Тұрақты электор тогы

Ашық сабақ

8 сынып

Тақырыбы:

Өткізген:Рахмет Жұпар

Новоишимка №32 орта мектебі.

Сабақтың тақырыбы: Тұрақты электр тоғы.

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Өткен сабақтарды қайталау арқылы оқушылардың алған білімдерін, икемділіктерін тексеру, оқуға қызығушлығын, ынтасын арттыру.

2. Тәрбиелік: Халық тағылымдарын байланыстыра отырып, сұрақ қою арқылы халқымыздың салт-дәстүрлерін қастерлеп, ұлттық ойындарды ойната отырып, ұлттық мақтаныш рухында тәрбиелеу, ұжыммен жұмыс істей білуге шақыру.

3. Дамытушылық: Шығармашылық жұмыс істеуге, ойлау қабілетін, танымын, пәнге деген қызығушылығын арттыру, өз жетістігін бағалай білуге, өмірде кездесетін электр тоғы туралы түсінік бере білуге үйрету.

Сабақтың типі: білімді бекіту сабағы

Сабақтың түрі: дәстүрлі емес ойын сабақ.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекі құралмен жұмыс, топпен, жекелей жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: ұлттық ойындар бейнеленген плакаттар, карточкалар, плакаттар: Венн диаграммасы, Ферсекарта, Блок схема.

Сабақтың жоспары:

І. «Той бастар» - Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. «Шашу» - Сабақтың жоспарымен таныстыру

1-кезең: «Аламан бәйге» (Блок схемамен жұмыс)

2-кезең: «Көкпар» (Венн диаграммасымен жұмыс)

3-кезең: «Жасырынбақ» ( Ферсекартамен жұмыс)

4- кезең: «Қыз қуу» (Өлшем бірліктер мен формулаларды жатқа айту)

5-кезең: «Көтермек» (Анықтамаларды жатқа айту)

6-кезең: «Арқан тартыс» (Сергіту сәті. Сұрақ-жауап)

7-кезең: «Теңге алу» (Есептер шығару)

ІІІ. «Той табағы» - қорытындылау, үйге тапсырма.

ІҮ. «Той тарқар» - бағалау

Сабақ барысы:

І. «Той бастар» - Ұйымдастыру кезеңі. Сыныптты 2 топқа бөлу.

1-топ: «Жамбыл» ауылы 2-топ «Абай» ауылы

ІІ. «Шашу» - Сабақтың жоспарымен таныстыру.

1-кезең: «Аламан бәйге» (Блок схемамен жұмыс)

Оқушыларға тақырыбы жазылған блок схема сызылған плакаттар таратылады. Әр топ осы плакатты 1 минуттын ішінде толтырып, тақтаға шығып әр топ 2 мин ішінде қорғап шығу керек.

Ток күші

Электр кернеуі

1 топ 2 топ

Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы қандай да бір уақыт аралығында тасымалданатын электр мөлшерінің сол уақыт аралығына қатынасын ток күші деп атайды

Тізбектің берілген бөлігінде заряд орын ауыстырғанда, электр өрісінің атқарған жұмысының осы зарядқа қатынасы кернеу деп аталады.

I-ток күші

q-заряд

t-уақыт

[I]=1А (Ампер)

[q]=1Кл (Кулон)

[t]=1с (секунд)

U-кернеу

А-жұмыс

q-заряд

[U]=1B (Вольт)

[q]=1Кл (Кулон)

[A]=1Дж (Джоуль)

амперметр

вольтметр

Амперметрді ток күшін өлшейтін құралмен тізбектеп қосады.

Кернеуді өлшеу үшін вольтметр құралмен параллель қосады.

2-кезең: «Көкпар» (Венн диаграммасымен жұмыс)

Оқушыларға тақырыбы жазылған Венн диаграммасы сызылған плакаттар таратылады. Әр топ осы плакатты 1 минуттын ішінде толтырып, тақтаға іліп ортадағы ортақ сәйкестікті табады.

1 топ 2 топ

Токтың қуаты Токтың жұмысы

3-кезең: «Жасырынбақ» ( Ферсекартамен жұмыс)

Оқушыларға Ферсекарта сызылған плакаттар таратылады. Әр топ осы плакатты 2 минуттын ішінде жауаптарды тез тауып толтырады, тақтаға іліп дұрыс жауаптарды тексереді.

сұрақ жауап	Ток күші I=	Кернеу U=	Ом заңы I=	Жұмыс A=	Меншік. кедергі ρ=	ДжоульЛенц з. Q=
				+
					+
		+
						+
			+
	+

сұрақ жауап	Ом заңы I=	Электр кедергісі R=	Кернеу U=	Куат P=	Меншік. кедергі ρ=	ДжоульЛенц з. Q=
				+
					+
			+
						+
	+
		+

4- кезең: «Қыз қуу» (Өлшем бірліктер мен формулаларды жатқа айту)

Ойын шарты бойынша бұған бір ұл, бір қыз бала қатысады. Ортаға әр топтан екі-екіден шығады, олар карточкадағы берілген сұрақтарға жауап жазады. Берілген уақыт ішінде кім жылдам жазады. Сол жеңіске жетеді.

