«?АЗА? ХАНДЫ?ЫНЫ? ??РЫЛ?АНЫНА 550 ЖЫЛ»
Акказин Алимкан Омирзакович
Шы?ыс ?аза?стан облысы Семей ?аласы «Шы?ыс ?аза?стан технология колледж» КМ?К
Та?ырыбы: «?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл»
Ма?саты: ?аза? ханды?ыны? ??рылу тарихымен таныстыру. Студенттерді отаншылды??а, бірлікке, ынтыма??а, елжандылы??а т?рбиелеу.
1-ж?ргізуші: Армысыздар ??рметті ?стаздар мен студенттер. Биыл?ы 2015 жылды? елімізді? тарихында?ы, хал?ымызды? та?дырында?ы алатын орны ерекше. Биыл бізді? мемлекетімізді?, я?ни ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл.
2-ж?ргізуші: ?аза? хал?ыны? т?рлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси б?лшектенуін жою?а ?рекет жасап, бастарын біріктіру Жошы ?рпа?тары - Керей мен Ж?нібекті? ?лесіне тиді.
Рухы мен тілін жанындай с?йген,
Адамдар неге санаулы?
?лт ?шін д?уір отына к?йген,
Аталар болды алаулы.
Армандай ас?ар,
Жолдар?а бастар,
Ісі?нен ?рпа? от алар.
?алмайсы? к?штен,
Шы?пайсы? естен,
Та?дыры шыншыл аталар.
1-ж?ргізуші: Ия, сонымен Керей мен Ж?нібек баста?ан 200 мы? адам Жетісу?а бет алды.
К?рініс "С?лтандар ке?есі".
2-ж?ргізуші:1465 - 1466 жылдары Керей мен Ж?нібекті? Батыс Жетісуды ??тты мекен етіп, Шуда?ы ?озыбасыта ?аза? ханды?ыны? ?лтты? туын тігіп, Орда ??руы е? алдымен, к?шпелі ?аза?тарды? ел болып, е?се к?терсек деген ынта - ?мітін ж?зеге асырды. Суы мол, топыра?ы ??нарлы, жер жанаты Жетісу жері ?алы? ?аза?ты? ма?танышына айналды.
1- о?ушы:
Біз ?аза?пыз!
Ежелден-а? ?аза? болып атал?ан
?атал болды ?р к?н, ?р т?н, атар та?.
К?йдірсе де ыз?арлы аяз, жалынды от
Ел боп келдік, ?алып ?оймай ?атардан
Біз ?аза? ежелден-а? ел боп келдік,
Ел ?ор?ауда жасады? сан мы? ерлік
Болаша?ты? атар деп жар?ын та?ы
?рпа? ?шін тоза?ты? отын к?рдік
?алма??а барлы? ?аза? ?арсы т?рды,
Бас ?осып хан мен билер а?ыл ??рды
Орыс, ?ытай, ?алма?тан аман шы?ар.
?лт та?дырын ойлайт??ын к?н туды.
Тарихта ханды? ??р?ан Керей, Ж?нібек
Халы? ба?а береді ?діл хан деп
Бар ?аза?ты? ал?аш?ы ханы бол?ан
Керей ханны? билікте аты ерек.
2 - о?ушы:
Шайбани ?біл?айыр?а са?тама кек,
?лы к?шті бастады Керей, Ж?нібек
Болаша?ты баста?ан оны ?згерткен
?рпа?тары ?лылар?а табына бермек.
Батыстан шекара Жайы?тан ?айтты,
?лы ?асым ханды?ты? жерін ?л?айтты.
Т?укені? заманында дана хал?ымыз
Алтын ?асыр болады деп тауып айтты.
М?мілеге к?реген хандар т?сында
?аза? жері кетпеді жау уысында
Керісінше, М?скеумен к?рші елдермен
?арым-?атынас орнатты ?асым т?сында.
3- о?ушы:
Хандарды? ?айсысын айтпаса?та б?гін
Аспанда б?лт тар?ап ашылды к?н
Оларды? ерліктерін м??гі жырласа?
М??гілік ел болу?а лайы?пыз, м?мкін
?ос?олан тауында жау ?скерімен мол
Же?іске сеніммен бастап келді ?ол
Он есе к?п жау?а тойтарыс берді
Сал?ам Ж??гір, батырлар, Орб?ла?та сол
Ол хандар м??гілік ?алды тарихта
Ол хандар ?алмады ?иыннан ы?та
?ліде тере?ірек зерттесек та?ы
Ашылады тарихты? ?арасы а?ы
?аза?ты? хандары м??гілік ма?таныш
Хал?ыны? ерлігінен алып жігер-к?ш
Олар за?гер, саясаткер, олар ?олбасшы
Хал?ын біріктірді, ж?зге б?лмей ?ш.
1-ж?ргізуші: Армандарды жа?ындатып тым алыс
Бізді? жа??а келген екен жылы а?ыс
Ханды? ??рып жеткен екен м?рат?а
О, халайы?,??тты болсын ?уаныш! Келесі кезекте Хор: "Еліммені?"
2-ж?ргізуші: Ту тігілді хал?ымны? б?гін ба?ына
Жас ?рендер желбіретіп ны? ?ста
?асырлар?а жал?астырып елдікті
Да? т?сірме ата-баба рухына
?лгі бізге аталарды? ерлігі
?ла?аты ?негесі е?бегі
Т?уелсіздік туын ?стап жо?ары
Б?гінгі ?рпа? болар елді? ерте?і
Би: Сынабаева А., Ж?мабаева А., Сауирбаева Г., Отар А.
