Саба?ты? та?ырыбы: Тізбек б?лігі ?шін Ом за?ы. ?ткізгішті? электр кедергісі.
?ткізгішті? меншікті кедергісі.
Саба?ты? ма?саты:
- Электр кедергі, Ом за?ы, меншікті кедергі туралы білімді ?алыптасытыру.
- Д?ниеге ?ылыми ??з?арасын дамыту
- ??ыптылы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
Саба?ты? барысы:
- ?айталау (с?ра?-жауап)….
- Ток к?ші……………………..
- Кернеу…………………….
- Сурет есеп...
- Электр кедергі……………………………
- Ом за?ы………………………….
- Меншікті кедергі……………………………..
?айталау:
- Электр тогы деп нені атайды?
- Ток к?зі….
- Электр тогы болу шарттары….
- Электр тогыны? ?сері….
- Электр ?оз?аушы к?ші ….
- Ток к?ші……
- Электр кернеу….
- Электр тізбегі.
Ток к?ші
Ток к?ші электр ?рісіні? ?рекетін сипаттайды.
Ток к?ші – амперметр,
А
Жал?ануы – тізбектей,
Шартты белгісі -
?лшем бірлігі – Ампер,
Формуласы-,
100мА –ден арты? ток к?ші ауыр зардаптар?а ?келеді.
1мА –ге дейінгі ток к?ші адам ?мірі ?шін ?ауісі.
- Электр шамыны? спиралі бойымен ?р сайын 540 Кл электр тогы ?теді. Шамда?ы ток к?ші неге те??
- Ток к?ші 1,8 А бол?анда, ?ткізгіш бойымен 300 с-та?тетін заряд неге те??
- Ток к?ші 5 А бол?анда, 300 Кл заряд ?ткізгіш бойымен ?андай уа?ыт аралы?ында ?теді?
- Элетр шамында?ы ток 500мА.100с –та шамны? спиралі ар?ылы ?андай м?лшердегі электр тогы ?теді?
- 2 мин ішінде 240мКл электр тогы ?тетін ?ткізгіштегі ток к?шін есептеп шы?ары?дар.
- Электрмен д?некерлеу кезінде ток к?ші 120А –ге жетеді.Электродты? к?лденен ?имасы ар?ылы ?р 2 минутта ?андай электр заряды ?теді?
- Электр шамыны? спиралі бойымен ?р 5 с-та 10 Кулон электр тогы ?теді. Ток к?шін аны?та?дар.
- Электр плитадасыны? ток к?ші 2 А. Оны? спиралі бойымен 20 К электр тогы ?андай уа?ытта ?теді?
Кернеу
Кернеу –вольтметр,
V
Жал?ануы –параллель,
Шартты белгісі-
?лшем бірлігі –Вольт,
Формуласы-
Эрсперименттік тапсырма: Электр ?рісіні? 1 минутта ат?ар?ан ж?мысын аны?та?ыз.
- 30 Кл электр тогы ?ткенде 600 Дж ж?мыс ат?арылатын тізбек б?лігіндегі кернеу неге те??
- Егер тізбекті? б?лігімен 25 Кл электр тогы ?тсе ж?не осы кезде 500 Дж ж?мыс ат?арылса,онда кернеу неге те??
- Шамны? ?ыс?ыштарында?ы кернеу 220 В. Осы б?ліктен 10Кл электр тогы ?ткенде ?андай ж?мыс ат?арылады?
- ?ткізгіш бойымен 3Кл электр тогы ?ткенде 300 Дж ж?мыс ат?арылады.Кернеу неге те??
- Автомобиль шамы ар?ылы 50 Кл электр тогы ?ткенде 1кДж ж?мыс ат?арылатын болса,автомобиль шамында?ы кернеу неге те??
- 0,2 В кернеу кезінде микроэлементті? к?лдененн ?имасы ар?ылы 10 мкКл заряд ?ткен. Токты? ж?мысын есептеп шы?ары?дар.
