?рт?рлі ортада электр тогы

8 сынып

Сабақтың тақырыбы: Әр түрлі ортадағы электр тогы

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: әр түрлі ортадағы электр тогы туралы білімдерін қорытындылау және жүйелеу

ә) дамытушылық: электродинамика заңдарын әртүрлі ортадағы электр тогы табиғатын түсіндіруге қолдана білу дағдысын дамыту

б) дамытушылық: диалектикалық-материалистік көзқарасын қалыптастыру

Сабақтың түрі: қайталау-жалпылау

Сабақтың көрнекілігі: 1) электрондық оқулық

2) вольтметр, амперметр, ток көзі, шам

3) таблицалар, слаидтар

4) графопроектор

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру

Сабақтың жоспары

ІІ. Білімдерін жалпылау

Әртүрлі ортадағы электр тогын демонстрациялау

Әртүрлі ортадағы электр тогын тасымалдаушылар

Вольт-амперлік сипаттама

Кедергінің температураға тәуелділігі

Практикада қолданылуы

ІІІ. Үйге тапсырма беру

Оқушыларға қойылатын сұрақтар:

1. Металдардағы электр тогы қандай тәжірибе негізінде дәлелденді?

2. Сұйықтар мен газдардың электр тогын өткізгіштігі қандай тәжірибелер жасалды?

Оқушылар жауабын айтады және тәжірибені демонстрациялап көрсетеді. Схемасы тақтаға сызылады.

1. Жартылай өткізгіштерді металдардан қандай тәжірибе көмегімен ажыратуға болады?

2. Әр түрлі ортадағы еркін электр зарядын тасымалдаушылар табиғаты қандай?

3. Әртүрлі ортада еркін электр зарядын тасымалдаушылар түзілуін түсіндір.

Бір оқушы түсіндіреді, 2-сі тақтаға сызбасын түсіреді.

1. Әр түрлі ортадағы электр зарядын тасымалдаушылар мөлшері туралы не білесіңдер?

2. Әр түрлі ортадағы электр тогы заңдары қандай?

Воль-амперлік сипаттамасын сызу, салыстыру.

1. Металл өткізгіштігіне қарағанда диодтың сызығы түзу емес?

2. Қаныққан ток алу құбылысын түсіндір.

3. Жартылай өткізгіштердегі (р-п -өтуі) сызықтық емес сипаттама нені көрсетеді?

4. Вольт-амперлік сипаттамасына қарап тура және керу өтудегі кедергі туралы түсіндір.

5. Кедергінің ортаның температурасына тәуелділігі қандай? Кедергі қандай жағдайларға тәуелді?

6. Газдар мен жартылай өткізгіштердегі кедергінің температураға тәуелділігін түсіндір.

Тақтадағы сызба, жазулар

(совр, урок кітаб мұқабасы сканерге салынады)

Демонстрациялық тәжірибе

(мұғалім көрсетеді)

J,A

BУП-2

1,2

1

0,8

0,6

0,4

0,2

10 20 30 40 50 60

U,b	0	1	7	20	38	58	90
J,А	0	0,2	0,4	0,6	0,8	1	1,2

1. Вольт –амперлік сипаттама неге сызықтық емес?

2. Металдардың кедергісінің температураға тәуелділігі қандай құрылғыларда қолданылады?

3. Әр түрлі ортадағы электр тогының техникада, өндірісте, т,б қолданылуына мысал келтіру

Қорытынды:

Сабақта тарау бойынша жалпылау-қорытындылау сұрақтарына жауаптар алынады.

Тәжірибелер көрсетіледі, схема, формула тақтаға жазылады. Таблица, электрондық оқулық, слаидтарды пайдаланып білімді жинақтау, жүйелеу жүзеге асырылады. Демонстрациялық тәжірибе арқылы оқушылардың танымдық белсенділігі дамиды.

Бағаланады.

Үйге тапсырма: әртүрлі ортадағы электр тогының қолданылуы мәнжазба әзірлеу.

8 сынып

Сабақтың тақырыбы: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау кезіндегі ток күші, кернеу, тізбектің кедергісі арасындағы байланысты түсіндіру.

ә) дамытушылық: Ом заңын өткізгіш кедергісін есептеуге қолдану, электр тізбегін жинау, тізбектің әртүрлі бөлігіндегі ток күші, кернеуді өлшеу, сызбаны дұрыс сызу, оны оқи білу дағдысын қалыптастыру, бақылау салыстыру, нәтижелерді жинақтау дағдысын дамыту.

