Спортты? адам ?мірінде алатын орны зор екендігін б?ріміз білеміз. Спортпен айналыс?ан адамны? денсаулы?ы мы?ты, ?зі шыдамды болады. Бізді? ата - бабаларымыз “Т?ні сауды? – жаны сау” - деп бекер айтпа?ан. Спортты? ?ай т?рімен айналысу адамны? ?абілетіне байланысты болады.
Б?л туралы ?лы ойшыл Ибн Сина да ?з шы?армаларында айт?ан. Ол сондай - а? спортты ма?ынасына ?арай же?іл, ауыр, ?зын, ?ыс?а сия?ты бірнеше т?рге б?лген. Денсаулы? пен ?мірді дамыту ?шін кем дегенде спортты? 33 т?рінен жатты?у жасау керектігін айт?ан.
Салауатты ?мір салты дегеніміз - адамны? т?рмыста?ы к?нделікті ?алыптас?ан да?дысы мен ?деті бойынша е?бек ету, бос уа?ытын д?рыс пайдалана білу, ?зіні? рухани ж?не материалды? ?ажеттіліктерін ?ана?аттандырып, саяси ж?не ?о?амды? ?мірге белсене ?атысуы. Салауатты ?мір салтын ?алыптастыруда дене т?рбиесіні? ма?ызы зор. Оны? ма?ызды міндеттеріні? бірі о?ушыларды? салауатты ?мірге деген ы?ылас жігерін ?алыптастыру болып табылады. Оны? ма?ыздылы?ы жыл сайын артып келеді. Жастарды болаша?ты? тірегі болатын, денсаулы?ы мы?ты азамат ретінде ?алыптастыру керек.
Елбасы казіргі жастарды? болаша?ына зор сеніммен ?арап ?міт артады. Я?ни, дені - сау, білімді, білікті, жан - жа?ты ?алыптас?ан болаша? жастарды елестетеді.
Дене т?рбиесі – ?о?амда?ы жалпы м?дениетті? б?лігі, адамны? дене ?абілеттерін дамыту мен денсаулы?ын ны?айту?а ба?ыттал?ан ?леуметтік ?ызметті? бір саласы. Жастарды? жан – жа?ты дамуын дене т?рбиесінсіз елестету м?мкін емес. Денесі жа?сы дамы?ан деп к?н режиміне спортпен ж?йелі айналысуды енгізген, а?заны? шыны?уы ?шін таби?и факторларды т?ра?ты пайдаланатын, ж?мысты белсенді демалыспен кезектестіріп отыратын жас адамды айтамыз. Бір с?збен айт?анда, дене т?рбиесі - барлы? т?рбие атаулыны? бір саласы. Оны? т?п ?азы?ы - ?оз?алыс, ?оз?алыссыз тіршілік болма? емес. Дене т?рбиесі жатты?уларын ж?йеге т?сіріп белгілі бір ма?сат?а ба?ыттаса, оны? берері к?п. Атам ?аза? бірінші байлы? - денсаулы? деген, ал сол денсаулы?ты? кепілі – спорт. Спорт с?зіні? ма?ынасы ке?. Дене т?рбиесі соны? ??рамдас б?лігі, д?лірек айт?анда бастап?ы баспалда?ы. Онымен т?ра?ты ш??ылдан?ан адамны? денсаулы?ы мы?ты болма?.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Т?ні сауды? – жаны сау »
Үшарал қаласы №2 орта
мектебінің дене шынықтыру
пәнінің мұғалімі Нугумыров
Куандык Токтасынович
Тәні саудың – жаны сау
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата - бабаларымыз “Тәні саудың – жаны сау” - деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады. Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай - ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа сияқты бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан. Салауатты өмір салты дегеніміз - адамның тұрмыстағы күнделікті қалыптасқан дағдысы мен әдеті бойынша еңбек ету, бос уақытын дұрыс пайдалана білу, өзінің рухани және материалдық қажеттіліктерін қанағаттандырып, саяси және қоғамдық өмірге белсене қатысуы. Салауатты өмір салтын қалыптастыруда дене тәрбиесінің маңызы зор. Оның маңызды міндеттерінің бірі оқушылардың салауатты өмірге деген ықылас жігерін қалыптастыру болып табылады. Оның маңыздылығы жыл сайын артып келеді. Жастарды болашақтың тірегі болатын, денсаулығы мықты азамат ретінде қалыптастыру