О?ушыларды? дене шыны?тыру саба?ына ?ызы?ушылы?тарын арттыру

?аза?ты? белгілі ?алым а?артушылары Абай ??нанбаев, Шо?ан Уалиханов, Ыбырай Алтынсарин халы? ойындарын балалар?а білім берудегі т?рбиелік м?нін жо?ары ба?алап, ?ткен ?рпа?тын д?ст?рі мен салтын ??рметтеп, адамдарды? ойы мен іс-?рекетін танып т?сінуде жастарды? эстетикалы? адамгершілік ой талабыны? ?суінде оны? ат?аратын ?ызметін жо?ары ба?алады. ?аза?ты? ?лтты? дене шыны?тыру м?дениеті жеке т?л?аны? жалпы м?дениетіні? ??рамдас бір б?лігі ретінде мектептегі кезе?нен ?алыптаса бастайды. Сонды?тан оны пайдалану тек ?оз?ал?алмалы біліктілік, да?дыларды дамытып ?ана ?оймайды, сонымен ?атар мектеп о?ушыларынан ?аза?ты? ?лтты? спорт т?рлеріне деген к?з?арасын ?алыптастырып, дене жатты?улары мен ойындарын ?з беттерінше дамыту?а т?рбиелеп, о?у-ойын материалдарын бір ж?йе ретінде оларды? руханилы?ын, адамгершілігін, дене т?рбиесін т?рбиелеуге баулуды ?арастырады. Б?ндай жа?дай ?аза?стан Республикасыны? о?ушыларыны? к?пшілігінде ?лтты? спортпен, ?лтты? ойындармен, дене жатты?уларымен ж?йелі т?рде айналысу?а деген м??тажды?ты?, осы салада?ы ?з бетінше ж?ргізілетін саба?тарды? ?ылыми негізделген ?дістемесіні? жо?ты?ын, сонымен ?атар к?птеген жалпы?а міндетті білім беру мекемелерінде, мектептерде (?сіресе, ауыл мектептерінде) о?уды? материалды? базасыны? нашарлы?ынан, о?ушыларды? о?итын орындары да ?ашы?та бол?анды?тан, мектептен тыс саба?тар м?лдем ж?ргізілмейді. Осы жо?арыда айт?ан м?селелерді? б?рі атал?ан та?ырыпты? ?лі де болса жан-жа?ты толы? зерттеуді ?ажет ететіндігін к?рсетеді. ?лтты? ойындарды мазм?ны мен к?рделілігіне байланысты ж?не балаларды? жас ерекшіліктерін ескере отырып, т?менгі, орта ж?не жо?ар?ы сынып о?ушылары ойнайтын ойындар деп б?луге болады. ?ажетті ойындарды ?тілетін саба? не жатты?уды? алдында т?р?ан педагогикалы? міндеттеріне байланысты та?дап алу ?ажет. Дене т?рбиесі саба?ында ж?не жатты?тыру кезінде ?оз?алыс ойындарын, оны? ішінде ?лтты? ойындарын ?олдану арнайы ?йрену міндеттерін шешуге к?мектеседі. ?лтты? ж?не эстафеталы? ?оз?алыс ойындарын ?йымдастыра отырып о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру, ?йымшылды??а, батылды??а ж?не салауатты ?мірге т?рбиелеу. ?лтты? ойындарды спортты? ойын саба?тарында, же?іл атлетика, гимнастика саба?тарында, жалпы дене ?уаты дайынды?ы ж?не жатты?тыру саба?тарында ке?інен ?олдану?а болады. ?лтты? ойындарды? дене т?рбиесі саба?ын жо?ары ?дістемелік де?гейде сапалы ?ткізудегі пайдасы мол. Жалпы ойындарды ж?йелі т?рде пайдалану, ?иыншылы?тарды же?уге, е?бекс?йгіш субъект ретінде т?рбиелеуге ы?пал етеді.
?лтты? ойындар жатты?улар к?мегімен о?ушыларды жатты?у?а керек психикалы? к?йге т?сіреді. К??іл к?йді к?теру, к??ілдену, тактикалы? ойлауды дамыту, сырт?ы ?орша?ан ортаны тез сезіну,келешек істелетін ж?мыстар?а дайындалу, жина?талу ?асиеттерін ?амтамасыз етеді.

