?ымбатты о?ушылар,б?гінгі бізді? саба?ымызды? та?ырыбы «шахмат партиясында?ы алуан т?рлі арты?шылы?тар» біз білетін то?ыз??мала?,дойбы ойындары сия?ты б?л ойын- ?стелде бір орында отырып екі ?арсылас арасында ойналатын ойын.?лемде б?л ойын?а «патшалар ойыны » деп ?те жо?ары ба?а берілген.Себебі шахмат ойынын ойнау ?шін математикалы?,логикалы? жо?ары біліктік ?ажет. Кейбір елдерде мысалы: Арменияда шахмат математика пэнінен кейін ма?ызы жа?ынан екінші п?н ретінде міндетті т?рде мектеп ба?дарламасына енгізілген.
Шахмат
-(а?ыл.С?езз,т?рікше Satrans) а?ьш-ой спорт т?рі.Шахмат с?зіні? ма?ынасы парсышыдан патша (шах) ?лді (мат) дегенді білдіреді.Шахмат екі ойыншы арасында шахмат та?тасында ойналады.Ойын та?тасы 64 шаршыдан т?рады.Ойын басында ?рбір ойыншыны? иелігінде а? немесе ?ара т?сті он алты фигура болады.Бір ферьзі,бір король,екі тур,екі ат,екі піл ж?не сегіз пешка болады.Ойынны? ма?саты ?арсыласты? фигураларына шабуылдай отырып,королге мат ?ою.Бастап?ы жай?асым:бірінші ?атар тура,ат,піл,ферьзі,король,піл,ат,тур;екінші ?атар;пешкалар.
Патша-е? ма?ызды фигура.Король «?лді» ойын ая?талды.ойын ма?саты-?арсыласты? патшасына мат ?ою (м?мкінсіздік жа?дайда ?алдыру).Патша кез-келген шаршы?а ж?ре алады ж?не тек бір ?адам жасай алады.
У?зір -е? мы?ты фигура.у?зір барлы? ба?ытта ж?не ?ала?анша ?адам жасай алады.
Тур-у?зірден кейінгі е? мы?ты фигура.Ол вертикаль ж?не горизонталь ба?ыттарда ж?реді.
Ат «Г» ?ріпін жасап ж?реді,к?ші пілмен те?дес біра? олар екеуі де турадан ?лсіз.Ат-?з жа?тастар ж?не ?арсьшастары ?стінен аттап ?те алатын бірден-бір фигура.
Піл -а? шаршыда?ы піл а? шаршы бойымен,?ара шаршыда?ы піл ?ара шаршы бойымен диагонал бойынша жылжып отырады.
Пешка-ойын басында екі адым,немесе бір ?адым ілгерілей алады,одан кейін бір-а? ?адам ілгері жылжып отырыды.Ойын басында бір адым бастаса да,сол бір адыммен жылжиды.Пешка оз ала?ыннан со??ы 8-ші шаршы?а жете алса,патшадан бас?а кез-келген ?зі т?стес фигура?а ауыстыра алады.Егер ?аншапешка 8-ші шаршы?а жетсе,сонша ферзь,сонша тур,сонша ат,сонша піл алады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Шахмат партиясында?ы алуан т?рлі арты?шылы?тар »
Шахмат партиясындағы алуан түрлі артықшылықтар
Мақсаты
Шахмат ойынының шығу тарихынан мәлімет беру,шахмат ойыны тақтасының құрлымы,таңбалануы туралы білім беру,фигуралардың атаулары,оларды орналасуымен таныстыру,ойын ережесінен алғаш мәлімет беру,шахмат ойынына деген қызығушылық тудыру,оқушылардың математикалық ойлау қабілетін арттыру.
Патша-ең маңызды фигура.Король «өлді» ойын аяқталды.Ойын мақсаты-қарсыластың патшасына мат қою (мүмкінсіздік жағдайда қалдыру).Патша кез-келген шаршыға жүре алады және тек бір қадам жасай алады.
Уәзір-ең мықты фигура.Уәзір барлық бағытта және қалағанша қадам жасай алады.Уәзір 11 күштен тұрады.
Тур-уәзірден кейінгі ең мықты фигура.Ол вертикаль және горизонталь бағыттарда жүреді.
Ат «Г» әріпін жасап жүреді,күші пілмен теңдес бірақ олар екеуі де турадан әлсіз.Ат-өз жақтастар және қарсыластары үстінен аттап өте алатын бірден-бір фигура.
Піл-ақ шаршыдағы піл ақ шаршы бойымен,қара шаршыдағы піл қара шаршы бойымен диагонал бойынша жылжып отырады.
Пешка-ойын басында екі адым,немесе бір адым ілгерілей алады,одан кейін бір-ақ адым ілгері жылжып отырады. Ойын басында бір адым бастаса да,сол бір адыммен жылжиды.Пешка өз ала-ңынан соңғы 8-ші шаршыға жете алса, патшадан басқа кез-келген өзі түстес фигураға ауыстыра алады.Егер қанша пешка 8-ші шаршыға жетсе,сонша ферзь,сонша тур,сонша ат,сонша піл алады.
Қазақстан шахматшыларының тізімі
Жансая Әбдімәлік
Динара Сәдуақасова
Бибісара Асаубаева
Рамазан Жолмаханов
Ринат Әміржанов
Сұрақтар:
1.Польшаның Краков қаласында өткен оқушылар арасында шахматтан әлем чемпионатында ұлдарымыз қанжығаға қанша ұпай жинап бірінші орынға шықты.
1-нұсқа38 ұпай
2-нұсқа 39 ұпай
3-нұсқа 37 ұпай
2. Польшаның Краков қаласында өткен оқушылар арасында шахматтан әлем чемпионатында Бибісара Асаубаева қанша қарсыласын тізе бүктірді.
1-нұсқа 7 ойыншы
2-нұсқа 8 ойыншы
3-нұсқа 9 ойыншы
Жансая Әбдімәлік неше рет әлем чемпионы атанды.
1-нұсқа 2рет
2-нұсқа 3рет
3-нұсқа 4рет
Польшаның Краков қаласында өткен оқушылар арасында шахмат әлем чемпионатына әлемнен қанша шахматшы қатысты.
1-нұсқа 200 шахматшы
2-нұсқа 300 шахматшы
3-нұсқа 400 шахматшы
Польшаның Краков қаласында өткен оқушылар арасында шахмат әлем чемпионатына әлемнен қанша мемлекет қатысты.
1нұсқа 26 мемлекет
2нұсқа 29 мемлекет
3нұсқа 28 мемлекет
Польшаның Краков қаласында өткен оқушылар арасында шахмат әлем чемпионаты неше күнге созылды.
