Спортты? ойындар-о?ушылар т?рбиесіні? негізгі ??ралы(баяндама)
Спортты? ойындар-о?ушылар т?рбиесіні? негізгі ??ралы(баяндама)
Спортты? ойындар – интернационалды? т?рбиені? ??ралы. Олай дейтініміз спорт ойындарыны? арасында ?зара ?ндестік, ты?ыз байланыс бар.
Ойын?а тек ойын деп ?арамай, бір ж?йеге келтірілген тамаша т?рбие ??ралы деп ?ара?ан орынды. Б?л пікіріміз жала? болмас ?шін, заманымызды? за??ар жазушысы, ?лы ойшылдарды? бірі-М?хтар Омархан?лы ?уезовті? мына бір пікірін еске ала кетейік: «Бізді? хал?ымызды? ?мір кешкен ?за? жолында, ?здері ?ызы?та?ан алуан ?нері бар ?ой. Ойын деген, мені? т?сінуімше к??іл к?теру, ж?рты? к?зін ?уантып, к??іл шаттандыру ?ана емес, ойынны? ?зінше бір ма?ыналары бол?ан»
Жас бала ойын?а алдымен ?йренуші, к?руші, ?се келе со?ан белсенді жатты?тырушы, ?л?ая келе к?руші жанк?йер ретінде ?атынасады.
?аза?ты? белгілі ?ылым а?артушылары А.??нанбаев, Ы.Алтынсарин халы? ойындарыны? балалар?а білім берудегі т?рбиелік м?нін жо?ары ба?алап, ?ткен ?рпа?ты? д?ст?рі мен салтын ??рметтеп, адамдарды? ойы мен іс-?рекетін танып т?сінуде жастарды? эстетикалы?, адамгершілік ой талабыны? ?суінде оны? ат?аратын ?ызметін жо?ары ба?аласа, М.Ж?мабаев ойындарды? халы? м?дениетіні? бастауы алар ?айнар к?зі, тілді?, дене шыны?тыру т?рбиесіні? негізгі элементі деп т?жырымдайды.
Дене шыны?тыру п?ніні? білгілі бір теоретиктері П.Ф.Лесгафт пен В.В.Гориневскийді? д?лелдеуі бойынша жас б?лдіршіндерді? тезірек б??анасыны? бекіп, а?засыны? ?алыпты дамуына ж?не оны? тез жина?талып, ?имыл іс-?рекетті шапша? орындауда ?оз?алмалы ойындарды? алатын орны ерекше. Сонымен ?атар, ?оз?алмалы ойындар баланы? к??ілді, ?мірге шатты? ?уанышпен ?арауын ж?не а?ыл ойыны? дамуына ?сер ететін д?рыс факторды? бірі ретінде ?арастырылады. Негізінен баланы? ?суіне жа?сы ?серін тигізетін ?оз?алмалы ойындар б?л ауада немесе далада ойналатын ойындар. ?оз?алыс барысында?ы жиі демалудан бала а?засында?ы оттегіге деген ?ажеттілік артады. Осы ойындарды? ар?асында баланы? к??іл-к?йі, эмоциясы жо?арылап, оны? нерв ж?йесін бекітеді.
Осы?ан байланысты ?зімні? педагогикалы? ізденіс барысымда о?ушыларды дене т?рбиесін о?ытуда «Спортты? ойындар-о?ушылар т?рбиесіні? негізгі ??ралы» деп атал?ан шы?армашылы? ж?мысымды ?ол?а алдым.
?зек жарды м?селе Спортты? ойындар-о?ушылар т?рбиесіні? негізгі ??ралы
Макаренко айт?андай «Болаша? ?айраткер е? алдымен ойын ар?ылы т?рбие алады». Бала ойынмен ?седі. Хал?ымыз баланы? мінез-??л?ыны? ?алыптасуына т?рлі ойындарды? елеулі м?ні бар екенін жа?сы а??ар?ан.
Ойында баланы? ортамен ?арым-?атынасы ке?ейіп, таным ?абілеті ?седі. Мінез-??л?ы ?алыптаса т?седі. Бала ойныны? т?рі де, мазм?ны да ?р алуан.
Ойын ?стінде бала досты??а, жолдасты??а, тап?ырлы??а, іскерлікке, адамгершілікке, мергендікке т.б. баулынады.
?л бала таби?атынан ?имыл-?оз?алым?а ??мар. Ойын – балалы? ша?ты? басты ерекшелігі. Мысалы, «Базар – ?аланы? ажары, ойын – баланы? базары», «Баланы? ойынын б?зба, ?неге? болса – ойын ?оз?а», «Бала ойынмен ?седі, дана оймен ?седі» дегендей ойынны? т?рбиелік м?ні ерекше.
