Затты? к?йлері ж?не оларды молекулалы? - кинетикалы? к?з?арас негізінде т?сіндіру.

•   09.10.2014ж

Сыныбы:  7 «А»

П?ні: физика ж?не астрономия

Саба?ты? та?ырыбы:  §10. Затты? к?йлері ж?не оларды молекулалы?

                                              - кинетикалы? к?з?арас негізінде т?сіндіру.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: Затты? к?йлері ж?не оларды молекулалы – кинетикалы? к?з?рас негізінде т?сіндіру.

Дамытушылы?: О?ушыларды ?з бетімен ?ылыми ой ?орытындыларын жасау?а ой – ?рісін дамыту. Физика п?ніне ?ыз?ушылы?ын арттыру.

Т?рбиелік: О?ушыларды ал?ырлы??а, жауапкершілікке, ?дептілікке, е?бек?орлы??а т?рбиелеу.

Саба? т?рі : аралас

Саба? ?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап.

Саба?ты? к?рнеілігі: компьютер, слайдтар.

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру:

1. Затты ??райтын б?лшектер ?алай деп аталады?
2. Молекула дегеніміз не?
3. Молекуланы? к?рнекі кескіні ?алай деп аталады?
4. Диффузия дегеніміз не?
5. Диффузияны? температура?а байланысы бар ма?
6. Диффузияны? пайдасы ?андай? Зияны бар ма?

ІІІ. Жа?а саба?.

Температураны? ?згеруіне байланысты зат ?ш т?рлі к?йде: ?атты, с?йы? ж?не газ к?йлерінде болады.

?атты: кристалл т?різді т?зіледі,молекулалар жа?ын орналасады, пішінін, к?лемін са?тайды. Сонды?тан ?атты денені сы?у немесе тартып созу ?те ?иын. К?птеген денелер ?атты к?йге ауыс?анда оны ??райтын молекулалар кристалды? тор ??райды ж?не жа?ыныра? орналасады.

?атты денені? молекулаларыны? орналасуы

С?йы?: пішінін о?ай ?згертеді,ыдыс?а байланысты,к?лемін са?тайды, а??ыш,  молекулалары ретсіз орналасады. С?йы?тарды? б?л ?асиеті к?рделі пішінді металл б?йымдарын жасау?а пайдаланады. Ондай б?йымдарды алу ?шін бал?ы?ан металды, арнайы жасал?ан ?алыптар?а ??йып, ?атырады.

С?йы?ты? молекулаларыны? орналасуы

Газ: молекулалары алша? орналасады, т?ра?ты к?лемі,пішіні болмайды,  берілген к?лемді т?гел алады, о?ай сы?ылады. Ауаны? бар екенін, оны? газ молекулаларынан т?ратын тыныстап дем ал?анда, жел со??анда, ж?йрік атпен ж?йтки шап?анда сезінеміз.

Газдарды? молекулаларыны? орналасуы

Мысалы: су ?ш к?йде бола алады. ?атты к?йі м?з, с?йы? к?йі –су,
газ т?різді -бу. Олай болса затты? ?ш к?йін МКТ –ны? ?а?идаларын ?олдана отырып т?сіндіруге болады. МКТ-ны? ?ш ?а?идасы бойынша кез-келген зат ?те ?са? б?лшектерден т?рады ж?не олар ?здіксіз ?оз?алыста бола отырып, бір-бірімен ?зара ?рекеттеседі. 

ІV. Жа?а саба?ты бекіту.

Тест тапсырмасы

1. К?лемін ж?не пішінін са?тайтын дене?

а) ?атты       б) с?йы?       с) газ

2. К?лемін са?тап, пішінін са?тамайтын дене?

а) ?атты      б) с?йы?    с) газ

3. К?лемін ж?не пішінін са?тамайтын дене?

а) ?атты     б) с?йы?       с) газ

4. Химиялы? элементті? ?асиеттерін бойына са?та?ан оны? е? кіші б?лшегі.

а) атом      б) молекула     с) зат

5. Денені? жылулы? к?йін аны?тайтын ??рал?

а) таразы      б) термометр       с)мензурка

6. Затты? ?ш к?йіні? айырмашылы?ы неде?

а) молекулаларыны? ?лшемдерімен 

б) молекулаларды? орналасуымен

с)молекулаларды? ??рамымен

7.Молекула-кинетикалы? теорияны? негізін салушыларды? бірі?

а) Архимед     б) Аристотель     с) Ломоносов

8.?лем ке?естігіндегі барлы? н?рсе не деп аталады?

А) зат       б) материя     с) дене

9.Кез-келген зат молекулалары ?зара ?алай ?серлеседі?

а) ?зара тартылады 

б) ?зара тебіледі 

с) тартылады ж?не тебіледі, ?те аз ?ашы?ты?та тебілу к?ші тартылу к?ші тартылу к?шінен к?п болады

10) Молекулалары ?зіне берілген к?лем ішінде ретсіз шапша? ?оз?алатын затты? ?андай к?йіне с?йкес келеді?

А) ?атты        б) с?йы?       с) газ

Жауаптары:

1. А         2. Б          3. С       4. А         5. Б
6. Б          7. С           8. Б        9. С          10. С

V. О?ушыларды? білімін ба?алау.

VІ. ?йге тапсырма: §10.