- Радиоб?лшекті? ?штарында?ы кернеу 10В бол?анда 2·10¯³ток ж?мыс ат?ар?ан. Радиоб?лшек ар?ылы ?андай заряд ?тке
Электр кедергі
Ток к?шіні? кернеу мен кедергіден т?уелділігін ба?ылау?а н?с?аулы?.
Ж?мысты? ма?саты: ба?ылау н?тижесі ар?ылы Ток к?шіні? кернеу мен кедергіден т?уелділігін орнату.
??рал- жабды?тар: амперметр, вольтметр, ток к?зі, кедергілері 4 Ом, 6 Ом, 12 Ом болатын резисторлар жина?ы, реостат, кілт.
Кедергі –?ткізгішті? кедергі жасау ?асиетін сипаттайтын шама.
Шартты белгісі: R
реостат
Ω
??рал - Омметр
Шартты белгісі-
Белгіленуі –R
?лшем бірлігі –Ом,
1 Ом –?штарында?ы кернеу 1В бол?анда,бойымен 1А ток ?тетін ?ткізгішті? кедергісі
1) J ~ U (ток к?ші кернеуге тура пропорционал).
2) Пропорционалды? коэффициент ?рт?рлі резисторларда т?рліше болады. Демек ол резисторларды? эл.?асиеттерін сипаттайды (?ткізгіштерді?).
Оны ЭЛЕКТР КЕДЕРГІСІ деп атады (R).
;
3) J~ (ток к?ші кедергіге кері пропорционал
Георг Ом (нем. физигі).
Тізбек б?лігіндегі ток к?ші – осы б?лікті? ?штарында?ы кернеуге тура пропорционал ?ткізгішті? кедергісіне кері пропорционал.
- Егер ?ыздыр?ыш жібіні? кедергісі 40 Ом-?а те? болса,кернеуіі 220 В желіге ?осыл?ан электр ш?йнегіндегі ток к?ші н аны?та?дар.
- Тізбек б?лігіндегі кернеу 120 В, ток к?ші 12 мкА. ?ткізгішті? кедергісін аны?та?дар.
- 8 мА ток к?шін алу ?шін 1000 Ом кедергіге ?андай кернеу беру керек?
- Кернеу 30 В ж?не ток к?ші 15 мА электр д?некері до?асыны? кедергісі неге те??
- Ток к?ші 0,25 А бол?анда кедергісі 400 кОм электр шамы толы? ?ызумен жанса, онда ол ?андай кернеуге есептелген?
- Егер спиральді? кедергісі 24 Ом болса, кернеуі 120 В тізбекке ?осыл?ан электр плитасы спираліндегі ток к?шін аны?та?дар.
- Вольтметрді? кедергісі 12000 Ом-?а те?. Егер ол 120 В кернеу к?рсетіп т?рса, вольтметр ар?ылы ?андай м?лшердегі ток ?теді?
- 30А ток алу ?шін кедергісі 0,25 Ом ?ткізгішке ?андай кернеу беру керек?
Меншікті кедергі
Меншікеті кедергі –?ткізгішті? материалын сипаттайтын шама
Белгіленуі -ρ
?лшем бірлігі – Ом·м
1Ом ·м–?зынды?ы 1 м, к?лденен ?имасыны? ауданы 1м² белгілі бір материалдан жасал?ан ?ткізгішті? кедергісі
Формуласы ρ=
- ?зынды?ы 20 м к?лденен ?имасыны? ауданы 0,5 мм²константан сымыны? кедергісін есепте.
- Кедергісі 24 Ом,?зынды?ы 48 м нихром сымыны? к?лденен ?имасыны? ауданы ?анша?Нихромны? меншікті кедергісі 10-8Ом·м
- Кедергісі 6 Ом,?зынды?ы 3 м,к?лденен ?имасыны? ауданы 0,25 мм² констатан сымыны? меншікті кедеггісі неге те??
- ?зынды?ы 100 м, ?имасы 2 мм² мыс сымны? кедергісі неге те??
- ?зынды?ы 1,2 м,?имасыны? ауданы 0,4 мм² ж?не кедергісі 1,2 Ом ?ткізгішті? меншікті кедергісін аны?та?дар.