Ойын жатты?уларын ойша ?айталау ар?ылы барлы? ы?ылас зейінді аудару?а негізделеді. ?лы педагог В.И.Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, шы?армашылы?сыз, ?иялсыз толы? м?ніндегі а?ыл-ой т?рбиесі болмайды», — дейді. Демек, ш?кіртті? а?ыл-ойы, парасаты ?лтты? салт-сананы сі?іру ар?ылы баии т?седі. О?у ?рдісінде ?лтты? ойын элементтерін пайдалану саба?ты? та?ырыбы мен мазм?нына сай алынады. Сонда ?ана оны? танымды?, т?рбиелік ма?ызы арта т?седі. Соны? н?тижесінде ?зі к?рген жа?дайларды отбасылы? т?рмыс пен ?ызмет т?рлерін жа??ыртады. М?селен, ?аза?ты? ?лтты? ойындары: «Б?йге», «К?кпар», «Алтын са?а», «Хан талапай», «?ыз ?уу», «То?ыз??мала?» А? серек,к?к серек», «Со?ыр теке», «Асы? ойыны», «Ине, жіп ж?не т?йіншек», «?тештер ?а?ты?ысы», «?ызыл ту», «Мысы? пен Тыш?ан»,«Те?ге алу», т.б. балаларды? е?бекке деген ?арым-?атынасы мен ?абілеттерін арттырады. Ойын дегеніміз – адамны? а?ыл-ойын дамытатын, ?ызы?тыра отырып ойдан-ой?а жетелейтін, тынысы ке?, алыс?а ме?зейтін, ?иял мен ?анат бітіретін ?ажайып н?рсе. О?ушыларды ?сіресе, «Си?ырлы ?оржын», «К?кпар», «Асы?» секілді ?лтты? ойындар?а ?атыстыру ?те тиімді екеніне к?з жеткізу ?иын емес. Б?л ойындарды жа?а материалды бекіту немесе ?айталау кезінде ?олдану керек деген пікір бар. О?ушы ойынны? ?стінде не со?ында ?зіні? ?атысу белсенділігіне ?арай т?рлі ба?а алуы м?мкін. М??алім ?р о?ушыны? е?бегін ба?алап, ынталандырып отыруы тиіс. Ойынны? т?рбиелік ма?ызы мынада: ол баланы зеректікке, білгірлікке баулиды. Бабаларымызды? асыл ?азыналарына деген к?з?арасын ??рметтеуге с?з ?семдігін сезінуге ?йретеді. Батылды??а, ?жеттікке т?рбиелейді. Ендеше е?бекке баулу саба?ын ?лтты? ойындар ар?ылы саба?тасытырып т?сіндіру п?н та?ырыптарын тез, жылдам ме?геруге ы?пал етеді. О?ушыны? с?здік ?орын байыта т?седі.
?лтты? спорт т?рлерi мен халы? ойындары жеткiншек ?рпа?ты ?йлесiмдi т?рбиелеудi? ажырамас б?лiгi болып табылады. ?азiргi дене шыны?тыру практикасында ?асырлар бойы сомдал?ан ж?не сыннан ?ткен халы? ойындары мен ?лтты? спорт т?рлерi ??ралдары ар?ылы жеткiншек ?рпа?ты т?рбиелеудi? бай т?жiрибесiн пайдалану ?ажет. Ойын баланы? барлы? ?абілетіні? дамуына, айналасында?ы д?ние жайлы т?сініктеріні? ке?ейуіне к?мектеседі. Хал?ымыз ойындар?ы тек балаларды алдандыру, ойнату ?дісі деп ?арамай, оларды? мінез-??л?ыны? ?алыптасу ??ралы деп ерекше ба?ала?ан. Ойын балаларды? негізгі іс-?рекеті ретінде психологиялы?, анатомиялы?-физиологиялы?, педагогикалы? ма?ызы зор ?ызметтер ат?арады. Ойын баланы? даму ??ралы, таным к?зі, білімділік, т?рбиелік, дамытушылы? м?нге ие бола отырып, адамны? жеке т?л?а реттінде ?алыптасуына ы?пал етеді. Ойынды ?рбір адам ойнап ?седі, ойынды к?п ойна?ан адамны? д?ниетанымы ке?, жаны таза, ж?регі н?зік, на?ыз сезімтал т?