«Ойнай білмеген, ойлау да білмейді» деген ма?ал-м?телдерде баланы? ойын?а аса ??мар келетіні, ?л мен ?ызды? ойыны да т?рліше болатыны, ойын ар?ылы баланы? сана-сезімі, к?сіп та?дауы, а?ыл-ойы жетілетінін а??артады.
Ойын деген, мені? т?сінуімше, к??іл к?теру, ж?ртты? к?зін ?уантып, к??ілін шаттандыру ?ана емес, ойынны? ?зінше ма?ыналары бол?аны деп т?йіндейді.
Ма?саты
Ойын – халы? педагогикасыны? негізгі бір саласы ретінде о?ушылар?а жан-жа?ты білім беруде, оларды? ?мір т?жірибелерін ке?ейтуге, д?ниені танып білу ?абілеттерін жетілдіре т?суіне к?мектесетін аса ?ажетті т?рбие ??ралдарыны? бірі болып табылады. Б?л та?ырыпты ала отырып, алдыма мынадай ма?сат ?ойдым.
Ма?сат?а жету ?шін 3 міндетке то?талдым.
Сайыс ?йірме ж?мыстары
Жарыс Спортты? жарыс
Шы?армашылы? Жолдасты? кездесу
Саба?тан тыс шаралар
Саба? ?стінде о?ушылар арасында т?рлі сайыстар ?йымдастырамын. Мысалы, о?ушыларды екі топ?а б?ліп эстафеталы? сайыстар, волейбол ж?не баскетболдан жарыстар ?йымдастырамын. Теледидардан ?тетін спортты? сайыстарды о?ушы шамасына ?арап спорт залда ?ткіземіз. О?ушылар?а ?те ?ызы?ты болады. О?ушыларды? арасында ?ткізілген эстафеталы? жарыс кезінде «Отбасылы? сайыс» телеба?дарламасыны? ойын т?рлерін ?ткіземін.
Саба?тан тыс уа?ытта екі сыныпты? арасында волейболдан жолдасты? кездесу ?йымдастырамын. Аудан мектептері арасында жолдасты? кездесулер ?ткізілді. Жо?ары сынып арасында волейбол мен стол теннисінен ?йірме ж?мыстарын ?ткіземін.
Денсаулы?ы жетілген
Саналы
Салауатты
Жеке т?л?аны т?л?а етіп ?алыптастыру
Осы жетістіктер ар?асында о?ушыларды? І то?сан бойынша білім сапа мынандай пайызды к?рсеетеді:
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Спортты? ойындар-о?ушылар т?рбиесіні? негізгі ??ралы(баяндама) »
Спорттық ойындар – интернационалдық тәрбиенің құралы. Олай дейтініміз спорт ойындарының арасында өзара үндестік, тығыз байланыс бар.
Ойынға тек ойын деп қарамай, бір жүйеге келтірілген тамаша тәрбие құралы деп қараған орынды. Бұл пікіріміз жалаң болмас үшін, заманымыздың заңғар жазушысы, ұлы ойшылдардың бірі-Мұхтар Омарханұлы Әуезовтің мына бір пікірін еске ала кетейік: «Біздің халқымыздың өмір кешкен ұзақ жолында, өздері қызықтаған алуан өнері бар ғой. Ойын деген, менің түсінуімше көңіл көтеру, жұртың көзін қуантып, көңіл шаттандыру ғана емес, ойынның өзінше бір мағыналары болған»
Жас бала ойынға алдымен үйренуші, көруші, өсе келе соған белсенді жаттықтырушы, ұлғая келе көруші жанкүйер ретінде қатынасады.
Қазақтың белгілі ғылым ағартушылары А.Құнанбаев, Ы.Алтынсарин халық ойындарының балаларға білім берудегі тәрбиелік мәнін жоғары бағалап, өткен ұрпақтың дәстүрі мен салтын құрметтеп, адамдардың ойы мен іс-әрекетін танып түсінуде жастардың эстетикалық, адамгершілік ой талабының өсуінде оның атқаратын қызметін жоғары бағаласа, М.Жұмабаев ойындардың халық мәдениетінің бастауы алар қайнар көзі, тілдің, дене шынықтыру тәрбиесінің негізгі элементі деп тұжырымдайды.
Дене шынықтыру пәнінің білгілі бір теоретиктері П.Ф.Лесгафт пен В.В.Гориневскийдің дәлелдеуі бойынша жас бүлдіршіндердің тезірек бұғанасының бекіп, ағзасының қалыпты дамуына және оның тез жинақталып, қимыл іс-әрекетті шапшаң орындауда қозғалмалы ойындардың алатын орны ерекше. Сонымен қатар, қозғалмалы ойындар баланың көңілді, өмірге шаттық қуанышпен қарауын және ақыл ойының дамуына әсер ететін дұрыс фактордың бірі ретінде қарастырылады. Негізінен баланың өсуіне жақсы әсерін тигізетін қозғалмалы ойындар бұл ауада немесе далада ойналатын ойындар. Қозғалыс барысындағы жиі демалудан бала ағзасындағы оттегіге деген қажеттілік артады. Осы ойындардың арқасында баланың көңіл-күйі, эмоциясы жоғарылап, оның нерв жүйесін бекітеді.