керек. Елбасы казіргі жастардың болашағына зор сеніммен қарап үміт артады. Яғни, дені - сау, білімді, білікті, жан - жақты қалыптасқан болашақ жастарды елестетеді. Дене тәрбиесі – қоғамдағы жалпы мәдениеттің бөлігі, адамның дене қабілеттерін дамыту мен денсаулығын нығайтуға бағытталған әлеуметтік қызметтің бір саласы. Жастардың жан – жақты дамуын дене тәрбиесінсіз елестету мүмкін емес. Денесі жақсы дамыған деп күн режиміне спортпен жүйелі айналысуды енгізген, ағзаның шынығуы үшін табиғи факторларды тұрақты пайдаланатын, жұмысты белсенді демалыспен кезектестіріп отыратын жас адамды айтамыз. Бір сөзбен айтқанда, дене тәрбиесі - барлық тәрбие атаулының бір саласы. Оның түп қазығы - қозғалыс, қозғалыссыз тіршілік болмақ емес. Дене тәрбиесі жаттығуларын жүйеге түсіріп белгілі бір мақсатқа бағыттаса, оның берері көп. Атам қазақ бірінші байлық - денсаулық деген, ал сол денсаулықтың кепілі – спорт. Спорт сөзінің мағынасы кең. Дене тәрбиесі соның құрамдас бөлігі, дәлірек айтқанда бастапқы баспалдағы. Онымен тұрақты шұғылданған адамның денсаулығы мықты болмақ. Бұл сөз кезегінде жақсы оқуға жемісті еңбек етуге деген ынта - жігерді арттырады. Ал жасампаз еңбек елдің табысын еселейді. Отанның даңқын асқақтатады. Денсаулығы күшті, бойында қуат күші мол шымыр - шыныққан, жан - жақты дамыған адам Отаншыл келеді, Ата - баба аманаттан қалдырған байтақ жерді қорғауға қабілетті келеді. Біздің мектебімізде де Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру тәрбие тұжырымдамасы аясындағы «Дене шынықтыру және салауатты өмір салтын қалыптастыру» бағыты бойынша оқушылардың бойында салауаттылықты қалыптастыру мақсатында түрлі спорттық шаралар ұйымдастырылуда. Атап айтар болсақ, Таңертеңгілік дене жаттығуларын орындау; Түрлі спорт секцияларын ұйымдастыру ( баскетбол, волейбол, футбол т. б) Қазақтың ұлттық ойындарын насихаттау (аударыспақ, тоғызқұмалақ, батпан көтеру) Мекемелер арасында жолдастық кездесулер өткізу; Қалалық спорт мектебімен байланыс орнату. Бүгінгі таңда оқу жүйесіне президенттік тесттің бағдарламасы да кіріп отыр. Әрине, президенттік тесттің нормативтер көрсеткіштерінен сынама тапсыру әркімнің міндеті болып табылады. Дене шынықтыру сабағында ұлттық ойындарын пайдалануда мен күнбе - күнгі сабаққа әзірлену кезінде белгілеп, сабақ жоспарында көрсетемін. Ойындарды негізінен сабақтың басында да, ортасында да, соңында да пайдалануға болады. Осыған орай оқушылардың дене шынықтыруымен ынта жігерлерін арттырудың тамаша құралдарының бірі өз ұғымдарына түсінікті қимыл ойындары болып келеді. Алғашқы бірнеше сабақ бойы ойыннан негізгі материалға, одан қайта ойынға, одан қайта негізгі материалға өтемін. сабақтың аяғын ойынмен аяқтаймын. Мысалы:(қолдың, аяқтың, дененің негізгі қалыптары мен қозғалыстар) тақырыбына байланысты жаттығулар өткен кезде «Мысық пен тышқан» ойынын пайдалануға болады. «Біздің Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев салауатты өмір сүрудің арқасында жас жігітше таудың шыңына шығып, шаңғы теуіп, теннис ойнап, суға шомылып, атпен серуендеп, ауырмай өмір сүрудің үлгісін көрсетуде. Ендеше, Абай атамыз айтпақшы, «Тамағы тоқтық, жұмысы жоқтық, аздырар адам баласын» дегендей, еңбексіз, белсенді дене қозғалысынсыз мықты денсаулық, бақытты өмір жоқ.