л?а болма?. Ал кей балалар ойында шынайы ?мірді бейнелесе, кей балалар ішкі сезімін білдіреді. Ойынны? дамуына ж?не баланы? ойын?а араласуына ?сер ететін ?ызы?ты ойынны? т?рлері ?те к?п. Халы? арасында «Денсаулы? -зор байлы?» деп тегін айтылма?ан. Демек, кезінде ?лтты? ойындарды к?п ойнап, ж?гіріп, далада, таза ауада ж?ру –жас организмні? д?рыс та сергек ?суіні? к?зі бол?ан ж?не де балалар ойын ойна?ан кезде к?пшіл, Отанны? болаша? азаматы болу?а, хал?ына адал ?ызмет етуге ба?ыттал?ан. Сонды?тан білім беруді? жа?а технологиясын пайдаланып, дене т?рбиесі п?нін жа?а технологиялы? ?діспен о?ушыларды? жас ерекшеліктеріне, денсаулы?тарына байланысты, ?лтты? ойындарды спортты? ойын т?рлеріне, саба?ты? мазм?нына ?арай іріктеп алып пайдалану?а кез келген дене т?рбиесі м??аліміні? м?мкіндігі бар.
?о?амымызды? іргетасын ны?айту ?шін б?гінгі жастар?а ?лгілі, ?негелі т?рбие беру — ?азіргі міндеттерді? бірі. О?ушыда жалпы адамзатты? ??ндылы?тар мен адамны? айналада?ы д?ниемен жеке т?л?алы? ?атынасын (этикалы?, эстетикалы?, адамгершілік т?р?ысынан) т?рбиелеу ма?сатын хал?ымызды? м?дени рухани м?расыны?, салт-д?ст?ріні? озы? ?лгілерін оны? бойына дарыту ар?ылы ж?зеге асыру?а болады. Осымен байланысты ба?дарлама хал?ымыз?а т?н ?дептілік, ?она?жайлы?, мейірімділік, т.б. сия?ты ?асиеттер, таби?ат?а деген ?арым-?атынасында?ы бізді? халы??а т?н ерекшеліктер. Жас ?рпа? ?з хал?ыны? м?дениетімен, асыл м?раларымен ?лтты? ?дебиеттер ар?ылы танысып келеді. Халы? ойынды т?рбие ??ралы деп таны?ан. Ойынды саба?та ?олдану о?ушыларды? ой-?рісін жетілдірумен бірге, ?з хал?ыны? асыл м?раларын бойына сі?іріп, кейінгі ?рпа??а жеткізе білу??ралы.Біра? оны ж?ргізуге арнал?ан на?ты ?дістемелік ??ралдар жо?ты? ?асы. Зерттеу ж?мысында орыс тілінде жазыл?ан ?дебиеттер ?олданылды. Соны? н?тижесінде ?азіргі та?да та?ырыпты? ?зектілігі туындапотыр. Халы? педагогикасыны? адам, отбасы, ?скеле? жас ?рпа?ты т?рбиелеу туралы арман-ма?саттарын, орны??ан пікірлерін, ?сыныстарын ?амтып к?рсететін педагогикалы? идеялар мен салт-д?ст?рлері ?ткен мен ?азіргіні? арасында?ы байланысты к?рсетеді. Ол тарихи даму барысында?ы ?леуметтік м?ні бар а?паратта (білім, білік) т.б. жиналып, ?рпа?тан ?рпа??а беріліп отырады. Е? алдымен, халы? педагогикасы ?скеле? ?рпа?ты? е?бек пен ?мір с?ру бейнесіні? негізі болып, оларды келешектегі ?ызметіне дайындайды. Бізді? халы?ты? педлагогикада е?бек т?рбиесі ?те ертеден бастау алады. Ертеден келе жат?ан е?бек т?рбиесіні? ?діс-т?сілдер ??ралы, с?з жо?, е?бек болып табылады. Е?бек адамны? ?алыптасуы мен т?рбиеленуінде бір ?рпа?тан екінші ?рпа??а ?мірлік т?жірибе береді ж?не халы?ты? даму барысында шешуші роль ат?арады. Е?бек ету кезінде адамны? дене, а?ыл-ой, эстетикалы? дамуы мен е?бек т?рбиесі ?атар ж?реді.
