Саба? та?ырыбы:" Жары?ты? ша?ылу ??былысы. Жазы? ж?не сфералы? айналар. Жары?ты? сыну ??былысы."

11 сынып

Саба? та?ырыбы:§4.9-10. Жары?ты? ша?ылу ??былысы. Жазы? ж?не сфералы? айналар. Жары?ты? сыну ??былысы.

Саба? ма?саты:

1. Жары?ты? ша?ылу ??былысы. Жазы? ж?не сфералы? айналар. Жары?ты? сыну ??былысы туралы т?сінікті ?алыптастыру.

2. О?ушыларды? ?з бетімен ?ылыми ой ?орытындыларын жасай білуге жетелеу.

3. ?ылыми д?нитанымын ?алыптастырі, жауапкершілігін арттыру.

Саба? ?дісі: баяндау

Саба? т?рі:аралас

??рал жабды?тар:

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і.

ІІ. О?ушыларды? ?й тапсырмасын ?алай ме?гергендерін тексеру.

1. Жары?ты? т?зусызы?ты таралу за?ын пайдаланып, к?ле?ке мен ала к?ле?келерді ?алай т?сіндіруге болады?

2. Айда?ы к?ле?келер аны?, ай?ын да, ал Жердегі к?ле?келер к??гірт сол?ын болатыны неліктен?

3. Са?ым дегеніміз не? Олар ?алай аны?талады?

ІІІ. Жа?а саба?.

Жары?ты? ша?ылу ??былысы

Жары?ты? ша?ылуы деп екі ортаны? шекарасына ба?ыттал?ан жары? с?улесіні? ж?ру ба?ытыны? ?згеру ??былысын айтады. Б?л жа?дайда жары? с?улесі шы??ан ортасына ?айта оралады.

Жазы? айна деп тегіс ??делген ж?не ша?ылдыратын ?абатпен жабыл?ан, ?исы?ты? радиусы шексіздікке ?мтылатын жазы? бетті айтады.

Ø Жары? шы?арып т?р?ан S н?ктесінен Z айна?а дейінгі ?ашы?ты?ты? Z айнадан S1 н?ктесіне (жары?ты? кескініне) дейінгі ?ашы?ты?ына те? екенін, я?ни d= - f болатыны? д?лелдендер.

d= - f

жазы? айнаны? формуласы деп аталады.

Сфералы? айналар. Ша?ылдыратын беттері ?исы? болып келетін айналарды ?исы? айналар деп аталады.

Егер айна?а т?сетін параллель с?улелер бас оптикалы? оське параллель болмаса, онда олар ша?ыл?аннан кейін фокусте жиналмайды, фокусты? жазы?ты?та жиналады. Айнаны? фокусты? жазы?ты?ы деп айнаны? оптикалы? бас осьіне перпендикуляр болып, оны? фокусы ар?ылы ?тетін жазы?ты?ты айтады.

Жары?ты? сыну ??былысы

Жары?ты? сыну ??былысы деп бірінші ортадан екінші орта?а ?ткенде жары? с?улелеріні? таралу ба?ытыны? ?згеруін айтады.

· Т?су б?рышы синусыны? сыну б?рышыны? синусына ?атынасы берілегн екі орта ?шін т?ра?ты шама ж?не ол бірінші ортаны? екінші орта?а ?атысты салыстырмалы сыну к?рсеткіші деп аталады:

Бірінші ортада таралатын жары? жылдамды?ыны? екінші ортада таралатын жары? жылдамды?ынан неше есе ?лкен екенін к?рсететін физикалы? шаманы салыстырмалы сыну к?рсеткіші деп аталады:

Жары?ты? вакуумде таралу жылдамды?ыны? жары?ты? берілген ортада таралу жылдамды?ынан неше есе арты? екенін к?рсететін физикалы? шаманы берілген ортаны? абсолют сыну к?рсеткіші деп аталады:

Призма дегеніміз – ?иылысатын жазы?ты?тармен шектелген м?лдір дене. Ауыт?у б?рышы деп призма?а кергеен с?уле мен призмадан шы??ан с?уле ба?ыттарыны? арасында?ы б?рышты айтады. Ж??а призманы? формуласы: жары?ты? призмадан ?ткеннен кейінгі максимум ауыт?у шарты мынадай: Б?л кезде шы??ан с?уле сындыратын жа?ты? бойымен сыр?анап келеді.