1-ж?ргізуші: ?аза? хал?ыны? б?гінгі ?ол жеткізіп отыр?ан т?уелсіздігі бізге к?ктен т?се ?ал?ан сый емес.Т?уелсіздік дегенде ?лан-байта? жерімізді антала?ан жауларынан ?ыз?ыш ??стай ?ор?ап, ат ?стінде арыстандай арпалысып ?ткен асыл бабаларымызды? аманаты. ?ш?ан ??сты? ?анаты талатын, ?аза?ты? байта? даласын а? білекті? к?шімен, а? найзаны? ?шымен ал?ан.
4- о?ушы:
Мен – ?аза?, ?аза?пын деп ма?танамын,
?ран?а Алаш деген атты аламын
С?йгенім ?аза?, ?мірі ?зім ?аза?,
Мен неге ?аза?ты?тан са?танамын?
Алтай, Ертіс, Сырдария, Есіл, Жайы?
Арасын ?оныс ?ылдым ірге жайып.
Елім, жерім ?ор?айтын ерім болып,
Ер жеттім ен далада лы?а тойып.
Ер Т?рік ?рпа?ымын да??ы кеткен,
Бір кезде Еуропаны тітіркенткен
Кіргені есік, шы??аны тесік болып,
К?нбатыс, К?ншы?ыс?а ?мірі жеткен
Кешегі хан Шы??ысты? ?рпа?ына,
Талай царь, талай княз т?жім еткен
Мен – ?аза?, ?аза?пын деп ма?танамын,
?ран?а Алаш деген атты аламын
С?йгенім ?аза? ?мірі, ?зім ?аза?
Мен неге ?аза?ты?тан са?танамын.
5 - о?ушы:
Б?л жары??а ая? басып ту?ан жер
Кіндік кесіп, кірім сенде жу?ан жер
Жасты? – алтын, ?айтып келмес к?німде
Ойын–ойнап, шыбын–шіркей ?у?ан жер.
Жаратылдым топыра?ы?нан, сен–т?бім
Жал?аны жо?, б?рі сенен жан–т?нім
Сенен бас?а жерде ма?ан ?ара??ы,
Жары? болар Шолпан, Айым, сен–к?нім
Т?тті суы? д?мі аузынан еш кетпес
?алы? нуы?, ?ыр суы?а жер жетпес
Ке? дала?да ойын ойнап ?алсамшы
Жазу болып адамзат?а ер жетпес
Бала? т?ріп, ?озы ?уып, жарысып,
Батпа?ы?да те? ??рбымен алысып,
Т?нде – а?с?йек, алтыба?ан, ал к?ндіз
?йретем деп асау тай?а жабысып.
«Адам басы – Алла добы» деген рас
?алай ?уса, солай кетпек сорлы бас
Кім біледі, мен де шетке кетермін
Ту?ан жерім, сені тастап басым жас.
6 - о?ушы:
Біз ?аза? еліміз бастан не к?рмеген
Намысын ?олынан ешкімге бермеген
Т?с-т?стан анталап к?з с?зген жаулардан
Ке? байта? даласын ?ас ?а?пай ?ор?а?ан.
Т?рімде жерімні? байра?ым желбіреп,
Т?п-т?ны? т?рады аспаным м?лдіреп
?аза?ты? тілері ата жол салтымен
Достасу, танысу ?р елді? хал?ымен
?она?жай хал?ымыз, жомартпыз, дарханбыз
Келешек к?ндерге т?тті ?міт арт?анбыз
Таны?ан ж?мыр жер алашты? баласын
?аза?ты? елімен да??ты даласын
7 - о?ушы:
Еркіндігім
?асиеттім
?астерлім
?зі? барда ?зегімде жо? шер м??!
Кеше сені? келбеті?ді арман ?ып,
Боданына б??ауланды? бас?а елді?.
Бабаларды? басын тігіп б?йгеге,
Аналарды? жанарына жас берді?!
- Уа, Еркіндік, ?ош келді?!
?зегімді ?ртке ора?ан ?о?амда,
?з ?йіме ?зім ?гей болам ба?!
Алша? басып ж?ре алмаса алты алаш
Азатты?ым! ?адірі?де жо? онда!
. Са?ан жету ?иын болса ?аншалы?
Са?тап т?ру ?иыныра? одан да!
Алла берген азатты?ты? ?р с?ті-
Аманат ?ой
Ма?ан,
Са?ан,
О?ан да!
Уа, Еркіндік!
??ны? немен ?лшенді?!
Сені к?ксеп
Бозда?тарым ?лсе ?лді!
Сені?, мені? е? ?ажайып ?ле?ім,
Е? шуа?ты,
Е? шырайлы,
Е? шерлі!
?р та?ы?ды с?йіншілеп т?райын –
??дай берген ??мырымда ?лшеулі!
2-ж?ргізуші:Сол к?ндер ?ой ж?ректі? а?са?аны,
Со?ан ш?лдеп, ш?ліркеп тамсанады,
?кініш пе, білмеймін ?уаныш па
?з-?зінен ж?регім ?н салады.
Монолог: С?йеубаева Г.
1-ж?ргізуші:Азат ?лкем к?ндей к?лген шы?ыстан
Асыл елім жан ж?ректі ??ыс?ан
Ата-бабам а?сап ?ткен ба?ытым
Айналайын, байта? елім ?аза?стан!
?н: Ал?а ?аза?стан
2-ж?ргізуші: Осымен ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл мерекесіне арнал?ан ашы? т?рбие са?атымыз ая?талды. Алып б?йтеректей тамырын тере?ге жай?ан ?аза? мемлекетіні? келешегі кемел, болаша?ы жар?ын болсын.?ош сау болы?ыздар.