Халы?ты? педагогиканы? е? бір к?не тиімді ??ралдарыны? біріне ойын жатады. Ойын ар?ылы бала ?орша?ан ортаны ?з бетінше зерделейді.С?йтіп, ?зіні? ?мірден бай?а?андарын іске асырып, ?орша?ан адамдарды? іс-?рекетіне еліктейді. Соны? н?тижесінде ?зі к?рген жа?дайларды отбасылы? т?рмыс пен ?ызмет т?рлерін жа??ыртады. М?селен, ?аза?ты? ?лтты? ойындары: «Б?йге», «К?кпар», «Алтын са?а», «Хан талапай», «?ыз ?уу», «То?ыз??мала?» т.б. балаларды? е?бекке деген ?арым-?атынасы мен ?абілеттерін арттырады. Ойын дегеніміз – адамны? а?ыл-ойын дамытатын, ?ызы?тыра отырып ойдан-ой?а жетелейтін, тынысы ке?, алыс?а ме?зейтін, ?иял мен ?анат бітіретін ?ажайып н?рсе. ?лы педагог В.И.Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, творчествосыз, фантазиясыз толы? м?ніндегі а?ыл-ой т?рбиесі болмайды», — дейді. Демек, ш?кіртті? а?ыл-ойы, парасаты ?лтты? салт-сананы сі?іру ар?ылы баии т?седі. О?у ?рдісінде ?лтты? ойын элементтерін пайдалану саба?ты? та?ырыбы мен мазм?нына сай алынады. Сонда ?ана оны? танымды?, т?рбиелік ма?ызы арта т?седі. О?ушыларды ?сіресе, «Си?ырлы ?оржын», «К?кпар», «Асы?» секілді ?лтты? ойындар?а ?атыстыру ?те тиімді екеніне к?з жеткізу ?иын емес. Б?л ойындарды жа?а материалды бекіту немесе ?айталау кезінде ?олдану керек деген пікір бар. О?ушы ойынны? ?стінде не со?ында ?зіні? ?атысу белсенділігіне ?арай т?рлі ба?а алуы м?мкін. М??алім ?р о?ушыны? е?бегін ба?алап, ынталандырып отыруы тиіс. Ойынны? т?рбиелік ма?ызы мынада: ол баланы зеректікке, білгірлікке баулиды.Бабаларымызды? асыл ?азыналарына деген к?з?арасын ??рметтеуге с?з ?семдігін сезінуге ?йретеді. Батылды??а, ?жеттікке т?рбиелейді. Ендеше е?бекке баулу саба?ын ?лтты? ойындар ар?ылы саба?тасытырып т?сіндіру п?н та?ырыптарын тез, жылдам ме?геруге ы?пал етеді. О?ушыны? с?здік ?орын байыта т?седі.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«О?ушыларды? дене шыны?тыру саба?ына ?ызы?ушылы?тарын арттыру »

Қазақтың белгілі ғалым ағартушылары Абай Құнанбаев, Шоқан Уалиханов, Ыбырай Алтынсарин халық ойындарын балаларға білім берудегі тәрбиелік мәнін жоғары бағалап, өткен ұрпақтын дәстүрі мен салтын құрметтеп, адамдардың ойы мен іс-әрекетін танып түсінуде жастардың эстетикалық адамгершілік ой талабының өсуінде оның атқаратын қызметін жоғары бағалады. Қазақтың ұлттық дене шынықтыру мәдениеті жеке тұлғаның жалпы мәдениетінің құрамдас бір бөлігі ретінде мектептегі кезеңнен қалыптаса бастайды. Сондықтан оны пайдалану тек қозғалғалмалы біліктілік, дағдыларды дамытып қана қоймайды, сонымен қатар мектеп оқушыларынан қазақтың ұлттық спорт түрлеріне деген көзқарасын қалыптастырып, дене жаттығулары мен ойындарын өз беттерінше дамытуға тәрбиелеп, оқу-ойын материалдарын бір жүйе ретінде олардың руханилығын, адамгершілігін, дене тәрбиесін тәрбиелеуге баулуды қарастырады. Бұндай жағдай Қазақстан Республикасының оқушыларының көпшілігінде ұлттық спортпен, ұлттық ойындармен, дене жаттығуларымен жүйелі түрде айналысуға деген мұқтаждықтың, осы саладағы өз бетінше жүргізілетін сабақтардың ғылыми негізделген әдістемесінің жоқтығын, сонымен қатар көптеген жалпыға міндетті білім беру мекемелерінде, мектептерде (әсіресе, ауыл мектептерінде) оқудың материалдық базасының нашарлығынан, оқушылардың оқитын орындары да қашықта болғандықтан, мектептен