Термодинамикалы? параметрлер. Температура ж?не оны? ?лшеу т?сілдері.

10 сынып №25 саба? ____________________

Саба?ты? та?ырыбы: Термодинамикалы? параметрлер. Температура ж?не оны? ?лшеу т?сілдері.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік ма?саты: Термодинамикалы? шамаларды? физикалы ма?ынасын ажырату туралы білім-білік да?дысын ?алыптастыру.
Дамытушылы? ма?саты: О?ушыны? білім-білігін дамыту. Салыстыра білу, керектіні та?дай білу, е? негізгіні есте са?тай білу ?абілеттерін дамыту шараларын ?йымдастыру.
Т?рбиелік ма?саты: О?ушыны? білімге ??штарлы?ыны?, е?бекке икемділігіні? дамуына ы?пал жасау.

Саба?ты? т?рі: лекциясаба?.

Саба?ты? ?діс-т?сілдері: баяндау, с?ра?-жауап, есеп шы?ару.

Саба?ты? к?рнекіліктері: плакат, термометр, с?йы?ты?, барометр, мензурка.

Саба?ты? барысы:

І. ДК. ?йымдастыру кезе?і:

1. С?лемдесу;

2. О?ушыларды т?гендеу;

3. Сынып болмесіні? тазалы?ын тексеру;

4. О?ушыларды? саба??а дайынды?ын тексеру (ж?мыс орны, отырыстары, сырт?ы т?рлері);

5. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.

ІІ. ДК. ?й тапсырмасын тексеру, ?айталау.

А) теориялы? білімдерін тексеру. ?) практикалы? тапсырмаларын тексеру. Б) есептерін тексеру

ІІІ.ДК Білімді жан-жа?ты тексеру./ ІV. ДК. Жа?а материалды ?абылдау?а ?зірлік, ма?сат ?ою.

Физикалы? диктант.

1. Молекуланы сипаттайтын шамаларды? аты, ?лшем бірлігі ж?не формулаларын жаз.

m0 - Mr - υ- N- d - M- NA- m-

2. Зат молекулаларыны? тартылыс ж?не тебіліс к?штеріні? сипаты ?андай? Олар неге т?уелді?

3. «Потенциалды? ш???ыр» деп нені айтады?

4. Кристалды? торларды? т?рлерін ата?ыздар.

V. ДК.Жа?а материалды ме?герту:

1. Термодинамикалы? шамлар (P,V,T) туралы т?менгі сынптан ?алыптас?ан білімдерін дамыту.

2. ??ымдар: Жылулы? ж?йе; Жылулы? тепе-те?дік; Макро ж?не микропараметрлер; Физикалы? ??ралдар (термометр, бараометр, мензурка)

3. Термометр ж?не температуралы? шкалалар (н?ктелер)

4. Топтастыру. (кесте)

№

шкала

?алымны? аты-ж?ні

Реперлік н?кте

Фаренгейт

1724 Фаренгейт (неміс)

М?зды? еруі 320Г Суды? ?айнауы 2120Г

Реомюр

1730 Реомюр (фр)

М?зды? еруі 00Р Суды? ?айнауы 800Р

Цельсий

1742 Цельсий (шв)

М?зды? еруі 00Р Суды? ?айнауы 1000Р

Абсалют температура

1848 Кельвин (а?)

М?зды? еруі -2730Р Суды? ?айнауы -1730Р

VІ. ДК. О?ытылып отыр?ан о?у материалын ?абылдауда?ы о?ушы т?сінігін тексеру.

О?ушыларды? білім-білік да?дысыны? ?алыптасуын, ?з ойын сауатты, мазм?нды баяндау ?абілетін ба?алау. §4.4 дайынды? с?ра?тарын талдау.

VІІ. ДК. О?ытылып отыр?ан о?у материалын бекіту немесе да?дыландыру ж?мыстарын ж?ргізу.

Температура-физикалы? шама. Кестені толтыр:

С?зді? шы?у.

температура

Сипаттау ?асиеті

Макроскопиялы? ж?йені? термодинамикалы? тепе-те?дік к?йі

Нені аны?тайды

Жылулы? к?йді? 0-дік к?йден ауыт?уы, молекулалар ?оз?алысыны? орташа кинетикалы? энергиясы

Жеке жа?дайлар

Бал?у температурасы, ?айнау, критикалы? температура

Та?басы

?лшем бірлігі

Кельвин (К)

?лшеу т?сілі

Тікелей

Бас?а шамалармен байланысы

-денені? ішкі энергиясымен

?лшеу интервалы

0<T<1015

?олдану шекарасы

К?п б?лшектен т?ратын ж?йе

Аны?тамасы

Теипература-термодинамикалы? ж?йені? жылулы? тепе-те?дік к?йін сипаттайтын физикалы? шама.

