Термоядролы? реакциялар. К?н мен ж?лдыздарды? энергиясы
Термоядролы? реакциялар. К?н мен ж?лдыздарды? энергиясы
Мен Жылкайдар Шарбат.Шы?ыс ?аза?стан облысы,?лан ауданы,Гагарино ауылы,Гагарино орта мектебінде физика п?ніні? м??алімі болып ?шінші жыл істеймін.Физика п?ні ма?ан ?атты ?найды.Біра? п?н м??алімі ретінде т?жірибем аз.К?п н?рсені ?йреніп игеріп на?ыз ?стаз маманды?ына сай бол?ым келеді.?сіресе жа?а технологиялар мен компьютерлік ба?дарламаларды физикада ?олдан?ым келеді.
?осып отыр?ан та?ырыбым :"Термоядролы? реакциялар.К?н мен ж?лдыздарды? энергиясы" деп аталады.Т?жірибелі п?н м??алімдері кемшіліктер болса айып етпегейсіздер.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Термоядролы? реакциялар. К?н мен ж?лдыздарды? энергиясы»
Гагарино орта мектебі
Физика пәні бойынша
ашық сабақ
Дайындаған:
Жылқайдар Шәрбат
С
1- кезең. Ұйымдастыру
а
б
а
қ
б
а
р
ы
с
ы
2 - кезең. «Мен нені үйрендім?»
3 - кезең. «Білім шыңына өрлейік!»
4 - кезең. «Білгенімді зердеме тоқу»
4.1 «Шапшаңдық» сайысы
4.2 «Деңгейлік тапсырма»
5 - кезең. «Білгенімді дамыту»
6 - кезең. «Бағалау»
7- кезең. «Шығу парағы»
“Мен нені үйрендім”
Өткен тақырыптықайталау
А) «Суреттер сөйлейді»
Ағылшын ғалымы Эрнест Резерфорд.1911жылы атом құрылысының «планетарлық» моделін ұсынған.
Бұл атомның планетарлық моделінің сызбасы.Атомның ядродан және оның сыртын айнала қозғалатын электроннан тұратынын білдіреді.
Бұл теріс зарядты электрон.Ядроның сыртында айналып жүреді.
(-10е)
П р о т о н.Атом ядросында орналасқан оң заряды бөлшек. (11р)
Нейтрон.Атом ядросында орналасқан зарядсыз бөлшек.
(01n )
Суретте:Вильям Рентген мен ол жасаған рентген түтігі.Рентген алғаш рет рентген сәулесін байқаған.Сондықтан ол сәуле рентген сәулесі,рентген сәулесімен жұмыс жасайтын құрал Рентген түтігі деп аталады.
Б) “Сәйкесін тап” ойыны
Тізбекті бөліну реакциясына қажет ядролық материалдың ең аз массасы
1942 жылы
Ядроларды бөлу арқылы энергия алу
Массалық сан
Нейтрон мен протонның қосындысы
Энергия алуға арналған қондырғы
1945 жылы
АҚШ-та ядролық реактор
Сындық масса
Іске қосылды
Ауыр ядролардан алынады
КСРО-да ядролық реактор
Іске қосылды
Атомдық реакторлар
“Білім шыңына өрлейік”
Жаңа сабақ
Термоядролық реакциялар.
Күн мен жұлдыздардың энергиясы
Жеңіл элементтерді жүздеген милион граудысқа дейін қыздырғанда,олардың бейтарап атомдары тұтастығын жойып,ядролар мен электондарға ыдырайды.Нәтижесінде оң зарядты ядродан,теріс зарядты электроннан тұратын ерекше орта- жоғары температуралық плазма түзіледі.Оның кинетикалық энергиясы:
Мұндағы к-Больцман тұрақтысы;Т-плазманың температурасы;m-бөлшектің массасы; -бөлшектің жылдамдығы
.
Милиондаған градус температурада жүзеге асатын
ядролық бірігу реакциясы термоядролық реакция
Деп аталады .
Жер бетінде ең алғаш термоядролық реакция 1950 жылы Қазақстанда (Семей полигоны) сутек бомбасын жару арқылы жүзеге асырылды.
Қолдан басқарылатын термоядролық реакцияларды іске асыру үшін қажетті үш шарт:
1.Сутек газын қыздыру арқы ыстық плазманың температурасын ондаған миллион градусқа жеткізу керек.
2.Термоядролық реакцияны тұтандыру үшін ыстық плазманы суытпай,белгілі көлемде кем дегенде ұстап тұру қажет.
3.Ыстық плазмадағы дейтерий ядросының тығыздығы белгілі бір шамадан кем болмауы керек,яғни көлемде бөлшек болуы керек.
14
Күн мен жұлдыздардың энергиясының негізгі көзі сутегі ядроларын гелий ядроларына айналдыратын термоядролық реакциялар болып табылады.
Термодинамикалық плазманы ұстап тұрудың бір тәсілін А.Д.Сахаров пен И.Е.Тамм ұсынған.Бұл тәсіл бойынша ыстық плазманы салқын қабырғаға тигізбей аса қуатты магнит өрісінде ұстап тұруға болады.Осы идеяға негізделіп жасалған қондырғылардың бір түрін токмак деп атайды.
Күн мен жұлдыздардағы энергияның негізгі көзі сутегі ядроларын гелий ядроларына айналдыратын термоядролық реакциялар болып табылады.
