Баяндама. Та?ырыбы: "Дене шыны?тыруда?ы ?имыл-?оз?алыс ма?ызы"

Дене шыны?тыруда?ы ?имыл-?оз?алыс ма?ызы Адамдар да таби?атты? бір б?лігі. Сонды?тан к?н мен т?нні? ауысуы оны? ж?йке ж?йесіне, тыныс алу, ?ан айналу, ас?ортуына белгілі бір ?серін тигізеді. Адамдарды? к?нделікті орындалатын ?имыл-?оз?алыстарына да, дене б?лшы?еттеріне де ?сер етеді. Сол себепті таби?атты? осындай ауысуы за?дылы?тарын жа?сы біліп, о?ан ?арай бейімдеу керек. Ол ?шін денені шыны?тыру?а ?ажетті жатты?улар мен спорт т?рлерін жыл мезгілдеріні? ?згеруіне ?арай та?дап ала білген д?рыс. ?имыл-?оз?алыс жатты?уларын жасау ж?не спорт т?рлерімен ш??ылдану ?оз?алыс ?абілетін жетілдіріп, а?ыл-ес, ойын ?сіруге к?мектеседі. ?имыл-?оз?алыс жатты?улары мен спорт т?рлері адамны? денсаулы?ын да жа?сартады. Дені сау, к?шті, т?зімді бала саба?ын да жа?сы о?иды. М?ндай балалар елімізді? келешегін жал?астыратын жігерлі, білімді азамат болып ?седі. Дене жатты?улары б?лшы?ет ж?йесін, ?ан айналымын ж?не тыныс алу м?шелерін дамытады, буын с?йектерін ?оз?алмалы етеді, жалпы ж?мыс ?абілетін жа?сартады. Дене жатты?улары б?кіл а?заны? дамуына ?олайлы ы?пал жасайды. Ойын балалар ?мірінде ?лкен орын алады. Дене т?рбиесінде ?оз?алыс ойындары о?ушыларды? ептілік да?дыларын жетілдіреді. М?ндай ойындар о?ушыларды жылдамды??а, т?зімділікке т?рбиелейді.Дене т?рбиесінде о?у ба?дарламасына с?йкес спортты? ойындар: футбол, баскетбол, волейбол, ?ол добы, тенис пайдаланылады. О?ушылар ?рбір ойынны? т?сілдерін зерттеп ?йренеді. ?лтты? ойындар халы?ты? ?леуметтік-экономикалы? жа?дайларына ?йлесімді жасал?андай ?сер береді. Олай дейтініміз, ойындарды? к?пшілігі сол к?шпелі т?рмыс?а лайы?талып ойнала беретіндігінде ?ана емес, сонымен бірге халы?ты? психологиялы? ерекшеліктеріне де байланысты. Ойын барысында бала ?зіні? назарын ?имылды орындау ?дісіне емес ма?сат?а жетуге аударады. Балалар ойын ар?ылы шыны?ып ?зіні? бойында?ы таби?и дарынын шы?дай т?седі. ?имыл-?оз?алыс ойынында бала назар аудару ж?не б?лшы?етті? ширы?у д?режесін реттеуді ?йренеді. Б?л ба?ыла?ышты??а, тап?ырлы??а т?рбиелеуге, ?орша?ан ортада?ы жа?дайларды? ?згеруіне ?арап, ба?дар белгілеу, ?алыптас?ан жа?дайлардан жол тауып шы?у, батылды?, ептілік, ма?сат?а жетуді? ?зіндік ?дісін та?дау ?абілетін ?алыптастыру?а к?мектеседі. ?имыл-?оз?алыс ойындарыны? са??ырлы т?рбиелік ма?ызы, оларды? мектеп жасында?ы балалар ?шін ы??айлылы?ы, ойындарды? ?уанышты, балаларды ?зіне тартатын ?рекет саласын ту?ызады. ?имыл-?оз?алыс балаларды? игеріп ?лгерген ?имылы да?дыларын жетілдіру ж?не дене ?абілетін ?алыптастыру ретінде ?ызмет етеді. Спортты? ойындар нышандары бар ?имыл-?оз?алыс ойындарына ?ара?анда балаларды? жина?тылы?ты, ?йымшылды?ты, ба?ыла?ышты?ты, ай?ын ?олайлы ?имыл техникасын ?ш?ыр ?имыл сезімін к?бірек талап етеді. Мысалы, «А? серек, к?к серек», «Со?ыр теке», «Жаяу жарыс», «Ар?ан тарту», «?шты ?шты» спортты? ойындар нышандары бар ойындар ?атарына жатады. О?ушыларды? денсаулы? жа?дайын, дене бітіміні? дамуы мен ?оз?алыс ?рекетін ескере отырып, олар?а жеке к??іл б?ліп, дене т?рбиесі саба?ына ?ойылатын басты талаптарды? бірі болып табылады. О?ушыларды ?лтты? рухта т?рбиелеу ма?сатында дене шыны?тыру п?ні барысында ?аза?ты? ?лтты? ойындарын жиі ?олдану, саба?тан тыс уа?ыттарда ?лтты? ойындардан асы?, к?кпар, к?ш сынасу, ар?ан тарту ойындарын ойнау керек. Жалпы ал?анда, т?уелсіз елімізге білімді, саналы, парасатты адамды т?рбиелеу ?шін ?ш?ыр ойлы, т?ні таза, денсаулы?ы мы?ты, адал да тере? білімді ш?кірт т?рбиелеу басты міндет болып саналады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Баяндама. Та?ырыбы: "Дене шыны?тыруда?ы ?имыл-?оз?алыс ма?ызы"»