тыс сабақтар мүлдем жүргізілмейді. Осы жоғарыда айтқан мәселелердің бәрі аталған тақырыптың әлі де болса жан-жақты толық зерттеуді қажет ететіндігін көрсетеді. Ұлттық ойындарды мазмұны мен күрделілігіне байланысты және балалардың жас ерекшіліктерін ескере отырып, төменгі, орта және жоғарғы сынып оқушылары ойнайтын ойындар деп бөлуге болады. Қажетті ойындарды өтілетін сабақ не жаттығудың алдында тұрған педагогикалық міндеттеріне байланысты таңдап алу қажет. Дене тәрбиесі сабағында және жаттықтыру кезінде қозғалыс ойындарын, оның ішінде ұлттық ойындарын қолдану арнайы үйрену міндеттерін шешуге көмектеседі. Ұлттық және эстафеталық қозғалыс ойындарын ұйымдастыра отырып оқушылардың қызығушылығын арттыру, ұйымшылдыққа, батылдыққа және салауатты өмірге тәрбиелеу. Ұлттық ойындарды спорттық ойын сабақтарында, жеңіл атлетика, гимнастика сабақтарында, жалпы дене қуаты дайындығы және жаттықтыру сабақтарында кеңінен қолдануға болады. Ұлттық ойындардың дене тәрбиесі сабағын жоғары әдістемелік деңгейде сапалы өткізудегі пайдасы мол. Жалпы ойындарды жүйелі түрде пайдалану, қиыншылықтарды жеңуге, еңбексүйгіш субъект ретінде тәрбиелеуге ықпал етеді.

Ұлттық ойындар жаттығулар көмегімен оқушыларды жаттығуға керек психикалық күйге түсіреді. Көңіл күйді көтеру, көңілдену, тактикалық ойлауды дамыту, сыртқы қоршаған ортаны тез сезіну,келешек істелетін жұмыстарға дайындалу, жинақталу қасиеттерін қамтамасыз етеді.

Ойын жаттығуларын ойша қайталау арқылы барлық ықылас зейінді аударуға негізделеді. Ұлы педагог В.И.Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, шығармашылықсыз, қиялсыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі болмайды», — дейді. Демек, шәкірттің ақыл-ойы, парасаты ұлттық салт-сананы сіңіру арқылы баии түседі. Оқу үрдісінде ұлттық ойын элементтерін пайдалану сабақтың тақырыбы мен мазмұнына сай алынады. Сонда ғана оның танымдық, тәрбиелік маңызы арта түседі. Соның нәтижесінде өзі көрген жағдайларды отбасылық тұрмыс пен қызмет түрлерін жаңғыртады. Мәселен, қазақтың ұлттық ойындары: «Бәйге», «Көкпар», «Алтын сақа», «Хан талапай», «Қыз қуу», «Тоғызқұмалақ» Ақ серек,көк серек», «Соқыр теке», «Асық ойыны», «Ине, жіп және түйіншек», «Әтештер қақтығысы», «Қызыл ту», «Мысық пен Тышқан»,«Теңге алу», т.б. балалардың еңбекке деген қарым-қатынасы мен қабілеттерін арттырады. Ойын дегеніміз – адамның ақыл-ойын дамытатын, қызықтыра отырып ойдан-ойға жетелейтін, тынысы кең, алысқа меңзейтін, қиял мен қанат бітіретін ғажайып нәрсе. Оқушыларды әсіресе, «Сиқырлы қоржын», «Көкпар», «Асық» секілді ұлттық ойындарға қатыстыру өте тиімді екеніне көз жеткізу қиын емес. Бұл ойындарды жаңа материалды бекіту немесе қайталау кезінде қолдану керек деген пікір бар. Оқушы ойынның үстінде не соңында өзінің қатысу белсенділігіне қарай түрлі баға алуы мүмкін. Мұғалім әр оқушының еңбегін бағалап, ынталандырып отыруы тиіс. Ойынның тәрбиелік маңызы мынада: ол баланы зеректікке, білгірлікке баулиды. Бабаларымыздың асыл қазыналарына деген көзқарасын құрметтеуге сөз әсемдігін сезінуге үйретеді. Батылдыққа, өжеттікке тәрбиелейді. Ендеше еңбекке баулу сабағын ұлттық ойындар арқылы сабақтасытырып түсіндіру пән тақырыптарын тез, жылдам меңгеруге ықпал етеді. Оқушының сөздік қорын байыта түседі.