1-тапсырма: Формулалар бойынша 2-тапсырма: Өлшем бірліктер

1. Ом заңы. 1. Кернеудің бірлігі

2. Джоуль-Ленц заңы 2. Кедергінің бірлігі

3. Меншікті кедергі 3. Токтың жұмысының бірлігі

4. Токтың жұмысы 4. Токтың қуатының бірлігі

5. Токтың қуаты 5. Ток күшінің бірлігі

6. Ток күші 6. Электр зарядының бірлігі

7. Электр кернеуі 7. Уақыттың бірлігі

8. Ом заңы бойынша кернеу 8. Меншікті кедергінің бірлігі

9. Ом заңы бойынша кедергі

5-кезең: «Көтермек» (Анықтамаларды жатқа айту)

Ойын шарты бойынша бұған екі ұл бала қатысады. Ортаға екі оқушы шығады, оларға «Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау туралы» сызба нұсқалар беріледі. Олар анықтамаларын айтады және схемаларын сызады.

1. топ: «Параллель жалғау» туралы түсіндіреді.

Параллель жалғағанда ток жіктеледі. Тізбектің барлық бөліктерінде кернеу бірдей, ал жалпы ток күші әрбір өткізгіштегі ток күштерінің қосындысына тең, жалпы кедергі әрбір өткізгіштің кедергілері көбейтіндісінің олардың қосындысына қатынасымен анықталады.

I=I₁+I₂ U=U₁+U₂ R=R₁·R₂/R₁+R₂

1. топ: «Тізбектей жалғау» туралы түсіндіреді.

Егер бірінші өткізгіштің соңын, екіншінің басына жалғастырып қосатын болса, онда мұндай жалғауды тізбектей жалғау деп атайды. Ток күштері тең, жалры кернеу мен кедергі оның бөліктеріндегі кернеулер мен кедергілердің қосындысынан тұрады.

I=I₁=I₂ U=U₁+U₂ R=R₁+R₂

6-кезең: «Арқан тартыс» (Сергіту сәті. Сұрақ-жауап)

Оқушыларға сабақтың тақырыбынан тыс логикалық сұрақтар қойылады. Бұған екі топтың оқушылары да қатысады. Қай топ сұраққа көп жауап берсе, сол арқан тартыстан жеңіп шығады.

1. Алманың жартысы неге ұқсас? (2-ш» жартысына)

2. Қандай жолмен еш уақытта дам жүрмейді? (құс жолымен)

3. Теңізде қандай тастар табылмайды? (құрғақ)

4. Елеуішпен су әкелуге бола ма? (болады, қар мен мұз күйінде)

5. Көзіңмен көресің, бірақ қолымен ұстай алмайсың (көлеңке)

6. Қандай ыдыстарға су құйылмайды? (су толы ыдысқа)

7. Егер стакандағы судың бәрін ішіп қойса, ішінде не қалады? (ауа)

8. 1 кг мақта ауыр ма, 1 кг темір ауыр ма? (бірдей)

9. 3,5 таяқтың неше ұшы бар? (8)

10. Кім барлық тілде сөйлейді? (жаңғырық)

7-кезең: «Теңге алу» (Есептер шығару)

Оқушылар конверт таңдап соңдағы берілген есептерді шығару керек. Егер есепті шығарса, ол бала ұтысқа ие болады.

200 теңге: 10 мин ішінде шамасы 18 Кл заряд өткенде амперметрдегі ток күшінің көрсетуге неге тең?

Берілгені: t=600с q=18Кл Т/к: I=? Шешуі: I=q/t I=18/600=003А.

500 теңге: Егер 10Кл заряд орын ауыстырғанда 2200Дж жұмыс жасалса, онда реостаттың кернеуі неге тең?

Берілген: A=2200Дж q=10Кл Т/к: U=? Шешуі: U=A/q U=2200/10=220В

1000 теңге: Электр үтігі кернеуі 220В желіге қосылған. Үтіктің қыздыру элементінің кедергісі 50 Ом болған жағдайда, ондағы ток күші неге тең?

Берілгені: U=220B R=50Ом Т/к: I=? Шешуі: I=U/R I=220/50=4,4А

2000 теңге: Амперметрдің паспортында оның кедергісі 0,1 Ом деп жазылған Егер амперметр 10А ток күшін көрсетсе, оның қысқыштарындағы кернеу неге тең?

Берілген: R=0.1Ом I=10A Т/к:U=? Шешуі U=I*R U=10*0,1=1В

5000 теңге: Әрқайсысы 5В кернеуге, 0,5А ток күшіне есептелінген екі шам 120с жанды. Электр тогының атқаратын жұмысын анықтаңдар.

Берілгені:U=5B I=0.5A t=120c Т/к:A=?

Шешуі: A=U·I·t A=5·0,5·120=300Дж.

10000 теңге: Қалта фонарының шамында «6,3В; 0,22А» деп жазылған. Оның қуатымен кедергісін табыңдар.

Берілген: U=6,3B I=0,22A Т/к: Р, R=?

Шешуі: P=U·I R=U/I P=6.3·0,22 =1.38Вт. R=6,3/0,22=28,7Ом

ІІІ. «Той табағы» - қорытынды, үйге тапсырма.

• Қорытынды: сұрақтар қою арқылы сабақты қорытындылау.

• Үйге: шығармашылық тапсырма.

1-топқа: §45-ті оқып түсініктерін айту. Металдардағы электр тогы электрондардың қозғалысынан туатынын дәлелдейтін тәжірибені сипаттаңдар

2-топқа: §46-ны оқып түсініктерін айту. Техникада электролизді қолданудың мысалдарын келтіріңдер.

ІҮ. «Той тарқар» - бағалау.

Ұпай көп жинаған оқушылар бағаланады.