ДЕНЕ Т?РБИЕСІ САБА?ЫНДА О?ЫТУДЫ? ЖА?А ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ЕНГІЗУДІ? ТИІМДІ ЖА?ТАРЫ
ДЕНЕ Т?РБИЕСІ САБА?ЫНДА О?ЫТУДЫ? ЖА?А ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ЕНГІЗУДІ? ТИІМДІ ЖА?ТАРЫ
Семей ?аласы
« № 8 жалпы орта білім беретін к?ркемдік- эстетикалы? білім ж?не
т?рбие беру мектеп- кешені » КММ
Дене шыны?тыру м??алімі : Ешимов Аманкелды Калдыбекович
ДЕНЕ Т?РБИЕСІ САБА?ЫНДА О?ЫТУДЫ? ЖА?А ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЕНГІЗУДІ? ТИІМДІ ЖА?ТАРЫ
Елімізді? к?шбасшысы Н.?.Назарбаев ?рбір жыл?ы хал?ына арна?ан жолдауында: «жедел дамып келе жат?ан ортада ?мір с?руге ?абілетті; ?лтты? тілді, тарихты жетік ме?герген, отанды? м?дениетті бойында ?алыптастыр?ан; шы?армашылы?ы дамы?ан жеке т?л?аны ?алыптастыру» деп атап ?ткен болатын. . Елімізді? даму ба?ытын бекіткен
«?аза?стан – 2030» ба?дарламасында салауатты ?мір салтын ?стану мемлекеттік ма?ызы бар м?селелермен те? д?режеде екендігі баса к?рсетілген. ?мір салты мен денсаулы? арасында?ы ?зара байланыс салауатты ?мір салты ??ымын ??растырады. Салауатты ?мір салтын насихаттауда, салауатты ?мір с?ру м?дениетін ?алыптастыру м?селелерін жетілдіретін, осы салада?ы басымдылы?тарды аны?тайтын ?ылым да, ?скеле? ?рпа?ты о?ыту, т?рбиелеу формалары мен жа?а ?дістерді ?станатын білім де ?ажет. Мектеп о?ушыларыны? салауатты ?мір салтын ?алыптастыру туралы ал?ан білімдері болаша? азаматтарды? денсаулы?ын са?тап ?алу?а берік тірек болады.
Мектеп о?ушыларыны? салауатты ?мір с?ру м?дениетін ?алыптастыру дегеніміз:
І. Жеке т?л?аны? ?зін ?орша?ан жансыз ж?не жанды таби?и ортамен жан – жа?ты ?йлесім тауып, ?з ??мырын Отаны, елі, отбасы ж?не ?зі ?шін барынша пайдалы ?ткізу да?дысын ?алыптастыру;
ІІ. Салауатты ?мір салты – ол денсаулы?ты? ?йлесімді дамып, са?талуы мен орны?уын ?амтамасыз ету ма?сатында денсаулы?ты ны?айту?а ба?ыттал?ан іс – шараларды ж?ргізу.
Салауатты ?мір салтын ?алыптастыру ?шін ?андай жа?дайлар?а назар аудару керек? ?мір салты дегеніміз не?
Б?л жеке адамны? тіршілік етуге ба?ыттал?ан м?мкіндіктерін ?алыптастыру. Бізді?ше, адамны? ?леуметтік – психологиялы? ж?не биологиялы? жа?тан салауатты ?мір салтын ?алыптастыру?а мына жа?дайлар негіз бола алады:
- белсенді ?оз?алыс н?тижесінде организмді шыны?тыру дене т?рбиесі немесе спортпен ш??ылдану;
- физикалы? е?бекті? гигиеналы? талаптарын ж?зеге асыру;
- жеке ж?не ?леуметтік гигиеналы? талаптарын ж?зеге асыру;
- ?арым – ?атынас ж?не экологиялы? м?дениетке жету;
- д?рыс жынысты? т?рбие алу;
- зиянды ?деттерден аула? болу.