Ұлттық спорт түрлерi мен халық ойындары жеткiншек ұрпақты үйлесiмдi тәрбиелеудiң ажырамас бөлiгi болып табылады. Қазiргi дене шынықтыру практикасында ғасырлар бойы сомдалған және сыннан өткен халық ойындары мен ұлттық спорт түрлерi құралдары арқылы жеткiншек ұрпақты тәрбиелеудiң бай тәжiрибесiн пайдалану қажет. Ойын баланың барлық қабілетінің дамуына, айналасындағы дүние жайлы түсініктерінің кеңейуіне көмектеседі. Халқымыз ойындарғы тек балаларды алдандыру, ойнату әдісі деп қарамай, олардың мінез-құлқының қалыптасу құралы деп ерекше бағалаған. Ойын балалардың негізгі іс-әрекеті ретінде психологиялық, анатомиялық-физиологиялық, педагогикалық маңызы зор қызметтер атқарады. Ойын баланың даму құралы, таным көзі, білімділік, тәрбиелік, дамытушылық мәнге ие бола отырып, адамның жеке тұлға реттінде қалыптасуына ықпал етеді. Ойынды әрбір адам ойнап өседі, ойынды көп ойнаған адамның дүниетанымы кең, жаны таза, жүрегі нәзік, нағыз сезімтал тұлға болмақ. Ал кей балалар ойында шынайы өмірді бейнелесе, кей балалар ішкі сезімін білдіреді. Ойынның дамуына және баланың ойынға араласуына әсер ететін қызықты ойынның түрлері өте көп. Халық арасында «Денсаулық -зор байлық» деп тегін айтылмаған. Демек, кезінде ұлттық ойындарды көп ойнап, жүгіріп, далада, таза ауада жүру –жас организмнің дұрыс та сергек өсуінің көзі болған және де балалар ойын ойнаған кезде көпшіл, Отанның болашақ азаматы болуға, халқына адал қызмет етуге бағытталған. Сондықтан білім берудің жаңа технологиясын пайдаланып, дене тәрбиесі пәнін жаңа технологиялық әдіспен оқушылардың жас ерекшеліктеріне, денсаулықтарына байланысты, ұлттық ойындарды спорттық ойын түрлеріне, сабақтың мазмұнына қарай іріктеп алып пайдалануға кез келген дене тәрбиесі мұғалімінің мүмкіндігі бар.