- ?зынды?ы 1 м, ?имасыны? ауданы 4 мм² ?ткізгішті? кедергісі 2,5 Ом к?рсетті. ?ткізгіш ?андай ?орытпадан жасал?ан?
?айталау:
- Электр кедергі..
- Ом за?ы.
- Меншікті кедергі.
?й ж?мысы:
- Электр кедергі.
- Ом за?ы
- Меншікті кедергі
- Жатты?у
Просмотр содержимого документа
«Тізбек б?лігі ?шін Ом за?ы. ?ткізгішті? электр кедергісі.»
№30 жалпы орта білім беретін
Сабақтың тақырыбы:
Өткізген: Анесова Л.Г.
2016 ж
Сабақтың тақырыбы: Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. Өткізгіштің электр кедергісі.
Өткізгіштің меншікті кедергісі.
Сабақтың мақсаты:
Электр кедергі, Ом заңы, меншікті кедергі туралы білімді қалыптасытыру.
Дүниеге ғылыми қөзғарасын дамыту
Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың барысы:
Қайталау (сұрақ-жауап)…...
Ток күші……………………........
Кернеу……………………..
Сурет есеп...........
Электр кедергі……………………………
Ом заңы…………………………....
Меншікті кедергі…………………………….....
Қайталау:
Ток күші
Ток күші электр өрісінің әрекетін сипаттайды.
Ток күші – амперметр,
Жалғануы – тізбектей,
А
Шартты белгісі -
Өлшем бірлігі – Ампер,
Формуласы-,
100мА –ден артық ток күші ауыр зардаптарға әкеледі.
1мА –ге дейінгі ток күші адам өмірі үшін қауісі.
Электр шамының спиралі бойымен әр сайын 540 Кл электр тогы өтеді. Шамдағы ток күші неге тең?
Ток күші 1,8 А болғанда , өткізгіш бойымен 300 с-таөтетін заряд неге тең?
Ток күші 5 А болғанда , 300 Кл заряд өткізгіш бойымен қандай уақыт аралығында өтеді?
Элетр шамындағы ток 500мА .100с –та шамның спиралі арқылы қандай мөлшердегі электр тогы өтеді?
2 мин ішінде 240мКл электр тогы өтетін өткізгіштегі ток күшін есептеп шығарыңдар.
Электрмен дәнекерлеу кезінде ток күші 120А –ге жетеді.Электродтың көлденен қимасы арқылы әр 2 минутта қандай электр заряды өтеді?
Электр шамының спиралі бойымен әр 5 с-та 10 Кулон электр тогы өтеді. Ток күшін анықтаңдар.
Электр плитадасының ток күші 2 А . Оның спиралі бойымен 20 К электр тогы қандай уақытта өтеді?
Кернеу
Кернеу –вольтметр,
Жалғануы –параллель,
V
Шартты белгісі-
Өлшем бірлігі –Вольт,
Формуласы-
Эрсперименттік тапсырма: Электр өрісінің 1 минутта атқарған жұмысын анықтаңыз.
30 Кл электр тогы өткенде 600 Дж жұмыс атқарылатын тізбек бөлігіндегі кернеу неге тең?
Егер тізбектің бөлігімен 25 Кл электр тогы өтсе және осы кезде 500 Дж жұмыс атқарылса ,онда кернеу неге тең?
Шамның қысқыштарындағы кернеу 220 В. Осы бөліктен 10Кл электр тогы өткенде қандай жұмыс атқарылады?
Өткізгіш бойымен 3Кл электр тогы өткенде 300 Дж жұмыс атқарылады .Кернеу неге тең?
Автомобиль шамы арқылы 50 Кл электр тогы өткенде 1кДж жұмыс атқарылатын болса,автомобиль шамындағы кернеу неге тең?
0,2 В кернеу кезінде микроэлементтің көлдененн қимасы арқылы 10 мкКл заряд өткен. Токтың жұмысын есептеп шығарыңдар.
Радиобөлшектің ұштарындағы кернеу 10В болғанда 2·10¯³ток жұмыс атқарған . Радиобөлшек арқылы қандай заряд өтке
Электр кедергі
Ток күшінің кернеу мен кедергіден тәуелділігін бақылауға нұсқаулық.