Сонды?тан балаларды жасынан салауатты ?мір салтына ?алыптастыру?а к?ш салып, зиянды ?деттерден са?тандыруымыз керек. Денсаулы? т?рбиесі – орта? м?селе. Халы? саныны? ?суі, оны? сапасы, денні? саулы?ы мемлекет ?л – ау?атыны? дамуына м?рынды? болады
Б?гінде білім - ?о?амны? ?леуметтік-экономикалы?, интеллектуалды? ж?не рухани дамуыны? стратегиялы? ба?дары болып отыр. Сонымен ?атар бізді? ?о?амымызды? ?ауіпсіздігіні? кепілі.Сонды?тан да о?ытуда?ы жа?а технология аса ?ажетті педагогикалы? м?селелерді? шешімдерін табу?а, ой е?бегін арттыру?а, о?у процесін тиімді бас?аруды ?амтамасыз етеді. Жа?а технологияларды о?ыту ?рдісінде ?олдануды? негізгі ерекшелігі ол о?ытушылар мен о?ушылар?а ?з бетімен ж?не бірлесіп шы?армашылы? ж?мыс жасау?а к?п м?мкіндік береді ж?не оны педагогикалы? ма?сатта пайдалану о?ушыларды? зердесіне, сезіміне, к?з?арасына ?сер ете отырып оны? интеллектуалды? м?мкіншіліктерін арттыру?а к?мектеседі.
Дене т?рбиесіні? ?леуметтік ж?йе ж?не ?о?амды? ??былыс есебінде дене т?рбиесі ж?йесін, оны? ?алыптасуы мен дамуыны? негізгі за?дылы?тарын, оны? ?ызметі мен ??рылымын танып, білуді? ?ажеттілігі білім мен т?рбие талаптарына с?йкес ?сіп келе жат?ан ?рпа?ты? дене т?рбиесін ?амтамасыз ету ?шін керек. Дене т?рбиесі тек мектептегі дене шыны?тыру саба?ы ?ана емес, ол саба?тан тыс, мектептен де тыс денсаулы??а байланысты шаралар ж?йесі екенін ескерсек, ?азіргі кезе?дегі білім беру орындарында?ы дене т?рбиесіні? ж?йесі жастарды? денсаулы?тарын ны?айтумен ?оса, т?л?а бойында?ы биологиялы?-психологиялы? ?ажеттіліктерді? жан-жа?ты жетілуіне, ?мірге белсенді ?станым мен ізгілікті ?атынастарын дамытуды ме?зейді.
Дене т?рбиесіні? м?нін б?гінгі жа?а заман талабына с?йкес ?арастыру – б?л адамды ?зі ?мір с?рген ортаны? жемісі ?ана емес, сол ортада?ы дене м?дениеті, адамгершілік ?арым-?атынасы ?рекетімен к?рінетін субъект деп танылуымен ай?ындалады. ?о?амны? елеулі ?згерістерге т?суі, адамны? ма?сат-м?раттарына, т?рмыс-тіршілігі мен мінез-??л?ына, сондай-а? ?зіні? жеке басына да субъект ретінде ?згеріс енгізуде. Оны? ?стіне ?о?амда?ы салауаттылы?, дене м?дениеті мен рухани ??ндылы?тарды? таби?аты, м?ні, шы?у тегі ж?не ат?аратын ?ызметтері туралы жан-жа?ты зерттеу, о?ушыларды? дене т?рбиесін салауаттылы? дене м?дениеті м?селесімен байланыста ?арастыру ?ажеттігі бізді? та?ырыбымызды? ?зектілігін ай?ындай т?седі. Елімізде б?секеге ?абілетті білім – білім беру саласыны? е? басты міндеті болып отыр. Дамуды? алды??ы ?атарында?ы елдерді? білім д?режесімен те?есу – елімізді? біліми саясатыны? негізгі к?здегені. Дамы?ан елу елді? ?атарына енуді? ал?ышарттарыны? бірі де осы сапалы да б?секеге ?абілетті білім. Сонды?тан да еліміздегі мектептердегі білім беруді? басты ?станымдары мен міндеттері, ?рекеттері, жолдары осы ма?сат?а орай ?йымдастырылады. Ма?сат?а жетуді? т?рлі жолдары бар. Соларды? бірі де бірегейі о?