VI. Пысы?тау.

V. ?йге тапсырма. §4.9-10

VI. Ба?алау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Саба? та?ырыбы:" Жары?ты? ша?ылу ??былысы. Жазы? ж?не сфералы? айналар. Жары?ты? сыну ??былысы." »

11 сынып

Сабақ тақырыбы:§4.9-10. Жарықтың шағылу құбылысы. Жазық және сфералық айналар. Жарықтың сыну құбылысы.

Сабақ мақсаты:

Жарықтың шағылу құбылысы. Жазық және сфералық айналар. Жарықтың сыну құбылысы туралы түсінікті қалыптастыру.
Оқушылардың өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Ғылыми дүнитанымын қалыптастырі, жауапкершілігін арттыру.

Сабақ әдісі: баяндау

Сабақ түрі:аралас

Құрал жабдықтар:

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.

Жарықтың түзусызықты таралу заңын пайдаланып, көлеңке мен ала көлеңкелерді қалай түсіндіруге болады?
Айдағы көлеңкелер анық, айқын да, ал Жердегі көлеңкелер күңгірт солғын болатыны неліктен?
Сағым дегеніміз не? Олар қалай анықталады?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Жарықтың шағылу құбылысы

Жарықтың шағылуы деп екі ортаның шекарасына бағытталған жарық сәулесінің жүру бағытының өзгеру құбылысын айтады. Бұл жағдайда жарық сәулесі шыққан ортасына қайта оралады.

Жазық айна деп тегіс өңделген және шағылдыратын қабатпен жабылған, қисықтық радиусы шексіздікке ұмтылатын жазық бетті айтады.

Жарық шығарып тұрған S нүктесінен Z айнаға дейінгі қашықтықтың Z айнадан S₁ нүктесіне (жарықтың кескініне) дейінгі қашықтығына тең екенін, яғни d= - f болатының дәлелдендер.

d= - f

жазық айнаның формуласы деп аталады.

Сфералық айналар. Шағылдыратын беттері қисық болып келетін айналарды қисық айналар деп аталады.

Егер айнаға түсетін параллель сәулелер бас оптикалық оське параллель болмаса, онда олар шағылғаннан кейін фокусте жиналмайды, фокустық жазықтықта жиналады. Айнаның фокустық жазықтығы деп айнаның оптикалық бас осьіне перпендикуляр болып, оның фокусы арқылы өтетін жазықтықты айтады.

Жарықтың сыну құбылысы

Жарықтың сыну құбылысы деп бірінші ортадан екінші ортаға өткенде жарық сәулелерінің таралу бағытының өзгеруін айтады.

Түсу бұрышы синусының сыну бұрышының синусына қатынасы берілегн екі орта үшін тұрақты шама және ол бірінші ортаның екінші ортаға қатысты салыстырмалы сыну көрсеткіші деп аталады:

Бірінші ортада таралатын жарық жылдамдығының екінші ортада таралатын жарық жылдамдығынан неше есе үлкен екенін көрсететін физикалық шаманы салыстырмалы сыну көрсеткіші деп аталады:

Жарықтың вакуумде таралу жылдамдығының жарықтың берілген ортада таралу жылдамдығынан неше есе артық екенін көрсететін физикалық шаманы берілген ортаның абсолют сыну көрсеткіші деп аталады:

Призма дегеніміз – қиылысатын жазықтықтармен шектелген мөлдір дене. Ауытқу бұрышы деп призмаға кергеен сәуле мен призмадан шыққан сәуле бағыттарының арасындағы бұрышты айтады. Жұқа призманың формуласы: жарықтың призмадан өткеннен кейінгі максимум ауытқу шарты мынадай: Бұл кезде шыққан сәуле сындыратын жақтың бойымен сырғанап келеді.

VI. Пысықтау.

V. Үйге тапсырма. §4.9-10

VI. Бағалау