Макала "Бастауыш сыныпта дене т?рбиесін о?ыту жолдары"
Макала "Бастауыш сыныпта дене т?рбиесін о?ыту жолдары"
Бастауыш сынып о?ушыларыны? дене т?рбиесін к?те білуін, салауатты ?мір салтын ?станып, дене т?рбиесіні? адам ?мірі ?шін ма?ыздылы?ын ??ындыру.Рухани азы? біліммен ?атар адам баласы ?зіні? дене ??рлысы, бітіміне аса назар аудару ж?не к??іл б?лу керектігін есте са?тап ж?руге ?йрету. Жас жеткіншекті кішкене кезінен дене т?рбиесіне к??іл б?лу керек екендігін ??ынып ж?руге т?рбиелеу.
?рбір адам ?зін келешекте ?мір с?руге ?зірлеп отырады.Ал ?ылым мен техниканы? дамуына байланысты к?птеген ?ол ж?мыстары, ой е?бегімен алмастырылып, денені? ?имыл-?оз?алыстары азаюда. Сонды?тан дене т?рбиесін о?ытуда?ы м??алімні? басты ма?саты: кіші мектеп жасында?ы балаларды д?рыс т?рбиелеу, оларды? дене т?рбиесі саба?тарында дене бітіміні? т?зу, д?рыс ?алпын ?алыптастыру, баланы? к?н т?ртібін д?рыс ??рдыру.
-О?ушыларды Отанын, хал?ын с?ю рухына т?рбиелеу.
О?ушыларды? дене т?рбиесі саба?ына, спорт?а, жалпы мектептегі о?у –т?рбие міндеттерін шешу ма?сатымен ж?ргізілетін шаралар?а ынталандыру
- дене т?рбиесі саба?тарын жо?ары сапада ?ткізу ж?не ба?дарламада жоспарлан?ан материалдарды толы? ?туді ?амтамасыз ету.
- д?рігермен ты?ыз байланыста болу.
О?у жылыны? басында барлы? о?ушыларды міндетті д?ргерлік тексеруден ?ткізу.
-о?ушыларды? денсаулы?тарын ны?айтып, денесін шыны?тыру. Бастауыш сынып о?ушыларын жан-жа?ты жетілдіріп, денсаулы?ын ны?айтып, оларды ?мірде белсенді болу?а Отанын ?ор?ау?а дайындайды.
Б?л міндеттерге жетуге ж?не дене т?рбиесі ж?йесіні? барлы? т?рлері ?олданылады.
?аза? хал?ыны? аса дарынды а?ыны ж?не педагогы Ма?жан Ж?мабаев ?зіні? «Жалпы педагогика» атты е?бегінде былай деп жазады. «Т?рбие т?рт т?рлі: дене т?рбиесі, а?ыл т?рбиесі, с?лулы? т?рбиесі h?м ??лы? т?рбиесі. Егер де адам баласына осы т?рт т?рбие д?рыс ж?не тегіс ?з м?нінде берілсе, оны? т?рбиесі т?гел бол?аны»- дейді.
ХХІ ?асыр жан-жа?ты білімді, б?секеге ?абілетті адамдар ?асыры десек, сол б?секеге ?абілетті болу ?шін денсаулы?ы мы?ты, шыны??ан т?л?а болу керек.
Дене т?рбиесі саба?ында ?лтты? ойын ерекшеліктерін пайдалану?а болады.
Оны? т?рлерімен о?ушыларды таныстырып отыру аса к?птік етпейды. Ондай ойындар ішінде «Асы? ату», «А?с?йек»т.б ептілікке, шапша?ды??а баулыса, «То?ыз??мала?» ойыны о?ушыны? ой- ?абілетін дамыту?а ж?не математикалы? есептеуге негізделген ойындар болып есептеледі.
Жас ?рпа??а бос уа?ытын бостан- бос ?ткізбей, пайдалы спорт т?рлерімен айналысу?а баулу оларды? жаман жа?ымсыз, адам баласына зиянды ?ылы?тардан аула? болу?а ?йретеді.Тек ?лтты? ойындар ?ана емес,?лемдік спорт т?рлеріні? элементтерімен таныстырып, ?сіресе, Олимпиадалы? ойындарда ж?лде ал?ан спортшыларымыз туралы насихат ж?мыстары оларды? ?мірлерінен, ж?ріп ?ткен жолдарынан мысалдар к?рсетіп,тіпті теориялы? саба?тарда оларды? же?істері туралы бейне к?ріністер ?йымдастырылса, о?ушылар?а ?те жа?сы болады.
Денсаулы?ы жа?сы бала о?ыту процесіні? барлы? т?рлеріне ?уана араласады,?рдайым жайдарлы, ?мірс?йгіш ?алпынан танбай,??рбыларымен де еркін арласып,?стаздарына да жылы ?аба? танытады.
Жа?сы ?йымдастырыл?ан саба?та балалар арасынан ойынды жа?сы ?йымдас тырушы- белсенділер, ойын бас?арушылар ?сіп шы?ады.