ытуды? жа?а технологияларын пайдалану. Дене т?рбиесі саба?ында жа?а инновациялы? технологияларды? тиімділігі жо?ары. Білім – ?о?амды т?ра?тандыратын, рухани м?раны са?тайтын, ?рпа?ты ?рпа??а саба?тастыратын ??рал. ?олда бар м?мкіндікті пайдаланып о?ытуды? жа?а ?діс-т?сілдерін тиімді ?олдану, жа?а технологияны ?ркімні? ?з саба?ында пайдалану ар?ылы о?ушы жастарды халы?ты? д?ст?р ?рдісінде адамгершілікке, салауатты ?мір с?руге баулу дені сау ?рпа? т?рбиелеу дене т?рбиесі п?ні м??алімдеріні? басты міндеті. Олай болса, о?ыту мен т?рбиелеуді? ой елегінен ?тетін ?діс-т?сілдерін, жа?ашыл педагогтарды? тап?ан ?дістемелерін біліп ?ана ?ою жеткіліксіз, оны ?ркім ?з м?мкіндігінше к?нделікті саба?та пайдалану ?ажет. Дене шыны?тыру п?ніні? бас?а п?ндерге ?ара?анда к?птеген ерекшеліктері бар. М?нда негізінен о?ушыны? ?абілеті, бейімділігі баса назарда болуы керек. Дегенмен де о?ушыларды бейімдеу, ?абілетін дамыту, спорт?а деген ?ызы?ушылы?ын арттыру жа?сы ?йымдастырыл?ан саба??а байланысты. Сонды?тан о?ушыларды? п?нге ?ызы?ушылы?тарын арттыру, саба?та та?ырып?а байланысты спорт т?рлеріні? шы?у тарихын, спорт т?рлері дамы?ан елдерді спортты? ?р саласында?ы белгілі спортшылар ?мірін алу?а болады. Сол себептен м??алім саба?ты тартымды етіп теория мен практиканы ?штастыруында жа?а инновациялы? технологияларды? тиімділігі баса назарда болуы ?ажет. Б?л м??алім мен о?ушы арасында?ы ?арым-?атынас, саба?ты жа?сы о?итын, спорт?а бейім о?ушылармен белсенді ж?мыс істеп ?ана ?оймай, барлы? баланы? дамуы ?шін ?олайлы жа?сы ойлар ту?ызып, ?абілеті жеткен жерге дейін е?бек етуін ойластыру тиіс. Барлы? о?ушылар ?з ?абілетін е? т?менгі же?іл тапсырмаларды орындаудан бастайды, оларды міндетті т?рде толы? орындап бол?аннан кейін ?ана, келесі к?рделі де?гейдегі жатты?уларды орындау?а к?шіп отырады. Б?л о?ушылар арасында?ы б?секелестікті ж?не ?р о?ушыны? ?з ?абілетіне, ?ызметіне с?йкес жо?ары де?гейге к?терілуіне толы? жа?дай жасалады.
Жа?аша ?дістерді саба?тарда ?немі ?олданыс?а енгізуде теория мен практиканы? ?штасуына м?н бергенде ?ана ж?мысты? мазм?ндылы?ы к?ріне алады. Осы ба?ыттарда сын т?р?ысынан ойлау ж?не де?гейлеп о?ыту технологияларыны? тиімді ?дістерін дене шыны?тыру п?нінде ?олдануды ?сынамын. Алдымен «Дене шыны?тыру п?ні не береді?» –деген с?ра??а:» ?имыл ?оз?алысты береді. Машы?тандыру. Дене м?дениетін ?алыптастыру. Денені шыны?тыру, т?рбиелеу. Жалпы дамыту жатты?уларын ме?гертеді. Мемлекеттік стандартты? ба?дарламаны жоспарлай білуді, нормативтік тест жатты?уларды игертуді береді.
Дене т?рбиесі саба?ында сын т?р?ысынан ойлау технологиясын тиімді пайдалану?а да болады. Осы технологияны? шы?армашылы? б?лігін басшылы??а ала отырып, ой тол?ау жасау?а болады (мысалы, дене шыны?тыру саба?ын ойын т?рінде ?йымдастыру), сол ар?ылы, о?ушыларды? бейімділігін арттыру?а болады.
