Атомны? ядролы? моделi α-б?лшектердi? ж??а алтын фольгадан шашырауын д?рыс т?сiндiргенiмен екiншi жа?ынан бас?а ?иынды??а жолы?ты. Оны? м?нiсi мынада болатын. Классикалы? электродинамика за?дары т?р?ысынан атомны? планетарлы? моделi т?рiздес ж?йелер орны?ты болмауы тиiс едi. Себебi, электрон ядроны айнала ?дей ?оз?алатын бол?анды?тан ?зiнен электромагниттiк с?уле шы?аруы тиiс. Ал б?лай с?уле шашу оны? энергиясын кемiтедi де соны? салдарынан электронны? айналу радиусы бiрте-бiрте кемiп, т?бiнде ол ядро?а ??лап т?суi тиiс болатын. Бiра? т?жiрибе б??ан м?лдем керi н?тиже бередi. Атом орны?ты ж?йе ж?не ол ?озба?ан к?йде болса ?зiнен еш?андай да с?уле шы?армайды.
Теория мен т?жiрибенi? арасында?ы осындай ?арама-?айшылы?ты шешу жолында ?алымдар?а бiраз тер т?гуге тура келдi. Б?л ба?ытта?ы зерттеулер барысында ал?аш?ы елерлiктей табыс?а дат ?алымы Нильс Бор жеттi. Ол классикалы? физиканы? атомды? ж?йеге ?атысты барлы? к?з?арастарын ?айта ?арай келiп, оны? атомдар?а ?атысты жа?а т?жiрибелiк деректердi т?сiндiруде д?рменсiз екенiне к?зi жеттi. Б?л жерде классикалы? физика ??ымдарыны? ау?ымынан тыс?ары шы?у ?ажет болатын. Нильс Бор 1913 жылы солай жасады да, ол атомны? жары?ты шы?аруы мен ж?туы ж?нiндегi ?зiнi? т?сiнiгiн мынадай екi постулат т?рiнде т?жырымдады :
1. Атомдар, тек стационарлы? к?йлер деп аталатын ?андай да бiр к?йлерде ?ана бола алады. Б?л к?йдегi электрондар ядроны айнала ?дей ?оз?ал?анымен ?зiнен с?уле шы?армайды.
2. С?уле шы?ару немесе ж?ту тек бiр стационарлы? к?йден екiншi стационарлы? к?йге ?ткен кезде ?ана болады. Ал шы?арыл?ан немесе ж?тыл?ан с?уленi? жиiлiгi мына шарттан аны?талады
hv=En- Em,М?нда?ы En ж?не En осы стационар к?йлердi? энергиясы, ал h – Планк т?ра?тысы.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
1.Сызықтық спектр
2.Томсон үлгісі
3.Резерфорд тәжірибесі
4.Атомның ядролық үлгісі
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Атомның ядролық моделi α-бөлшектердiң жұқа алтын фольгадан шашырауын дұрыс түсiндiргенiмен екiншi жағынан басқа қиындыққа жолықты. Оның мәнiсi мынада болатын. Классикалық электродинамика заңдары тұрғысынан атомның планетарлық моделi тәрiздес жүйелер орнықты болмауы тиiс едi. Себебi, электрон ядроны айнала үдей қозғалатын болғандықтан өзiнен электромагниттiк сәуле шығаруы тиiс. Ал бұлай сәуле шашу оның энергиясын кемiтедi де соның салдарынан электронның айналу радиусы бiрте-бiрте кемiп, түбiнде ол ядроға құлап түсуi тиiс болатын. Бiрақ тәжiрибе бұған мүлдем керi нәтиже бередi. Атом орнықты жүйе және ол қозбаған күйде болса өзiнен ешқандай да сәуле шығармайды.
Теория мен тәжiрибенiң арасындағы осындай қарама-қайшылықты шешу жолында ғалымдарға бiраз тер төгуге тура келдi. Бұл бағыттағы зерттеулер барысында алғашқы елерлiктей табысқа дат ғалымы Нильс Бор жеттi. Ол классикалық физиканың атомдық жүйеге қатысты барлық көзқарастарын қайта қарай келiп, оның атомдарға қатысты жаңа тәжiрибелiк деректердi түсiндiруде дәрменсiз екенiне көзi жеттi. Бұл жерде классикалық физика ұғымдарының ауқымынан тысқары шығу қажет болатын. Нильс Бор 1913 жылы солай жасады да, ол атомның жарықты шығаруы мен жұтуы жөнiндегi өзiнiң түсiнiгiн мынадай екi постулат түрiнде тұжырымдады :
1. Атомдар, тек стационарлық күйлер деп аталатын қандай да бiр күйлерде ғана бола алады. Бұл күйдегi электрондар ядроны айнала үдей қозғалғанымен өзiнен сәуле шығармайды.
2. Сәуле шығару немесе жұту тек бiр стационарлық күйден екiншi стационарлық күйге өткен кезде ғана болады. Ал шығарылған немесе жұтылған сәуленiң жиiлiгi мына шарттан анықталады
hv=En- Em ,Мұндағы En және En осы стационар күйлердiң энергиясы, ал h – Планк тұрақтысы.
Атомдардың энергетикалық күйлерiн энергия деңгейлерi арқылы белгiлеп, сәуле шығару және жұту үрдiстерiн көрнектi түрде көрсету ыңғайлы. IV.Жаңа тақырыпты бекіту.
А)Сұрақ-жауап
Б) Есептер шығару
Толқын ұзындығы 0,48 мкм фотон шығарған кезде, сутегi атомындағы электронның энергиясы қалай өзгередi.
Шешуi: Бiр стационар күйден екiншi стационар күйге шығарылатын фотонның энергиясы:
.
Сәуле шығару толқын ұзындығы:
бұдан, толқын жиiлiгi
.
Онда, фотон шығарған кездегi атомның энергиясының өзгерiсi келесi түрде анықталаы:
. 
. 
. 
