Жары? кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы.
Жары? кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы.
Сыныбы:9
Саба?ты? та?ырыбы: Жары? кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы
Саба?ты? ма?саты:
1)Білімділік: о?ушылар?а жары? кванты туралы Планк гипотезасын т?сіндіру, жары?ты? алатын орны туралы ?зіндік ой ?орыту, Планк формуласына есептер шы?арту;
2)Дамытушылы?: о?ушыларды? ?з бетімен,топпен ж?мыс істеуін негізге ала отырып,?рт?рлі тапсырмалар ар?ылы ойлау ?абілеттерін дамыту,есеп шы?ару біліктіліктерін дамыту, іздену да?дысын ?алыптастыру;
3)Т?рбиелік: о?ушыларды? ал?ан білімдерін тияна?тай отырып,тап?ырлы??а,ізденіп шешім ?абылдау?а, ауызбіршілікке, ойын жина?тай білуге , біріне-бірі к?мектесуге баулу, е?бекс?йгіштікке т?рбиелеу.
Саба?ты? ?дісі: жеке , топпен ж?мыс
О?ыту ?дісі: т?сіндірмелі,сын т?р?ысынан ойлау стратегиясы.
1.?ыз?ан денелерді? с?уле шы?арып, электромагниттік энергия таратуын жылулы? с?улелену деп аталады.
2.Жылулы? с?улелер электромагниттік тол?ындар ?атарына жатады.
3. ?зіне т?скен ?рт?рлі жиіліктегі с?улелерді? энергиясын толы? ж?тып алатын денені абсолют ?ара дене деп атайды.
4.Жылулы? с?улелену ??былысы тек ?ыз?ан денелерде ?ана емес,сал?ын денелер де орын алады.
5.Жылулы? с?улелер тек жиіліктеріне немесе тол?ын ?зынды?тарына ?арай ажырайды.
ІІІ. «Білгенге маржан» (жа?а саба?)
Макс Планк жылулы? с?улелерді? эксперименттік н?тижесін т?сіндірудегі ты?ыры?тан шы?у жолын тапты.
Ол 1900 жылы « с?улелік энергия ?здіксіз шы?ады» деген классикалы? физика т?сінігіне ?айшы келетін батыл гипотеза ?сынды:
Абсолют ?ара дене жылулы? с?улелерді ?здіксіз шы?ара да, ж?та да алмайды;олар тек ?зікті ?лес- квант т?рінде ?ана шы?арады немесе ж?тады. С?уле ар?ылы тарайтын немесе ж?тылатын бір ?лес энергия квант деп аталады.
Квант латынша guantum –«м?лшер», я?ни «?лес» деген с?зді? ма?ынасын береді.
М.Планк денені? ?зікті шы?аратын немесе ж?татын бір ?лес энергиясы ?шін
E=hv
E-е? кіші энергия ?лесі
v-с?улені? жиілігі
h-Планк т?ра?тысы:
h=6,62*10 -34 Дж·с
Сонымен , с?уле шы?аратын немесе ж?татын дене ?зіні? энергиясын ?зікті т?рде : 1Е, 2Е, 3Е, nЕ шамасына ?згертеді.
Денені? энергиясы бір квант?а б?тін n санына еселеніп ?ана ?згереді:
En= nЕ= nhv
n-электромагниттік с?уле энергиясын таситын фотондар саны ( фотон-тынышты? массасы н?лге те? элементар б?лшек);
Е-?рбір фотон?а тиесілі е? кіші бір ?лес энергия, я?ни бір ?лес энергия, я?ни бір квант
Классикалы? теория бойынша , энергия ?здіксіз ?згереді ж?не н?лден бастап шексіздікке дейін кез келген м?нді ?абылдай алады.
Планк керісінше, энергияны? ?зікті ?згеретінін ж?не белгілі бір на?тылы м?ндерді ?абылдайтынын болжады.
Планкті? ?ылыми болжамы абсолют ?ара денені? т?жірибеде бай?ал?ан жылулы? с?улелену ??былысын т?сіндіріп берді. Планк гипотезасы негізінде салын?ан Е (λ) 2-?исы? эксперимент ж?зінде алын?ан 1-?исы?пен д?лме-д?л келеді.
Планк гипотезасы ?азіргі физика деп аталатын жа?а квантты? физиканы? негізін ?алау?а зор к?мегін тигізді.
ІV.«Сен о?ыса?, мен то?ы?ам» (жа?а саба?ты бекіту)
Физикалы? с?здік
Гипотеза-болжам
Дискретті-?зікті
Квант-м?лшер,?лес, бір ?лес энергия
Фотон-тынышты? массасы н?лге те? элементар б?лшек
Кім ж?йрік?
Білгенні? ?стіне біле берейік!
Есептер шы?арып ?йренейік!
Та?ырып бойынша білімді жатты?у есептерін шы?ару барысында дамыту, ?ш топ?а орта? есептер беріледі,?ш топ жарыса отырып та?та?а шы?ып орындайды.
№1
Фотонны? энергиясы 2,8*10 -19 Дж.Электромагниттік тол?ын ?зынды?ы ?андай?
Просмотр содержимого документа
«Жары? кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы. »
«Құрық орта мектеп – гимназиясы»
мемлекеттік мекемесі
«Жарық кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы.»