К?тілетін н?тиже - дене т?рбиесі п?ніне деген ?ызы?ушылы?тарыны? артуы. О?ушы шы?армашылы?ы, ?зін-?зі бас?аруы, ??рметі, эстетикалы? тал?амы да артып келеді. ?р т?рлі ?лтты? ойындарды топты? ойын ?дісінде ?йымдастыру да жа?сы н?тиже береді. Ойлау ?абілетін дамыту т?р?ысында ?аза?ты? ?лтты? ойын т?рлеріне то?талып, ?лтты? ойындар туралы ?з т?сініктерін с?рай отырып, саба? барысы кезінде орындатуды жоспарлау?а болады. О?ушыларды? ой-?абілетін, жылдамды? ерекшелігін, тез шешім ?абылдауына ж?не топты? ?рекет жасауына п?ндерді байланыстыра отыра кіріктірілген саба?тарды? ?лесі зор. Дене шыны?тыру саба?тарын биология, химия, математика, сурет, ал?аш?ы ?скери дайынды?пен кіріктіріп ?ткізуге болады. Саба?ты ?ызы?ты ?ткізу ?шін мультимедиалы? проектор ар?ылы ?аза?ты? ?лтты? ойындарыны? тарихын таныстырып ?тіп, жасырыл?ан с?ра?тарды табу?а машы?тандыру, ?р топ?а белгіленген ?пай сандарына ?арай ба?алап отырып, кейін саба? барысын: «Кім шапша??» б?лімі деп атап, о?ушылар белгіленген жерге дейін эстафеталы? тая?шамен ж?гіріп барып, белгілі жеріне жеткен кезде, та?та?а жазылып берілген есептерді шапша? орындап шы?ып кейін ?айтып келу талабы ?ойылса саба? ?те ?ызы?ты ?тер еді. О?ушыларды? б?л б?лімде саба??а деген ?ызы?ушылы?ыны? артуымен бірге машы?танады, логикалы? ойлау ?абілеттері артады, ?имыл-?оз?алыс ?рекеті дамиды.
Сонымен, дене шыны?тыру п?нінде жа?а инновациялы? технологияларды ?олдануды? орны ораса? болары ха?. О?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттырып, білім сапасын к?теруге сыныптан тыс спортты? шараларды? да ма?ызы зор. Соны? ішінде ?аза?ты? ?лтты? ойындары мен ?оз?алмалы ойындарын, ?р т?рлі жарыстарын, то?ыз??мала?, ар?ан тартыс, асы? ату, аударыспа? сынды ойын т?рлерін ?ткізіп отыру керек. Осындай ж?мыстарды ж?ргізу н?тижесінде о?ушыларды? белсенділігі артып, спорт?а деген бейімділігі ?алыптасады. О?ушыларды? танымды? ?абілеттерін артырып, салауатты ?мір с?ру, адам денсаулы?ы осы спорт?а байланысты екендігін т?сінеді. Н?тижесінде о?ушыларды? білім сапасы артып, о?у то?сандарында жо?ары сапа?а ?ол жеткізуге болады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«ДЕНЕ Т?РБИЕСІ САБА?ЫНДА О?ЫТУДЫ? ЖА?А ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ЕНГІЗУДІ? ТИІМДІ ЖА?ТАРЫ »
Семей қаласы
« № 8 жалпы орта білім беретін көркемдік- эстетикалық білім және
тәрбие беру мектеп- кешені » КММ
Дене шынықтыру мұғалімі : Ешимов Аманкелды Калдыбекович
ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ САБАҒЫНДА ОҚЫТУДЫҢ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЕНГІЗУДІҢ ТИІМДІ ЖАҚТАРЫ
Еліміздің көшбасшысы Н.Ә.Назарбаев әрбір жылғы халқына арнаған жолдауында: «жедел дамып келе жатқан ортада өмір сүруге қабілетті; ұлттық тілді, тарихты жетік меңгерген, отандық мәдениетті бойында қалыптастырған; шығармашылығы дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру» деп атап өткен болатын. . Еліміздің даму бағытын бекіткен «Қазақстан – 2030» бағдарламасында салауатты өмір салтын ұстану мемлекеттік маңызы бар мәселелермен тең дәрежеде екендігі баса көрсетілген. Өмір салты мен денсаулық арасындағы өзара байланыс салауатты өмір салты ұғымын