?азіргі кезе?де к?птеген жас жеткеншектер дене ?оз?алысына к?п м?н бермейді.Жетіліп келе жат?ан а?заны шыны?тырып отыру керектігін олар?а аса ата –аналары да ??ындыра бермейді.
Сонды?тан мектептегі дене т?рбиесі саба?ында м??алімні? сауаттылы?ы мен ?з маманды?ына ?ызы?атынды?ы б?гінгі заманда шешуші р?л ат?арады. Жас жеткіншектерді салауатты ?мір салтына баулып, спортпен ш??ылдану?а ?йрету.
М??алімні? шеберлігімен ?стамдылы?ына байланысты.М??алім д?ст?рлі саба?тан бас тартып, жа?а заман талабына сай жас ?рпа? т?рбиелеу п?н м??алімдері ?ана емес, дене шыны?тыру м??алімдеріне де к?п міндеттер ж?ктейді. О?ушыларды тек спортты? ойындар?а ?йретіп ?оймай м?дениеттілікке ж?не салт-д?ст?рлерді ??рметтеуге, Отан с?йе білуге, бас?а ?лттар мен елдерді? салт- д?ст?рлерін ??рметтей білетін намысты ?рпа? т?рбиелеу кез-келген ?стазды? б?гінгі к?нгі арманы.
Себебі келешек елімізді? намысын ?ор?айтын спортшылар осы жас жеткіншектер арасынан шы?ады.Сонды?тан олар?а бас?а елдерде, бас?а ??ірлерде ?з-?здерін ?алай ?стау керектігі, б?где кісілермен с?йлесу м?дениеті т.б. М?дениеттілікке ?атысты ?а?идаларды осы кіші мектеп жасынан ??ындыра білген абзал.
?орыта келгенде айтарым осы ма?алада барлы? м?селелерді шешеміз деп айта алмаймын. Аз да болса т?рбие ісіне ?з ?лесімді ?оссам деген ?міттен ту?ан м?селе еді. Ма?аланы? ?н бойында мен ?з т?жірибемнен к?рген- білгендерімді мектептегі саба? кезіндегі ?зімні? ой?а т?йгендерімді баяндадым деп ойлаймын.
Себебі б?гінгі к?нде елбасымыз Н ? Назарбаев 2020 жыл?а ?арай “Б??аралы? спортпен ш??ылданушыларды? ?лесін 30%-?а жеткіземіз» деген міндет ?ойып отыр. Спортпен ш??ылдан?ан немесе салауатты ?мір салтын ?стану ?рбір азаматты? ?зі ?шін, ?з денсаулы?ын ?шін ?ажеттіліктен туындап отыр.
Пайдалан?ан ?дебиет:
1.Мектептегі дене шыны?тыру,№4. 2011ж
2. «?лтты?спортт?рлерін?ткізу?дістемесі»
3. «?аза?ты??лтты?ойындартізімі»Уикипедия
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Макала "Бастауыш сыныпта дене т?рбиесін о?ыту жолдары"»
«Бастауыш сыныпта дене тәрбиесін
оқыту жолдары»
Бастауыш сынып оқушыларының дене тәрбиесін күте білуін, салауатты өмір салтын ұстанып, дене тәрбиесінің адам өмірі үшін маңыздылығын ұғындыру.Рухани азық біліммен қатар адам баласы өзінің дене құрлысы, бітіміне аса назар аудару және көңіл бөлу керектігін есте сақтап жүруге үйрету. Жас жеткіншекті кішкене кезінен дене тәрбиесіне көңіл бөлу керек екендігін ұғынып жүруге тәрбиелеу.
Әрбір адам өзін келешекте өмір сүруге әзірлеп отырады.Ал ғылым мен техниканың дамуына байланысты көптеген қол жұмыстары, ой еңбегімен алмастырылып, дененің қимыл-қозғалыстары азаюда. Сондықтан дене тәрбиесін оқытудағы мұғалімнің басты мақсаты: кіші мектеп жасындағы балаларды дұрыс тәрбиелеу, олардың дене тәрбиесі сабақтарында дене бітімінің түзу, дұрыс қалпын қалыптастыру, баланың күн тәртібін дұрыс құрдыру.
-Оқушыларды Отанын, халқын сүю рухына тәрбиелеу.
Оқушылардың дене тәрбиесі сабағына, спортқа, жалпы мектептегі оқу –тәрбие міндеттерін шешу мақсатымен жүргізілетін шараларға ынталандыру
- дене тәрбиесі сабақтарын жоғары сапада өткізу және бағдарламада жоспарланған материалдарды толық өтуді қамтамасыз ету.
- дәрігермен тығыз байланыста болу.
Оқу жылының басында барлық оқушыларды міндетті дәргерлік тексеруден өткізу.
