Саба?ты? та?ырыбы: Тізбек б?лігі ?шін Ом за?ы. (?айталау саба?ы)

Сабақтың тақырыбы: Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. (қайталау сабағы) Сабақтың білімдік мақсаты: электр тізбегіндегі кернеу мен кедергінің ток күшіне тәуелділігін анықтау.

Дамытушылық: Ой өрісін дамыту, еркін сөйлеуге, формулаларды түрлендіре отырып, есептер шығара білуді дамыту.

Тәрбиелік: Пәнге деген қызығушылығын арттыру, Отанға деген сүйіспеншілік, мамандық таңдауға қадам жасау.

Сабақтың көрнекілігі: Слаидтар, Ом, Ампер, Вольта суреттері, деңгейлік тапсырмалар, «Тарихшы», «Конструктор», «Монтажшы», «Инженер», «Дәрігер» және оқушылардың фотосуреттері ілінген плакат, ҚР картасы.

Құрал – жабдықтар: Амперметр, вольтметр, ток көзі, кілт, резистор, реостат, қосқыш сымдар.

Пән аралық байланыс: Қазақстан географиясы, тарих, әдебиет.

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Миға шабуыл. (Сұрақтар қою, қызығушылығын арттыру.)

ІІІ. Марафон кезеңдері бойынша тапсырмалар беру.(Әр тапсырма соңында оқушыларды мамандық иелерін анықтау.)

ІV. Жеңімпаздарды анықтау.

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі (Оқушылармен амандасу, журналмен жұмыс)

2. Мұғалім сөзі: Бүгінгі сабағымыздың мақсаты: «Тұрақты электр тогының негізгі теңдеуі Ом заңы, электр кедергісі, электр тізбегі және оның құрамды бөліктерінің маңызы туралы білмекпіз» Бұл сабақты «Ұзын қашықтыққа жүгіру» марафоны түрінде өткіземіз. Марафон үлкен жауапкершілікті және жүгірудің тактикасын дұрыс меңгеруді талап етеді. Ұзын қашықтыққа жүгіру әр түрлі тапсырмадан және олардың өз жеңімпазы анықталады. Жүгіру алында сергіту сәтін жасап, « Миға шабуыл» жасаймыз. Ал, дайынбыз ба?

І. «Миға шабуыл»

Кез келген ғылым жаңа ашылуларға, заңдылықтар мен эксперименттерге толы. «Тұрақты ток» бөлімінде қандай ғалымдарды білеміз.

1. Электр зарядының өлшем бірлігін анықтаған француз ғалымы кім?

(Кулон)

1. Атомдық планеталық моделін ұсынған кім? (Резерфорд)

2. Ток күшінің өлшем бірлігі кімнің есімімен байланысты? (Ампер)

3. U әрпімен қандай шаманы белгілейміз, өлшем бірлігі қандай? (Кернеу, Вольтаның құрметіне вольт)

4. Кедергінің өлшем бірлігі, неміс физигі (Ом)

(Слаид арқылы аталған ғалымдардың суреттері көрсетіледі)

Ғалымдарды анықтап, еңбектеріне қысқаша тоқталу керек. Бұл І кезеңіміздің жеңімпаздарын анықтау жұмыстары. 5 оқушы «Тарихшылар» мамандығын алып, негізгі сертификат тапсырылады.

ІІ. кезең «Электр көзі және өлшеуіш құралдар» деп аталады.

(Слаид арқылы электр көзі, өлшеуіш құралдар көрсетіледі)

Электр көзі

1. Гальвани элементі

2. Электрофорлық машина

3. Аккумлятор

4. Термоэлемент

5. Фотоэлемент

Өлшеуіш құралдар

1. Реостат

2. Амперметр

3. Вольтметр

4. Электроскоп

5. Резистор

Осы Электр көзі және өлшеуіш құралдарға байланысты тест сұрақтары:

1. Механикалық энергияны электр энергиясына айналдыру (2)

2. Жарық энергиясын электр энергиясына айналдыру (5)

3. Ішкі энергияны электр энергиясына айналдыру (4)

4. Химиялық энергияны электр энергиясына айналдыру (1,3)

тест сұрақтары:

1. Ток күшін азайту және көбейту үшін қолданатын құрал (1)

2. Электр күшін өлшейтін құрал (2)

3. Кернеуді өлшейтін құрал (3)

4. Электр зарядын анықтайтын құрал (4)

5. Кедергіні анықтайтын құрал (5)

Ең алғаш анықтаған оқушылар жеңімпаз атанып, «Конструктор» мамандығының сертификатын алады.

ІІІ кезең. «Электр тізбегін құрау»

(Слаид арқылы электр тізбегінің шартты белгілері көрсетіледі. Оқушылар еске түсіреді.) Карточка арқылы тапсырма орындалады.

1.

Өткізгіш тізбек берілген. Тізбек неден тұрады?

Қатесін тап.

Тізбекте қандай электр құралдары берілген. Амперметр мен вольтметр қалай қосылған.

1. Ток көзі, амперметр, вольтметр, резистор, кілт, қосқыш сымдар берілген. Тізбек құрастыр.

Дұрыс құрастырған оқушылар жеңімпаз атанып, «Монтажшылар» мамандығына сертификат алады.

Сергіту сәті «Сөзжұмбақ сүйгіштерге - О»

1. Неміс ғалымы (Ом)

2. Кернеуді өлшейтін құрал (вольтметр)

3. Жұмыстың өлшем бірлігі (Джоуль)

4. Электр көзінің бірі (фотоэлемент)

5. Электр көзінің бірі (термоэлемент)

6. Кіші элементар бөлшек (нейтрон)

7. Ағылшын сөзі «қарсыласу» мағынасы (резистор)

8. Механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын құрал (генератор)

ІV кезең. «Физикалық шамалар»

Тұрақты токтың шарықтау шегі, үшбұрыш арқылы,

негізгі Ом заңын анықтау. U = I*R

U U

I = R=

R I

1827 жылы Ом заңы анықталды. Ток күшінің кернеуге тәуелділігі анықталды. Енді есептер шығара отырып, білімімізді толықтырамыз.

1. Кедергісі 10 Ом өткізгіш кернеуі 100В желіге жалғанған. Тізбектен өткен ток күші қандай?

2. Ұзындығы 10м көлденең қимасы 0,1мм² мыс сымның кедергісін анықта. Меншікті кедергі 0,017 Ом* мм²/ м.

3. Ұзындығы 120м, көлденең қимасының 0,05мм² нихром

сымтемір 220В кернеу көзіне жалғанған. Сымның ток

күшін анықта. p=1,1 Ом*мм² /м.

1. Электр шамның орамындағы ток күші 0,7 А, шам кедергісі 310 Ом. Шам қандай кернеумен жанады.

2. Шамды ЭҚК 1,5В ток көзіне қосқанда тізбектегі ток күші 0,6А. 1мин ішіндегі бөгде жұмысты анықта.

Бұл кезеңнің жеңімпаздары «Инженерлер» сертификаты беріледі.

V кезең «Электр тогы және мен»

Электр тогының пайдасы мен қандай жағдайда жұмыс істеуге болады. Қауіпсіздік ережесі туралы, ток соққан адамға қандай алғашқы көмек көрсету керек екендігі туралы шағын эссе жазу керек.

Бұл кезеңнің жеңімпазы «Дәрігер» мамандығын алып шығады.

Ілінген плакаттағы нәтиже бойынша қорытынды шығарамыз. Бағалау жұмыстары жүреді.

Үйге тапсырма №530, №531, №538 есептер. Авторы: В. И Кем.