Қоғамымыздың іргетасын нығайту үшін бүгінгі жастарға үлгілі, өнегелі тәрбие беру — қазіргі міндеттердің бірі. Оқушыда жалпы адамзаттық құндылықтар мен адамның айналадағы дүниемен жеке тұлғалық қатынасын (этикалық, эстетикалық, адамгершілік тұрғысынан) тәрбиелеу мақсатын халқымыздың мәдени рухани мұрасының, салт-дәстүрінің озық үлгілерін оның бойына дарыту арқылы жүзеге асыруға болады. Осымен байланысты бағдарлама халқымызға тән әдептілік, қонақжайлық, мейірімділік, т.б. сияқты қасиеттер, табиғатқа деген қарым-қатынасындағы біздің халыққа тән ерекшеліктер. Жас ұрпақ өз халқының мәдениетімен, асыл мұраларымен ұлттық әдебиеттер арқылы танысып келеді. Халық ойынды тәрбие құралы деп таныған. Ойынды сабақта қолдану оқушылардың ой-өрісін жетілдірумен бірге, өз халқының асыл мұраларын бойына сіңіріп, кейінгі ұрпаққа жеткізе білуқұралы.Бірақ оны жүргізуге арналған нақты әдістемелік құралдар жоқтың қасы. Зерттеу жұмысында орыс тілінде жазылған әдебиеттер қолданылды. Соның нәтижесінде қазіргі таңда тақырыптың өзектілігі туындапотыр. Халық педагогикасының адам, отбасы, өскелең жас ұрпақты тәрбиелеу туралы арман-мақсаттарын, орныққан пікірлерін, ұсыныстарын қамтып көрсететін педагогикалық идеялар мен салт-дәстүрлері өткен мен қазіргінің арасындағы байланысты көрсетеді. Ол тарихи даму барысындағы әлеуметтік мәні бар ақпаратта (білім, білік) т.б. жиналып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады. Ең алдымен, халық педагогикасы өскелең ұрпақтың еңбек пен өмір сүру бейнесінің негізі болып, оларды келешектегі қызметіне дайындайды. Біздің халықтық педлагогикада еңбек тәрбиесі өте ертеден бастау алады. Ертеден келе жатқан еңбек тәрбиесінің әдіс-тәсілдер құралы, сөз жоқ, еңбек болып табылады. Еңбек адамның қалыптасуы мен тәрбиеленуінде бір ұрпақтан екінші ұрпаққа өмірлік тәжірибе береді және халықтың даму барысында шешуші роль атқарады. Еңбек ету кезінде адамның дене, ақыл-ой, эстетикалық дамуы мен еңбек тәрбиесі қатар жүреді.

Халықтық педагогиканың ең бір көне тиімді құралдарының біріне ойын жатады. Ойын арқылы бала қоршаған ортаны өз бетінше зерделейді.Сөйтіп, өзінің өмірден байқағандарын іске асырып, қоршаған адамдардың іс-әрекетіне еліктейді. Соның нәтижесінде өзі көрген жағдайларды отбасылық тұрмыс пен қызмет түрлерін жаңғыртады. Мәселен, қазақтың ұлттық ойындары: «Бәйге», «Көкпар», «Алтын сақа», «Хан талапай», «Қыз қуу», «Тоғызқұмалақ» т.б. балалардың еңбекке деген қарым-қатынасы мен қабілеттерін арттырады. Ойын дегеніміз – адамның ақыл-ойын дамытатын, қызықтыра отырып ойдан-ойға жетелейтін, тынысы кең, алысқа меңзейтін, қиял мен қанат бітіретін ғажайып нәрсе. Ұлы педагог В.И.Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, творчествосыз, фантазиясыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі болмайды», — дейді. Демек, шәкірттің ақыл-ойы, парасаты ұлттық салт-сананы сіңіру арқылы баии түседі. Оқу үрдісінде ұлттық ойын элементтерін пайдалану сабақтың тақырыбы мен мазмұнына сай алынады. Сонда ғана оның танымдық, тәрбиелік маңызы арта түседі. Оқушыларды әсіресе, «Сиқырлы қоржын», «Көкпар», «Асық» секілді ұлттық ойындарға қатыстыру өте тиімді екеніне көз жеткізу қиын емес. Бұл ойындарды жаңа материалды бекіту немесе қайталау кезінде қолдану керек деген пікір бар. Оқушы ойынның үстінде не соңында өзінің қатысу белсенділігіне қарай түрлі баға алуы мүмкін. Мұғалім әр оқушының еңбегін бағалап, ынталандырып отыруы тиіс. Ойынның тәрбиелік маңызы мынада: ол баланы зеректікке, білгірлікке баулиды.Бабаларымыздың асыл қазыналарына деген көзқарасын құрметтеуге сөз әсемдігін сезінуге үйретеді. Батылдыққа, өжеттікке тәрбиелейді. Ендеше еңбекке баулу сабағын ұлттық ойындар арқылы сабақтасытырып түсіндіру пән тақырыптарын тез, жылдам меңгеруге ықпал етеді. Оқушының сөздік қорын байыта түседі.