?лшеу ??ралы

Термометр.

VIІI.ДК. Ба?алау. ?й тапсырмасын беру: §4.4. дайынды? с?ра?тары.

Просмотр содержимого документа
«Термодинамикалы? параметрлер. Температура ж?не оны? ?лшеу т?сілдері.»

10 сынып №25 сабақ ____________________

Сабақтың тақырыбы: Термодинамикалық параметрлер. Температура және оның өлшеу тәсілдері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Термодинамикалық шамалардың физикалы мағынасын ажырату туралы білім-білік дағдысын қалыптастыру.
Дамытушылық мақсаты: Оқушының білім-білігін дамыту. Салыстыра білу, керектіні таңдай білу, ең негізгіні есте сақтай білу қабілеттерін дамыту шараларын ұйымдастыру.
Тәрбиелік мақсаты: Оқушының білімге құштарлығының, еңбекке икемділігінің дамуына ықпал жасау.

Сабақтың түрі: лекциясабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап, есеп шығару.

Сабақтың көрнекіліктері: плакат, термометр, сұйықтық, барометр, мензурка..

Сабақтың барысы:

І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу;

2. Оқушыларды түгендеу;

3. Сынып болмесінің тазалығын тексеру;

4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);

5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. ДК. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау.

А) теориялық білімдерін тексеру. Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру. Б) есептерін тексеру

ІІІ.ДК Білімді жан-жақты тексеру./ ІV. ДК. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.

Физикалық диктант.

1. Молекуланы сипаттайтын шамалардың аты, өлшем бірлігі және формулаларын жаз.

m₀- M_r - υ- N- d - M- N_A- m-

2. Зат молекулаларының тартылыс және тебіліс күштерінің сипаты қандай? Олар неге тәуелді?

3. «Потенциалдық шұңқыр» деп нені айтады?

4. Кристалдық торлардың түрлерін атаңыздар.

V. ДК.Жаңа материалды меңгерту:

1. Термодинамикалық шамлар (P,V,T) туралы төменгі сынптан қалыптасқан білімдерін дамыту.

2. Ұғымдар: Жылулық жүйе; Жылулық тепе-теңдік; Макро және микропараметрлер; Физикалық құралдар (термометр, бараометр, мензурка)

3. Термометр және температуралық шкалалар (нүктелер)

4. Топтастыру. (кесте)

№	шкала	Ғалымның аты-жөні	Реперлік нүкте
1	Фаренгейт	1724 Фаренгейт (неміс)	Мұздың еруі 32⁰Г Судың қайнауы 212⁰Г
2	Реомюр	1730 Реомюр (фр)	Мұздың еруі 0⁰Р Судың қайнауы 80⁰Р
3	Цельсий	1742 Цельсий (шв)	Мұздың еруі 0⁰Р Судың қайнауы 100⁰Р
4	Абсалют температура	1848 Кельвин (ағ)	Мұздың еруі -273⁰Р Судың қайнауы -173⁰Р

VІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын қабылдаудағы оқушы түсінігін тексеру.

Оқушылардың білім-білік дағдысының қалыптасуын, өз ойын сауатты, мазмұнды баяндау қабілетін бағалау. §4.4 дайындық сұрақтарын талдау.

VІІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын бекіту немесе дағдыландыру жұмыстарын жүргізу.

Температура-физикалық шама. Кестені толтыр:

1	Сөздің шығу.	температура
2	Сипаттау қасиеті	Макроскопиялық жүйенің термодинамикалық тепе-теңдік күйі
3	Нені анықтайды	Жылулық күйдің 0-дік күйден ауытқуы, молекулалар қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы
4	Жеке жағдайлар	Балқу температурасы, қайнау, критикалық температура
5	Таңбасы	Т
6	Өлшем бірлігі	Кельвин (К)
7	Өлшеу тәсілі	Тікелей
8	Басқа шамалармен байланысы	-дененің ішкі энергиясымен
9	Өлшеу интервалы	010¹⁵
10	Қолдану шекарасы	Көп бөлшектен тұратын жүйе
11	Анықтамасы	Теипература-термодинамикалық жүйенің жылулық тепе-теңдік күйін сипаттайтын физикалық шама.
12	Өлшеу құралы	Термометр.