құрастырады. Салауатты өмір салтын насихаттауда, салауатты өмір сүру мәдениетін қалыптастыру мәселелерін жетілдіретін, осы саладағы басымдылықтарды анықтайтын ғылым да, өскелең ұрпақты оқыту, тәрбиелеу формалары мен жаңа әдістерді ұстанатын білім де қажет. Мектеп оқушыларының салауатты өмір салтын қалыптастыру туралы алған білімдері болашақ азаматтардың денсаулығын сақтап қалуға берік тірек болады. Мектеп оқушыларының салауатты өмір сүру мәдениетін қалыптастыру дегеніміз: І. Жеке тұлғаның өзін қоршаған жансыз және жанды табиғи ортамен жан – жақты үйлесім тауып, өз ғұмырын Отаны, елі, отбасы және өзі үшін барынша пайдалы өткізу дағдысын қалыптастыру; ІІ. Салауатты өмір салты – ол денсаулықтың үйлесімді дамып, сақталуы мен орнығуын қамтамасыз ету мақсатында денсаулықты нығайтуға бағытталған іс – шараларды жүргізу. Салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін қандай жағдайларға назар аудару керек? Өмір салты дегеніміз не? Бұл жеке адамның тіршілік етуге бағытталған мүмкіндіктерін қалыптастыру. Біздіңше, адамның әлеуметтік – психологиялық және биологиялық жақтан салауатты өмір салтын қалыптастыруға мына жағдайлар негіз бола алады: - белсенді қозғалыс нәтижесінде организмді шынықтыру дене тәрбиесі немесе спортпен шұғылдану; - физикалық еңбектің гигиеналық талаптарын жүзеге асыру; - жеке және әлеуметтік гигиеналық талаптарын жүзеге асыру; - қарым – қатынас және экологиялық мәдениетке жету; - дұрыс жыныстық тәрбие алу; - зиянды әдеттерден аулақ болу. Сондықтан балаларды жасынан салауатты өмір салтына қалыптастыруға күш салып, зиянды әдеттерден сақтандыруымыз керек. Денсаулық тәрбиесі – ортақ мәселе. Халық санының өсуі, оның сапасы, деннің саулығы мемлекет әл – ауқатының дамуына мұрындық болады
Бүгінде білім - қоғамның әлеуметтік-экономикалық, интеллектуалдық және рухани дамуының стратегиялық бағдары болып отыр. Сонымен қатар біздің қоғамымыздың қауіпсіздігінің кепілі.Сондықтан да оқытудағы жаңа технология аса қажетті педагогикалық мәселелердің шешімдерін табуға, ой еңбегін арттыруға, оқу процесін тиімді басқаруды қамтамасыз етеді. Жаңа технологияларды оқыту үрдісінде қолданудың негізгі ерекшелігі ол оқытушылар мен оқушыларға өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасауға көп мүмкіндік береді және оны педагогикалық мақсатта пайдалану оқушылардың зердесіне, сезіміне, көзқарасына әсер ете отырып оның интеллектуалдық мүмкіншіліктерін арттыруға көмектеседі.
Дене тәрбиесінің әлеуметтік жүйе және қоғамдық құбылыс есебінде дене тәрбиесі жүйесін, оның қалыптасуы мен дамуының негізгі заңдылықтарын, оның қызметі мен құрылымын танып, білудің қажеттілігі білім мен тәрбие талаптарына сәйкес өсіп келе жатқан ұрпақтың дене тәрбиесін қамтамасыз ету үшін керек. Дене тәрбиесі тек мектептегі дене шынықтыру сабағы ғана емес, ол сабақтан тыс, мектептен де тыс денсаулыққа байланысты шаралар жүйесі екенін ескерсек, қазіргі кезеңдегі білім беру орындарындағы дене тәрбиесінің жүйесі жастардың денсаулықтарын нығайтумен қоса, тұлға бойындағы биологиялық-психологиялық қажеттіліктердің жан-жақты жетілуіне, өмірге белсенді ұстаным мен ізгілікті қатынастарын дамытуды меңзейді.
