтар болып өсуіне

тәрбиелеу

Дене шынықтыру пәнінде қазақтың ұлттық ойындарын қолдана отырып, орындалатын жұмыс бағытым.

• 1. Оқушымен қарым-қатынасты қалыптастыру
• 2. Оқушының логикалық ойлау қабілетін дамыту
• 3. Әр оқушының әрекетін, ұлттық болмысын пайдалануға жұмыстану.
• 4. Оқушының ұлттық моральнің орындалуын қамтамасыз ету.
• 5. Оқушының санасын, сенімін, көзқарасын,білімін арттыру.
• 6. Оқушының парасатын, ойлауын қалыптастыра отырып машықтандыру.

Осы бағыттарда сабақтарда ұлттық ойын түрін тиімді пайдалану қажет.

Қазақтың ұлттық

ойындары

Ат спортына

байланысты

ойындар

Садақ ату

Жүгіру

Қарғу

Қазақша

күрес

Арқан тартыс

Ұлттық ойындардың ішіндегі атлетикаға

байланысты ұлттық ойындар

Көкпар

Аламан

бәйге

Қыз қуу

Аударыспақ

Теңге ілу

Бәйге

Асық ойындары — Қазақ халқының ұлттық

ойындарының бірі.

Ұлттық ойындары көбінесе әр

халықтың әлеуметтік-экономикалық

жағдайларына, шаруашылың

мүмкіншіліктерін байланысты

қалыптасқан. Қазақ

халқының ұлттық ойындарының

көбі табиғи заттармен ойнауға

негізделген. Шаруашылығы мал

шаруашылығына негізделгендіктен

қазақ халқының ұлт ойындары

да осыған икемделеді. . Асық ойыны

баланың жастайынан нерв жүйелерін

шыңдап, оларды дәлдікке,

ұстамдылыққа, байсалдылыққа

тәрбиелейді.

3 немес 4

жаққа

тартысу

Өгіз

тартыс

Жекпе –

жек

Ұлттық ойын.

Ойынды жазда көгалды алаңда, спорт

залында өткізуге болады. Ойынға ұзындығы

10 метрдей жуан кендір арқан керек.

Ол арқанның тең ортасынан орамалмен

орап белгі жасайды, белгінің екі жағынан

бір жарым-екі метрдей жерден тағы да

жогарыдағы тәртіппен белгілейді. Ойынға

қатынасушылар тең екі топқа бөлінеді.

Олардың саны 10—12 адам болуы мүмкін,

ойыншылар бойларына қарай қатар түзеп тұрады.

Ойын басқарушының берген командасы бойынша

қатар түзеп сапта түрған ойыншылар оң

жақ шетінен бастап қатар санын «бір, екі, үш»...

деп сол жақ шетіне дейін санап шыгады. Сөйтіп тақ

жағы бір бөлек, жұп жағы бір бөлек бөлініп шығады.

Күн ілгері сызып қойған үш сызықтың ортасына

арқандағы үш белгінің екі шеткісін дәл келтіріп

ұтқан болады, жеңген жағы бәйгесін алады.

Дене шынықтыру сабағынан тыс

мезгілде өткізілетін ұлттық шаралар

30 қыркүйек

Білім күніне

Көкпар,

аударыспақ,

білек күші ойыны

8 наурыз

аналар мерекесіне

Мергендер ,

Қыз қуу ойынынан

Сайыс

16 желтоқсан

Тәелсіздік күніне

Жазық жерде

бәйге –кросс

Жарыс

22 наурыз

Қазақтың жаңа жылы

Қазақша күрес

мергендер сайысы

білек күші,көкпар

қыз қуу, аударыспақ

8 мамыр Қазақстан

Армиясы күні

Көкпар,

“ Ал, кәне ұлдар”

“ қазақша күрес ”

9 мамыр

Жеңіс күні

“ Мергендер сайысы

“ Өзіңді сына””

4 сынып

Сабақ тақырыбы:

Қ а з а қ ш а к ү р е с.

Дене шынықтыру пәнінің мұғалімі: Тұңғатаров .М

Күрес.

Екі адамның белгілі бір уақыт аралығында белдесіп күш сынасуын күрес деп атайды. Күресте дайындығы мол, күшті әрі епті балуан жеңіске жетеді.

Күрес денені шынықтырады. Ол адамның қимыл-қозғалысын жетілдіреді. Күрестің бірнеше түрі бар.

Қажы Мұқан Мұңайтпасұлы - Қазақ халқының тарихындағы тұңғыш кәсіпқой балуан. Тұтас ғұмырын күрес өнеріне арнап, ұланғайыр жері мен өршіл халқын бірінші болып өзге жұртқа паш еткен, өзінен бұрынғы қандастары баспаған топырақты басып, көрмеген елді көріп, өзге қазақ тақпаған алтын, күміс медальдарды мойнына тұңғыш ілген Қажы Мұқан бабамыз.

Орасан күштің иесі, күрестің бірнеше түрінен әлем чемпионы атанған тұңғыш қазақ алыбы! Теңдессіз өнерімен жер шарын аралаған, 28 мемлекетте күреске түсіп, 56 медаль олжалаған Қажымұқандай мықты ХХ ғасырдың басында түркі халықтарының ішінде қазақта ғана болды.

Баймырзаұлы Балуан Шолақ

(1864—1916) -

күш өнерін көрсеткен спортшы, жауырыны жерге тимеген балуан. 14 жасынан бастап күреске түсіп, ат құғында ойнаған спортшы болған, шауып келе жатқан ат үстінде әр түрлі күрделі жаттығуларды шебер орындаған. Орыс палуаны Иван Кореньмен күресіп, оның қабырғасын сындырғанда Балуан Шолақ 35-те еді.