Осыған байланысты өзімнің педагогикалық ізденіс барысымда оқушыларды дене тәрбиесін оқытуда «Спорттық ойындар-оқушылар тәрбиесінің негізгі құралы» деп аталған шығармашылық жұмысымды қолға алдым.
Өзек жарды мәселе
Қимылды ойындар арқылы оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру
Тақырып
Спорттық ойындар-оқушылар тәрбиесінің негізгі құралы
Макаренко айтқандай «Болашақ қайраткер ең алдымен ойын арқылы тәрбие алады». Бала ойынмен өседі. Халқымыз баланың мінез-құлқының қалыптасуына түрлі ойындардың елеулі мәні бар екенін жақсы аңғарған.
Ойында баланың ортамен қарым-қатынасы кеңейіп, таным қабілеті өседі. Мінез-құлқы қалыптаса түседі. Бала ойнының түрі де, мазмұны да әр алуан.
Ойын үстінде бала достыққа, жолдастыққа, тапқырлыққа, іскерлікке, адамгершілікке, мергендікке т.б. баулынады.
Ұл бала табиғатынан қимыл-қозғалымқа құмар. Ойын – балалық шақтың басты ерекшелігі. Мысалы, «Базар – қаланың ажары, ойын – баланың базары», «Баланың ойынын бұзба, өнегең болса – ойын қозға», «Бала ойынмен өседі, дана оймен өседі» дегендей ойынның тәрбиелік мәні ерекше.
«Ойнай білмеген, ойлау да білмейді» деген мақал-мәтелдерде баланың ойынға аса құмар келетіні, ұл мен қыздың ойыны да түрліше болатыны, ойын арқылы баланың сана-сезімі, кәсіп таңдауы, ақыл-ойы жетілетінін аңғартады.
Ойын деген, менің түсінуімше, көңіл көтеру, жұрттың көзін қуантып, көңілін шаттандыру ғана емес, ойынның өзінше мағыналары болғаны деп түйіндейді.
Мақсаты
Ойын – халық педагогикасының негізгі бір саласы ретінде оқушыларға жан-жақты білім беруде, олардың өмір тәжірибелерін кеңейтуге, дүниені танып білу қабілеттерін жетілдіре түсуіне көмектесетін аса қажетті тәрбие құралдарының бірі болып табылады. Бұл тақырыпты ала отырып, алдыма мынадай мақсат қойдым.
Бала бойында ойын арқылы қабілеттілік пен дарын дамуын қалыптастыру
Мақсатқа жету үшін 3 міндетке тоқталдым.
Міндеттері
Қозғалыс –тірек қимыл мүшелерін арнайы жалпы дамыту, организмнің функциялық қабілетін жетілдіру
Шапшаңдылық, ұстамдылық, шыдамдылық дағдыларын қалыптастыру, адамгершілік ерік-жігер қасиеттеріне тәрбиелеу
Оқушы бойындағы талант пен дарын қабелітін зерттеу және дамыту
Іске асыру жолдары
Сабақтан тыс
Сабақта
Сайыс Үйірме жұмыстары
Жарыс Спорттық жарыс
Шығармашылық Жолдастық кездесу
Сабақтан тыс шаралар
Сабақ үстінде оқушылар арасында түрлі сайыстар ұйымдастырамын. Мысалы, оқушыларды екі топқа бөліп эстафеталық сайыстар, волейбол және баскетболдан жарыстар ұйымдастырамын. Теледидардан өтетін спорттық сайыстарды оқушы шамасына қарап спорт залда өткіземіз. Оқушыларға өте қызықты болады. Оқушылардың арасында өткізілген эстафеталық жарыс кезінде «Отбасылық сайыс» телебағдарламасының ойын түрлерін өткіземін.
Сабақтан тыс уақытта екі сыныптың арасында волейболдан жолдастық кездесу ұйымдастырамын. Аудан мектептері арасында жолдастық кездесулер өткізілді. Жоғары сынып арасында волейбол мен стол теннисінен үйірме жұмыстарын өткіземін.
Нәтиже
Денсаулығы жетілген
Саналы
Салауатты
Жеке тұлғаны тұлға етіп қалыптастыру
Осы жетістіктер арқасында оқушылардың І тоқсан бойынша білім сапа мынандай пайызды көрсеетеді:
Сабақтан тыс шаралар
Денсаулығы жетілген