Дене шынықтырудағы қимыл-қозғалыс маңызы

Адамдар да табиғаттың бір бөлігі. Сондықтан күн мен түннің ауысуы оның жүйке жүйесіне, тыныс алу, қан айналу, асқортуына белгілі бір әсерін тигізеді. Адамдардың күнделікті орындалатын қимыл-қозғалыстарына да, дене бұлшықеттеріне де әсер етеді. Сол себепті табиғаттың осындай ауысуы заңдылықтарын жақсы біліп, оған қарай бейімдеу керек. Ол үшін денені шынықтыруға қажетті жаттығулар мен спорт түрлерін жыл мезгілдерінің өзгеруіне қарай таңдап ала білген дұрыс. Қимыл-қозғалыс жаттығуларын жасау және спорт түрлерімен шұғылдану қозғалыс қабілетін жетілдіріп, ақыл-ес, ойын өсіруге көмектеседі. Қимыл-қозғалыс жаттығулары мен спорт түрлері адамның денсаулығын да жақсартады. Дені сау, күшті, төзімді бала сабағын да жақсы оқиды. Мұндай балалар еліміздің келешегін жалғастыратын жігерлі, білімді азамат болып өседі. Дене жаттығулары бұлшықет жүйесін, қан айналымын және тыныс алу мүшелерін дамытады, буын сүйектерін қозғалмалы етеді, жалпы жұмыс қабілетін жақсартады. Дене жаттығулары бүкіл ағзаның дамуына қолайлы ықпал жасайды. Ойын балалар өмірінде үлкен орын алады. Дене тәрбиесінде қозғалыс ойындары оқушылардың ептілік дағдыларын жетілдіреді. Мұндай ойындар оқушыларды жылдамдыққа, төзімділікке тәрбиелейді.Дене тәрбиесінде оқу бағдарламасына сәйкес спорттық ойындар: футбол, баскетбол, волейбол, қол добы, тенис пайдаланылады. Оқушылар әрбір ойынның тәсілдерін зерттеп үйренеді. Ұлттық ойындар халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайларына үйлесімді жасалғандай әсер береді. Олай дейтініміз, ойындардың көпшілігі сол көшпелі тұрмысқа лайықталып ойнала беретіндігінде ғана емес, сонымен бірге халықтың психологиялық ерекшеліктеріне де байланысты. Ойын барысында бала өзінің назарын қимылды орындау әдісіне емес мақсатқа жетуге аударады. Балалар ойын арқылы шынығып өзінің бойындағы табиғи дарынын шыңдай түседі. Қимыл-қозғалыс ойынында бала назар аудару және бұлшықеттің ширығу дәрежесін реттеуді үйренеді. Бұл бақылағыштыққа, тапқырлыққа тәрбиелеуге, қоршаған ортадағы жағдайлардың өзгеруіне қарап, бағдар белгілеу, қалыптасқан жағдайлардан жол тауып шығу, батылдық, ептілік, мақсатқа жетудің өзіндік әдісін таңдау қабілетін қалыптастыруға көмектеседі. Қимыл-қозғалыс ойындарының саңғырлы тәрбиелік маңызы, олардың мектеп жасындағы балалар үшін ыңғайлылығы, ойындардың қуанышты, балаларды өзіне тартатын әрекет саласын туғызады. Қимыл-қозғалыс балалардың игеріп үлгерген қимылы дағдыларын жетілдіру және дене қабілетін қалыптастыру ретінде қызмет етеді. Спорттық ойындар нышандары бар қимыл-қозғалыс ойындарына қарағанда балалардың жинақтылықты, ұйымшылдықты, бақылағыштықты, айқын қолайлы қимыл техникасын ұшқыр қимыл сезімін көбірек талап етеді. Мысалы, «Ақ серек, көк серек», «Соқыр теке», «Жаяу жарыс», «Арқан тарту», «Ұшты ұшты» спорттық ойындар нышандары бар ойындар қатарына жатады. Оқушылардың денсаулық жағдайын, дене бітімінің дамуы мен қозғалыс әрекетін ескере отырып, оларға жеке көңіл бөліп, дене тәрбиесі сабағына қойылатын басты талаптардың бірі болып табылады. Оқушыларды ұлттық рухта тәрбиелеу мақсатында дене шынықтыру пәні барысында қазақтың ұлттық ойындарын жиі қолдану, сабақтан тыс уақыттарда ұлттық ойындардан асық, көкпар, күш сынасу, арқан тарту ойындарын ойнау керек.

Жалпы алғанда, тәуелсіз елімізге білімді, саналы, парасатты адамды тәрбиелеу үшін ұшқыр ойлы, тәні таза, денсаулығы мықты, адал да терең білімді шәкірт тәрбиелеу басты міндет болып саналады.