Саба?ты? та?ырыбы: Электр ?ыздыр?ыш ??ралдар. ?ыздыру шамдары.
Саба?ты? ма?саты: Электр ?ыздыр?ыш ??ралдар. ?ыздыру шамдары мен ж?мыс істеу принципімен таныстыру.
К?рнекілігі: кітап, электр шамыны? ??рылысы, плакаттар «Не білемін ?», «Не білгім келеді ?», «Не білдім ?».
Сынып б?лмесіне мынадай плакаттар ілінеді.
1. Та?ырып айналасында ?ана с?йлейміз.
2. ?з ойларымызды орта?а саламыз.
3. ?з пікірімізді ?ысылмай айтамыз.
4. Бір – бірімізді ты?даймыз.
Саба?ты? ??рылымы:
1. ?ызы?ушылы?ын ояту
2. Ма?ынасын ажырату.
3. Ой тол?аныс
Саба?та ?олданылатын ?дістер:
1. С?ра? – жауап
2. Ой ?оз?ау
3. Т?жірибе жасау
4. Шы?армашылы?
Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і
ІІ. ?й ж?мысын тексеру (с?ра? – жауап ар?ылы)
1. Электр тогыны? ж?мысыны? формуласы. Ж?мыс А ?рпімен белгіле.
А = J U t 1 Дж = 1А 1В 1С
2. Т?жірибеде ?андай ?уат бірліктері ?олданылады ? ?уат Р ?рпімен белгіленеді. Олай болса, Р = J U
Халы?аралы? бірліктер ж?йесінде ?уат бірлігіне ватт алын?ан 1 Вт. Т?жірибеде ват?а еселік болып келетін бірліктерді ?олданады: гектаватт 1 гВт = Вт, киловатт 1 кВт = Вт, мегаватт 1 мВт = Вт7
3. Джоуль – Ленц за?ы ?алай жазылады ? А?ылшын ?алымы Джоуль мен орыс ?алымы Ленц зерттеді. Q = R t
4. Токты? ?уатын ?лшейтін ??рал ?алай аталады ? /ваттметр/
5. Токты? ж?мысын ?лшеуге арнал?ан ??рал ?алай аталады ? /электр санаушы, счетчик/
ІІІ. О?ушы жауаптарын толы?тыра отырып ?й ж?мысын ?орыту.
IV. Жа?а та?ырыпты ?ту. «Ой ?оз?ау» І – кезе?
Та?та?а «Не білемін ?» плакатын ілу, с?ра? ?ою. Электр ?ыздыр?ыш ??ралдары туралы не білесі?дер ?
Не білгім келеді ?
V. Та?та?а
Плакаты ілінеді. ІІ – кезе? «Ма?ынаны ашу, ажырату»
О?ушылар?а жа?а та?ырыпты? ма?ынасын т?сіндіру. Е? ал?аш ?ыздыру шамын 1872 жылы Санкт – петербургте орысты? электр технигі ж?не ?нертап?ыш А.Н. Лодыгин (1847 - 1923) ойлап тапты.
?ыздыру шамын ?ыздыр?ыш ??ралдар?а жат?ызу?а болады. Оларды б?лмелерді, ?йлерді, к?шелерді жары?тандыру ?шін ?олданады.
Не білдім ?
VI. Т?жірибе жасау
VII. Та?та? а плакатын ілу. Ой тол?аныс.
ІІІ – кезе?. Топтар?а с?ра? ?ою.
1. ?ыздыру шамыны? ??рылысы, ж?мыс істеу принципі.
2. ?ыздыру элементі ?андай материалдан жасалады ?
Барлы? электр?ыздыр?ыш ??ралдарда ?ыздыр?ыш электр болады. Ол: никельмен хромны? ??ймасы – нихром мен темір: хром ж?не алюминийді? ??ймасы – фехрель т?різді меншікті кедергісі ?лкен ж?не бал?у температурасы жо?ары материалдан жасалады.
3. ?ыздыру шамы тарихымен нені білеміз ?
4. Электр?ыздыр?ыш ??рамдарды? ма?ызы ?андай ?
VIII. ?р топ?а карточкамен есептер беру.
І – топ.
1. ?р?айсысы 6 В кернеуге, 0,6 А ток к?шіне есептелінген екі шам 2 мин жанды. Осы уа?ыт аралы?ында ?р шамда?ы ж?не екі шамда?ы электр то?ыны? ат?аратын ж?мысын аны?та?дар.
Берілгені: U = 6 В
I = 0,6 А
t = 2 мин = 2 60 = 120 с
т/к А - ?
2. ?тікті? ?ыс?ыштарында?ы кернеу 220 В, ?тікті? ?ыздыр?ыш элементіні? кедергісі 50 Ом. ?ыздыр?ыш ток к?ші неге те? ?
Берілгені: U = 220 В
R = 50 Ом
т/к I - ?
ІІ топ
1. 150 В кернеуге есептеліп жасал?ан вольтметр ар?ылы ?тетін ток к?ші 0, 01 А – ден аспауы тиіс болса, вольтметрді? кедергісі ?андай бол?аны ?
Берілгені: U = 150 В
I = 0,01 А
т/к R - ?
2. Берілгені: A = 9120 Дж
I = 4 А
q = 24 Кл
т / к Р - ?
IX. Екі топ?а тапсырмалар беру. Тапсырманы жазбаша орындайды.
X. Екі топ?а тапсырма беру.
XI. ?ле? шы?арту
1 жол – Зат есім Кедергі
2 жол – Сын есім
3 жол – Етістік токты ?згертеді, кернеуге ?сер етеді, к?йдіреді
4 жол – С?йлем ??рау Кедергіні? к?беюі – ?олайсыз
5 жол – Синоним ?ткізгіш
XII. ?йге тапсырма беру
XIII. Ба?алау.