Дене тәрбиесінің мәнін бүгінгі жаңа заман талабына сәйкес қарастыру – бұл адамды өзі өмір сүрген ортаның жемісі ғана емес, сол ортадағы дене мәдениеті, адамгершілік қарым-қатынасы әрекетімен көрінетін субъект деп танылуымен айқындалады. Қоғамның елеулі өзгерістерге түсуі, адамның мақсат-мұраттарына, тұрмыс-тіршілігі мен мінез-құлқына, сондай-ақ өзінің жеке басына да субъект ретінде өзгеріс енгізуде. Оның үстіне қоғамдағы салауаттылық, дене мәдениеті мен рухани құндылықтардың табиғаты, мәні, шығу тегі және атқаратын қызметтері туралы жан-жақты зерттеу, оқушылардың дене тәрбиесін салауаттылық дене мәдениеті мәселесімен байланыста қарастыру қажеттігі біздің тақырыбымыздың өзектілігін айқындай түседі. Елімізде бәсекеге қабілетті білім – білім беру саласының ең басты міндеті болып отыр. Дамудың алдыңғы қатарындағы елдердің білім дәрежесімен теңесу – еліміздің біліми саясатының негізгі көздегені. Дамыған елу елдің қатарына енудің алғышарттарының бірі де осы сапалы да бәсекеге қабілетті білім. Сондықтан да еліміздегі мектептердегі білім берудің басты ұстанымдары мен міндеттері, әрекеттері, жолдары осы мақсатқа орай ұйымдастырылады. Мақсатқа жетудің түрлі жолдары бар. Солардың бірі де бірегейі оқытудың жаңа технологияларын пайдалану. Дене тәрбиесі сабағында жаңа инновациялық технологиялардың тиімділігі жоғары. Білім – қоғамды тұрақтандыратын, рухани мұраны сақтайтын, ұрпақты ұрпаққа сабақтастыратын құрал. Қолда бар мүмкіндікті пайдаланып оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін тиімді қолдану, жаңа технологияны әркімнің өз сабағында пайдалану арқылы оқушы жастарды халықтың дәстүр үрдісінде адамгершілікке, салауатты өмір сүруге баулу дені сау ұрпақ тәрбиелеу дене тәрбиесі пәні мұғалімдерінің басты міндеті. Олай болса, оқыту мен тәрбиелеудің ой елегінен өтетін әдіс-тәсілдерін, жаңашыл педагогтардың тапқан әдістемелерін біліп қана қою жеткіліксіз, оны әркім өз мүмкіндігінше күнделікті сабақта пайдалану қажет. Дене шынықтыру пәнінің басқа пәндерге қарағанда көптеген ерекшеліктері бар. Мұнда негізінен оқушының қабілеті, бейімділігі баса назарда болуы керек. Дегенмен де оқушыларды бейімдеу, қабілетін дамыту, спортқа деген қызығушылығын арттыру жақсы ұйымдастырылған сабаққа байланысты. Сондықтан оқушылардың пәнге қызығушылықтарын арттыру, сабақта тақырыпқа байланысты спорт түрлерінің шығу тарихын, спорт түрлері дамыған елдерді спорттың әр саласындағы белгілі спортшылар өмірін алуға болады. Сол себептен мұғалім сабақты тартымды етіп теория мен практиканы ұштастыруында жаңа инновациялық технологиялардың тиімділігі баса назарда болуы қажет. Бұл мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас, сабақты жақсы оқитын, спортқа бейім оқушылармен белсенді жұмыс істеп қана қоймай, барлық баланың дамуы үшін қолайлы жақсы ойлар туғызып, қабілеті жеткен жерге дейін еңбек етуін ойластыру тиіс. Барлық оқушылар өз қабілетін ең төменгі жеңіл тапсырмаларды орындаудан бастайды, оларды міндетті түрде толық орындап болғаннан кейін ғана, келесі күрделі деңгейдегі жаттығуларды орындауға көшіп отырады. Бұл оқушылар