Дене шыны?тыру т?рбиесіні? ма?ызы

Дене шынықтыру тәрбиесінің маңызы

Дене шынықтыру тәрбиесі дегеніміз адам денсаулығын сақтау мен нығайту және дененің дұрыс дамып қалыптасуына жеткізу.

Дене шынықтыру тәрбиесінін мақсаты — салауатты өмір сүру негіздерін білу және ұстану, өз еркімен дене шынықтыру және спортпен шұғылдану дағдыларын қалыптастыру.

– денсаулықты нығайтуға және дене шынықтыруды дұрыс дамытуға ықпал жасау;

– табиғи қозғалтқыш қасиеттерді дамытып жетілдіру;

– дене шынықтыру мен жүйелі шұғылдануға тұрақты қызығушылық пен қажеттілікті тәрбиелеу;

– табиғат күштерімен балалар денесін шынықтыру (күн, су, ауа)

– ақыл-ой және дене еңбегіне қабілеттілікті жетілдіру;

– гитиеналық дағдыларды қалыптастыру.

Дене шынықтыру тәрбиесінің мазмұны жас ұрпақты дене шынықтыру мәдениетінің әр түріне, әскери-өнер әрекеттеріне қатысуын, адам денесінің оның ақыл-ой, сезім, еріктерімен үйлесімді дамуын қамтиды.Қазіргі кезде мектептің тұтас педагогикалық процесінде салауатты өмір салтын сақтау кеңінен насихатталуда, валеология сабақтары өткізілуде, төтенше жағдайларда өзін-өзі қалай ұстау керектігі туралы курстар оқылып, барлық мектептерде психологтар, медицина қызметкерлері баланың денсаулығын,психофизиологиялық жағдайы мен әлеуметтік деңгейін зерттеп, ескеруді жақсарту жұмыстарын жүргізуде. Дене тәрбиесі — валеология ғылымдарының бір саласы. Дене тәрбиесі көне заманда Грецияда, Римде және басқадай елдерде дамыған. Ол туралы ғылыми тұрғыдан жиналған деректер бар. Дене тәрбиесінің маңызы — адамныңденсаулығыннығайтып, күш-жігерін, ақыл-ойын арттырады. ОсығанбайланыстыФранциядаФ.Рабле, М.Мантель, денетәрбиесін ақыл-ой, біліммен бірге қарау керек екенін насихаттаған.Чехтың ұлы педагогы Я.А.Коменский «Ұлы дидактика», «Ана мектебі» атты классикалық еңбектерінде балалар гигиенасы, денсаулығы, тамақ режимі проблемаларына, ойындары мен дене шынықтыру жаттығуларына ерекше мән беріп, дене тәрбиесін балалардың жас кезінен-ақ басталуы қажет екенін дәлелдеп, оны педагогикалық үрдістің аса маңызды бөлігі деп есептеді.Орыс халқының алдыңғы қатардағы педагогтары мен қоғам қайраткерлері В.Н.Белинский, Н.А.Добролюбов, Н.Г.Чернышев-ский балалардың дене тәрбиесіне үлкен мән берген болатьш. Ұлы педагог К.Д.Упшнскийденетәрбиесінеңбекпенбайланыстыразерттеді. Ол адамның ақыл-ой мен көзқарасының, күш-жігерінің қалыптасып дамуынаеңбектің маңызын жан-жақтыкөрсетті. Орыстың атақты анатом-педагогы П.Ф.Лесгафт дене тәрбиесінің ғылыми жүйесін құрды. Ол балалардың түсінігі мен ойлауқабілетіндамытудаденетәрбиесініңмаңызы бар депкөрсетті.ХІХ-ХХ ғасырларда көптеген елде спорт түрлері дене тәрбиесі ретінде кеңінен өріс алып, дами түсті. Денетәрбиесініңғылыминегіздебірнешеғылымиәдістемесіжасалынды. Олвалеологиялықтәрбиеніңеңнегізгібағыттарыныңбірінеайналды.

Гигиеналық-жаттығулар мен ұдайышұғылдану, жугіру, шаңғытебу, жүзу, қайықесусияқты спорт ойындары мен арнаулыжаттығуларадамныңтынысалуүрдісінкүшейтеді. Қанайналысып, заталмасуын жақсартады.

Денетәрбиесі адамның жас ерекшелігіне қарайжүргізіледі. 1—3 жастағыбалаларғаарналғандене тәрбиесініңміндеті — балалардыгигиеналықкүтімгеалу, олардыңдұрыс, уақытыментамақтануынқадағалау, жассәбилердітазалыққат.б. дағдыландыру. Мектепжасынадейінгі (3—7 жас) балалардыңденетәрбиесітөзімділігін, қозғалғыштығьш, ептілігінқалыптастыруғабағытталған. Балаларбақшасындааптасынабіррет 20—30 минут арнайыжаттығулар, күнсайынтаңертең 4—5 минут гимнастика өткізілгенідұрыс. Денетәрбиесініңнегізгісаласы — гимнастика, ол спорт жәнемектептентысжұмысретінде де жүргізіледі. Сондықтан денет тәрбиесі міндетті пән ретінде оқу бағдарламасына енгізілген