Абиев Бердибек Жумагалиевич-
физика пәнінің мұғалімі
Құрық кенті
Сыныбы:9
Сабақтың тақырыбы:Жарық кванттары туралы Планк гипотезасы. Планк формуласы
Сабақтың мақсаты:
1)Білімділік:оқушыларға жарық кванты туралы Планк гипотезасын түсіндіру, жарықтың алатын орны туралы өзіндік ой қорыту, Планк формуласына есептер шығарту;
2)Дамытушылық:оқушылардыңөз бетімен,топпен жұмыс істеуін негізге ала отырып,әртүрлі тапсырмалар арқылы ойлау қабілеттерін дамыту,есеп шығару біліктіліктерін дамыту, іздену дағдысын қалыптастыру;
3)Тәрбиелік:оқушылардың алған білімдерін тиянақтай отырып,тапқырлыққа,ізденіп шешім қабылдауға, ауызбіршілікке, ойын жинақтай білуге , біріне-бірі көмектесуге баулу, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі:жеке , топпен жұмыс
Оқыту әдісі: түсіндірмелі,сын тұрғысынан ойлау стратегиясы.
1.Қызған денелердің сәуле шығарып, электромагниттік энергия таратуын жылулық сәулелену деп аталады.
2.Жылулық сәулелер электромагниттік толқындар қатарына жатады.
3. Өзіне түскен әртүрлі жиіліктегі сәулелердің энергиясын толық жұтып алатын денені абсолют қара дене деп атайды.
4.Жылулық сәулелену құбылысы тек қызған денелерде ғана емес,салқын денелер де орын алады.
5.Жылулық сәулелер тек жиіліктеріне немесе толқын ұзындықтарына қарай ажырайды.
ІІІ. «Білгенге маржан» (жаңа сабақ)
Макс Планк жылулық сәулелердің эксперименттік нәтижесін түсіндірудегі тығырықтан шығу жолын тапты.
Ол 1900 жылы « сәулелік энергия үздіксіз шығады» деген классикалық физика түсінігіне қайшы келетін батыл гипотеза ұсынды:
Абсолют қара дене жылулық сәулелерді үздіксіз шығара да, жұта да алмайды;олар тек үзікті үлес- квант түрінде ғана шығарады немесе жұтады. Сәуле арқылы тарайтын немесе жұтылатын бір үлес энергия квант деп аталады.
Квант латынша guantum –«мөлшер», яғни «үлес» деген сөздің мағынасын береді.
М.Планк дененің үзікті шығаратын немесе жұтатын бір үлес энергиясы үшін
E=hv
E-ең кіші энергия үлесі
v-сәуленің жиілігі
h-Планк тұрақтысы:
h=6,62*10 -34 Дж·с
Сонымен , сәуле шығаратын немесе жұтатын дене өзінің энергиясын үзікті түрде : 1Е, 2Е, 3Е, nЕ шамасына өзгертеді.
Дененің энергиясы бір квантқа бүтін n санына еселеніп қана өзгереді:
En= nЕ= nhv
n-электромагниттік сәуле энергиясын таситын фотондар саны ( фотон-тыныштық массасы нөлге тең элементар бөлшек);
Е-әрбір фотонға тиесілі ең кіші бір үлес энергия, яғни бір үлес энергия, яғни бір квант
Классикалық теория бойынша , энергия үздіксіз өзгереді және нөлден бастап шексіздікке дейін кез келген мәнді қабылдай алады.
Планк керісінше, энергияның үзікті өзгеретінін және белгілі бір нақтылы мәндерді қабылдайтынын болжады.
Планктің ғылыми болжамы абсолют қара дененің тәжірибеде байқалған жылулық сәулелену құбылысын түсіндіріп берді. Планк гипотезасы негізінде салынған Е (λ) 2-қисық эксперимент жүзінде алынған 1-қисықпен дәлме-дәл келеді.
Планк гипотезасы қазіргі физика деп аталатын жаңа кванттық физиканың негізін қалауға зор көмегін тигізді.
ІV.«Сен оқысаң, мен тоқығам» (жаңа сабақты бекіту)
Физикалық сөздік
Гипотеза-болжам
Дискретті-үзікті
Квант-мөлшер,үлес, бір үлес энергия
Фотон-тыныштық массасы нөлге тең элементар бөлшек
Кім жүйрік?
Білгеннің үстіне біле берейік!
Есептер шығарып үйренейік!
Тақырып бойынша білімді жаттығу есептерін шығару барысында дамыту, үш топқа ортақ есептер беріледі,үш топ жарыса отырып тақтаға шығып орындайды.
№1
Фотонның энергиясы 2,8*10 -19 Дж.Электромагниттік толқын ұзындығы қандай?
№2
Қуаты 100 Вт жарық көзі 1 секундта 5*1020 фотон шығарады. Сәуленің орташа толқын ұзындығы қандай?
№3
Қандай электромагниттік толқын ұзындығында фотон энергиясы 9,93*10-9 Дж-ге тең?
V. Қорытындылау .
«Планк көзімен...» шағын эссе жазу.
VІ. «Жақсы баға-оқу нәтижесі» (бағалау кезеңі)
(Бұл кезеңде үш топ бағалау парағына өздері бірін-бірі бағалайды.)
Құрық орта мектеп – гимназиясы»