арасындағы бәсекелестікті және әр оқушының өз қабілетіне, қызметіне сәйкес жоғары деңгейге көтерілуіне толық жағдай жасалады. Жаңаша әдістерді сабақтарда үнемі қолданысқа енгізуде теория мен практиканың ұштасуына мән бергенде ғана жұмыстың мазмұндылығы көріне алады. Осы бағыттарда сын тұрғысынан ойлау және деңгейлеп оқыту технологияларының тиімді әдістерін дене шынықтыру пәнінде қолдануды ұсынамын. Алдымен «Дене шынықтыру пәні не береді?» –деген сұраққа:» Қимыл қозғалысты береді. Машықтандыру. Дене мәдениетін қалыптастыру. Денені шынықтыру, тәрбиелеу. Жалпы дамыту жаттығуларын меңгертеді. Мемлекеттік стандарттық бағдарламаны жоспарлай білуді, нормативтік тест жаттығуларды игертуді береді. Дене тәрбиесі сабағында сын тұрғысынан ойлау технологиясын тиімді пайдалануға да болады. Осы технологияның шығармашылық бөлігін басшылыққа ала отырып, ой толғау жасауға болады (мысалы, дене шынықтыру сабағын ойын түрінде ұйымдастыру), сол арқылы, оқушылардың бейімділігін арттыруға болады. Күтілетін нәтиже - дене тәрбиесі пәніне деген қызығушылықтарының артуы. Оқушы шығармашылығы, өзін-өзі басқаруы, құрметі, эстетикалық талғамы да артып келеді. Әр түрлі ұлттық ойындарды топтық ойын әдісінде ұйымдастыру да жақсы нәтиже береді. Ойлау қабілетін дамыту тұрғысында қазақтың ұлттық ойын түрлеріне тоқталып, ұлттық ойындар туралы өз түсініктерін сұрай отырып, сабақ барысы кезінде орындатуды жоспарлауға болады. Оқушылардың ой-қабілетін, жылдамдық ерекшелігін, тез шешім қабылдауына және топтық әрекет жасауына пәндерді байланыстыра отыра кіріктірілген сабақтардың үлесі зор. Дене шынықтыру сабақтарын биология, химия, математика, сурет, алғашқы әскери дайындықпен кіріктіріп өткізуге болады. Сабақты қызықты өткізу үшін мультимедиалық проектор арқылы қазақтың ұлттық ойындарының тарихын таныстырып өтіп, жасырылған сұрақтарды табуға машықтандыру, әр топқа белгіленген ұпай сандарына қарай бағалап отырып, кейін сабақ барысын: «Кім шапшаң?» бөлімі деп атап, оқушылар белгіленген жерге дейін эстафеталық таяқшамен жүгіріп барып, белгілі жеріне жеткен кезде, тақтаға жазылып берілген есептерді шапшаң орындап шығып кейін қайтып келу талабы қойылса сабақ өте қызықты өтер еді. Оқушылардың бұл бөлімде сабаққа деген қызығушылығының артуымен бірге машықтанады, логикалық ойлау қабілеттері артады, қимыл-қозғалыс әрекеті дамиды.
Сонымен, дене шынықтыру пәнінде жаңа инновациялық технологияларды қолданудың орны орасаң болары хақ. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, білім сапасын көтеруге сыныптан тыс спорттық шаралардың да маңызы зор. Соның ішінде қазақтың ұлттық ойындары мен қозғалмалы ойындарын, әр түрлі жарыстарын, тоғызқұмалақ, арқан тартыс, асық ату, аударыспақ сынды ойын түрлерін өткізіп отыру керек. Осындай жұмыстарды жүргізу нәтижесінде оқушылардың белсенділігі артып, спортқа деген бейімділігі қалыптасады. Оқушылардың танымдық қабілеттерін артырып, салауатты өмір сүру, адам денсаулығы осы спортқа байланысты екендігін түсінеді. Нәтижесінде оқушылардың білім сапасы артып, оқу тоқсандарында жоғары сапаға қол жеткізуге болады.