Жұмыстың мақсаты: бақылау нәтижесі арқылы Ток күшінің кернеу мен кедергіден тәуелділігін орнату.
Құрал- жабдықтар: амперметр, вольтметр, ток көзі, кедергілері 4 Ом, 6 Ом, 12 Ом болатын резисторлар жинағы, реостат, кілт.
Кедергі –өткізгіштің кедергі жасау қасиетін сипаттайтын шама.
Шартты белгісі: R
![]()
![]()
реостат
Құрал - Омметр
Ω
Шартты белгісі-
Белгіленуі –R
Өлшем бірлігі –Ом,
1 Ом –ұштарындағы кернеу 1В болғанда ,бойымен 1А ток өтетін өткізгіштің кедергісі
Формуласы Ом заңынан: 
ОМ ЗАҢЫ
ТҰЖЫРЫМДАР:
1) J U (ток күші кернеуге тура пропорционал).
2) Пропорционалдық коэффициент әртүрлі резисторларда түрліше болады. Демек ол резисторлардың эл.қасиеттерін сипаттайды (өткізгіштердің).
Оны ЭЛЕКТР КЕДЕРГІСІ деп атады (R).
;
3) J
(ток күші кедергіге кері пропорционал)
Георг Ом (нем. физигі).
Тізбек бөлігіндегі ток күші – осы бөліктің ұштарындағы кернеуге тура пропорционал өткізгіштің кедергісіне кері пропорционал.
Егер қыздырғыш жібінің кедергісі 40 Ом-ға тең болса ,кернеуіі 220 В желіге қосылған электр шәйнегіндегі ток күші н анықтаңдар.
Тізбек бөлігіндегі кернеу 120 В , ток күші 12 мкА . Өткізгіштің кедергісін аныөтаңдар.
8 мА ток күшін алу үшін 1000 Ом кедергіге қандай кернеу беру керек?
Кернеу 30 В және ток күші 15 мА электр дәнекері доғасының кедергісі неге тең?
Ток күші 0,25 А болғанда кедергісі 400 кОм электр шамы толық қызумен жанса , онда ол қандай кернеуге есептелген?
Егер спиральдің кедергісі 24 Ом болса , кернеуі 120 В тізбекке қосылған электр плитасы спираліндегі ток күшін анықтаңдар.
Вольтметрдің кедергісі 12000 Ом-ға тең. Егер ол 120 В кернеу көрсетіп тұрса, вольтметр арқылы қандай мөлшердегі ток өтеді?
30А ток алу үшін кедергісі 0,25 Ом өткізгішке қандай кернеу беру керек?
Меншікті кедергі
Меншікеті кедергі –өткізгіштің материалын сипаттайтын шама
Белгіленуі -ρ
Өлшем бірлігі – Ом·м
1Ом ·м–ұзындығы 1 м, көлденен қимасының ауданы 1м² белгілі бір материалдан жасалған өткізгіштің кедергісі
Формуласы ρ=
Ұзындығы 20 м көлденен қимасының ауданы 0,5 мм²константан сымының кедергісін есепте.
Кедергісі 24 Ом ,ұзындығы 48 м нихром сымының көлденен қимасының ауданы қанша?Нихромның меншікті кедергісі 10-8Ом·м
Кедергісі 6 Ом ,ұзындығы 3 м ,көлденен қимасының ауданы 0,25 мм² констатан сымының меншікті кедеггісі неге тең?
Ұзындығы 100 м, қимасы 2 мм² мыс сымның кедергісі неге тең?
Ұзындығы 1,2 м,қимасының ауданы 0,4 мм² және кедергісі 1,2 Ом өткізгіштің меншікті кедергісін анықтаңдар.
Ұзындығы 1 м, қимасының ауданы 4 мм² өткізгіштің кедергісі 2,5 Ом көрсетті. Өткізгіш қандай қорытпадан жасалған?
Қайталау:
Электр кедергі .....
Ом заңы....
Меншікті кедергі......
Үй жұмысы:
Электр кедергі.
Ом заңы
Меншікті кедергі
Жаттығу