б) тәрбиелік: экономикалық мәдениетін дамыту

Сабақтың түрі: жаңа білімді хабарлау

Сабақтың көрнекілігі: 1) вольтметр, амперметр,кілт ток көзді

2) кедергілер жиынтығы, сымдар, реостат

3) электрондық оқулық

4) плакат, слаид

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Сабақтың барысы:

Сабақтың жоспары:

1.Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы тақырыбын қайталау

2. Жаңа тақырыпты түсіндіру, бекіту

3. Үйге тапсырма беру

Сұрақтар:

1. «Электр тогы» тақырыбын өткенде қандай физикалық шамалармен таныстық?

2. Электр тогы дегеніміз не?

3. Электр тогын қандай физикалық шамалар сипаттайды?

4. Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы?

5. Өткізгіштерді жалғаудың қандай түрлері бар?

Тақтаға түсірілетін жазбалар

J- электр тогын сипаттайды

U- электр өрісін сипаттайды

R- өткізгішті сипаттайды

R₃ R₂ R₁

а

) ә) 3 2 1

R1 R2

Кедергі , Ом

R	R1	R2	R3
7(5+2) 9 (5+2+2)	5 5	2 2	2

Ом заңы бойынша

болғандықтан,

б) J_ж= J₁= J₂ болғандықтан,

U_ж=U₁+U₂

R1 в)

R2

R_ж=

Схема бойынша электр тізбегі құрылады, оқушыларды қатыстыра отырып амперметр, вольтметр көрсетулері жазылады. Демонстрациялық тәжірибе арқылы өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау кезіндегі J_ж, U_ж, R_ж туралы қорытынды жасалады, формуласы жазылады.

Электрондық оқулық, плакат, слаид арқылы тақырып пысықталады.

Үйге тапсырма § 40 17 жаттығу № 15,16,17

11 сынып

Сабақтың тақырыбы: Жарықтың түзу сызық бойымен таралуы

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушылырға жарықтың түзу сызық бойымен таоалуы, жарық жылдамдығы туралы өкен материалмен байланысты түсіндіру.

ә) дамытушылық: жарық таралуы туралы білу дағдысын қалыптастыру, бақылау салыстыру, нәтижелерді жинақтау дағдысын дамыту.

б) тәрбиелік: экономикалық мәдениетін дамыту

Сабақтың түрі: жаңа білімді хабарлау

Сабақтың көрнекілігі: 1) плакат, слаид

2) электрондық оқулық

3) жарық көзі, экран

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Сабақтың барысы:

Сабақтың жоспары:

1.Жарық толқыны туралы қайталау

2. Жаңа тақырыпты түсіндіру, бекіту

3. Үйге тапсырма беру

Сұрақтар:

1. Жарықтың дисперсиясы деп нені айтады?

2. Жарық интерференциясы дегеніміз не?

3. Оптикада дифракция ерекшеліктері қандай?

4. Турмалин кристалында болатын жарықтың поляризация құбылысы қалай сипатталады?

Ш.Құдайбердиев «Тау басындағы ой»

Күннен неге түсіп тұр сонша жарық,

Сегіз минут шерікте жерге барып?

Әншейін құр жарқырап тұрып алмай,

Жылылық нұрмен бірге жүр қозғалып.

Бұл дүние атаулы жылуы жоқ нұрсыз болса,

Әлемнен кім жүре алар пайдаланып?

Дене атаулы теп-тегіс мөлдір болса,

Көлеңке орнығады қайда қалып?

Барша ғалам тапжылмай тұрып қалса,

Бола ма уақыт деген өлшеу салып

Мақсұт, тәртіп, керексіз тозаңы жоқ,

Тексермей неге отырмыз мұны ойланып?

Геометриялық оптика заңы: Жарық сәулесі біртекті ортада түзусызық бойымен таралады.

Көлеңке мөлдір емес дененің артындағы кеңістіктің жарық энергиясы түспейтін аумағы. Жарық сегіз минутта 300 000 км/с жылдамдықпен жерге жететіні туралы өлеңді талдай отырып түсіндіру

Электронды оқулықтан Ай мен Күннің тұтылуын қарап, талдау жасау

Жарық жылдамдығын астрономиялық тәсілмен 1675 жылы дат астрономы Рёмер Париж қаласында Юпитер серігінің орташа айналу уақытын тауып бақылады

1849 жылы француз физигі Физо, 1923 жылы Майкельсон лабораториялық тәсілмен жарық жылдамдығын есептеді.

с==(299792458±0,3)м/с

Ғалымдардың жасаған тәжірибелерін плакатпен талдау жасалды

Электрондық оқулық, плакат, слаид арқылы тақырып пысықталады.

Үйге тапсырма § 4.8 № 1011-1015