-оқушылардың денсаулықтарын нығайтып, денесін шынықтыру. Бастауыш сынып оқушыларын жан-жақты жетілдіріп, денсаулығын нығайтып, оларды өмірде белсенді болуға Отанын қорғауға дайындайды.
Бұл міндеттерге жетуге және дене тәрбиесі жүйесінің барлық түрлері қолданылады.
Қазақ халқының аса дарынды ақыны және педагогы Мағжан Жұмабаев өзінің «Жалпы педагогика» атты еңбегінде былай деп жазады. «Тәрбие төрт түрлі: дене тәрбиесі, ақыл тәрбиесі, сұлулық тәрбиесі hәм құлық тәрбиесі. Егер де адам баласына осы төрт тәрбие дұрыс және тегіс өз мәнінде берілсе, оның тәрбиесі түгел болғаны»- дейді.
ХХІ ғасыр жан-жақты білімді, бәсекеге қабілетті адамдар ғасыры десек, сол бәсекеге қабілетті болу үшін денсаулығы мықты, шыныққан тұлға болу керек.
Дене тәрбиесі сабағында ұлттық ойын ерекшеліктерін пайдалануға болады.
Оның түрлерімен оқушыларды таныстырып отыру аса көптік етпейды. Ондай ойындар ішінде «Асық ату», «Ақсүйек»т.б ептілікке, шапшаңдыққа баулыса, «Тоғызқұмалақ» ойыны оқушының ой- қабілетін дамытуға және математикалық есептеуге негізделген ойындар болып есептеледі.
Жас ұрпаққа бос уақытын бостан- бос өткізбей, пайдалы спорт түрлерімен айналысуға баулу олардың жаман жағымсыз, адам баласына зиянды қылықтардан аулақ болуға үйретеді.Тек ұлттық ойындар ғана емес,әлемдік спорт түрлерінің элементтерімен таныстырып, әсіресе, Олимпиадалық ойындарда жүлде алған спортшыларымыз туралы насихат жұмыстары олардың өмірлерінен, жүріп өткен жолдарынан мысалдар көрсетіп,тіпті теориялық сабақтарда олардың жеңістері туралы бейне көріністер ұйымдастырылса, оқушыларға өте жақсы болады.
Денсаулығы жақсы бала оқыту процесінің барлық түрлеріне қуана араласады,әрдайым жайдарлы, өмірсүйгіш қалпынан танбай,құрбыларымен де еркін арласып,ұстаздарына да жылы қабақ танытады.
Жақсы ұйымдастырылған сабақта балалар арасынан ойынды жақсы ұйымдас тырушы- белсенділер, ойын басқарушылар өсіп шығады.
Қазіргі кезеңде көптеген жас жеткеншектер дене қозғалысына көп мән бермейді.Жетіліп келе жатқан ағзаны шынықтырып отыру керектігін оларға аса ата –аналары да ұғындыра бермейді.
Сондықтан мектептегі дене тәрбиесі сабағында мұғалімнің сауаттылығы мен өз мамандығына қызығатындығы бүгінгі заманда шешуші рөл атқарады. Жас жеткіншектерді салауатты өмір салтына баулып, спортпен шұғылдануға үйрету.
Мұғалімнің шеберлігімен ұстамдылығына байланысты.Мұғалім дәстүрлі сабақтан бас тартып, жаңа заман талабына сай жас ұрпақ тәрбиелеу пән мұғалімдері ғана емес, дене шынықтыру мұғалімдеріне де көп міндеттер жүктейді. Оқушыларды тек спорттық ойындарға үйретіп қоймай мәдениеттілікке және салт-дәстүрлерді құрметтеуге, Отан сүйе білуге, басқа ұлттар мен елдердің салт- дәстүрлерін құрметтей білетін намысты ұрпақ тәрбиелеу кез-келген ұстаздың бүгінгі күнгі арманы.
Себебі келешек еліміздің намысын қорғайтын спортшылар осы жас жеткіншектер арасынан шығады.Сондықтан оларға басқа елдерде, басқа өңірлерде өз-өздерін қалай ұстау керектігі, бөгде кісілермен сөйлесу мәдениеті т.б. Мәдениеттілікке қатысты қағидаларды осы кіші мектеп жасынан ұғындыра білген абзал.
Қорыта келгенде айтарым осы мақалада барлық мәселелерді шешеміз деп айта алмаймын. Аз да болса тәрбие ісіне өз үлесімді қоссам деген үміттен туған мәселе еді. Мақаланың өн бойында мен өз тәжірибемнен көрген- білгендерімді мектептегі сабақ кезіндегі өзімнің ойға түйгендерімді баяндадым деп ойлаймын.
Себебі бүгінгі күнде елбасымыз Н Ә Назарбаев 2020 жылға қарай “Бұқаралық спортпен шұғылданушылардың үлесін 30%-ға жеткіземіз» деген міндет қойып отыр. Спортпен шұғылданған немесе салауатты өмір салтын ұстану әрбір азаматтың өзі үшін, өз денсаулығын үшін қажеттіліктен туындап отыр.
