Саба?ты? та?ырыбы: ?лшеулерді? метрлік ж?йесі
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушылар?а ?лшеулерді? метрлік ж?йесін ме?герту.
Т?рбиелік: О?ушыны саба? барысында ?йымшылды??а, жеке ж?мыс жасау?а, бір-бірін ты?дай білуге ?йрету, шапша?ды??а т?рбиелеу.
Дамытушылы?: Баланы? ойын дамыту, есте са?тау ?абілетін ?алыптастыру, с?здік ?орын молайту, ой ?орытып, на?ты шешім жасау?а ?йрету.
Саба? ?дісі: аралас саба?
Саба? к?рнекілігі: Ил. сурет, электронды о?улы?, сыз?ыш, мензурка
П?н аралы? байланыс: математика, информатика, тарих, сызу.
І. ?йымдастыру кезе?і
1. О?ушылармен с?лемдесу, т?гендеу
2. О?ушылар назарын саба??а аудару
ІІ ?й тапсырмасын тексеру
ІІІ. О?ушылар білімін жан-жа?ты тексеру:
С?ра?-жауап ар?ылы
ІV. Жа?а саба?ты ме?герту:
?лшеулерді? метрлік ж?йесі
Физикалы? шамаларды? ?лшем бірліктері бірден ай?ындал?ан жо?. Б?гінгі колданылып ж?рген бірліктер - тарихи дамуды? жемісі.
Ертеде ?р ел ?р т?рлі ?лшемдер ?олданып келді. Мысалы, казактар ?зындыкты ?лшеу ?шін: ?арыс, елі, суйем, табан, ??лаш, ша?ырым сия?ты бірліктерді пайдаланды. Сондай-а? орысты? 1 верста аралы?ы 500 ??лаш?а (саженъ) те?. А?Ш пен Англияда осы уа?ыт?а дейін ?зынды?ты? миля, ярд, фут, дюйм деген бірліктері ?олданылады. ?лшем бірліктерді? осындай ала??лалы?ы бір ?лшемнен екінші ?лшемдерге ?туді ?иындатып, ?за? есептеулерді талап етеді.
?лшемдерді? метрлік ж?йесіні? негізіне барлы? халы?тарды? санау т?сілдеріне орта? «онды? принципті?» алынуы - оны? е? басты арты?шылы?ы. Расында да, «онды? принцип» бойынша барлы? еселенетін немесе б?лінетін бірліктер негізгі бірліктерді 10 санына к?бейту немесе б?лу ар?ылы алынады.
Осы?ан байланысты тіркес с?здерді? онды? ж?йесі жасал?ан. Мысалы, кило тіркесі мы?ды білдіретін бол?анды?тан:
- 1 километр (км) = 1000 метр (м);
- 1 килограмм (кг) = 1000 грамм (г);
Сол сиякты милли тіркемесі мын б?лікті? бір б?лігін білдіреді:
- 1 миллиграмм - 1 грамны? мы?нан бір б?лігі;
- 1 миллиметр - 1 метрді? мы?нан бір б?лігі;
- 1 миллилитр - литрді? мы?нан бір б?лігі, т.с.с.
?лшемдерді? метрлік ж?йесі бір ?лшемнен екінші ?лшемге ?туді, соны? ішінде квадратты? ж?не кубты? бірліктерге ауысуды же?ілдетеді. Мысалы,
1 м =100 сантиметр (см) бол?анды?тан,
1 м2 =1002 см2 =10 000 см2, сондай-а?
1 см = 10 миллиметр(мм) немесе 1 мм=1 см: 10=0,1 см бол?анды?тан,
1 мм3 = (0,1 см)3=0,13 см3 = 0,001 см3.
?. Жа?а саба?ты бекіту:
Де?гейлік тапсырмаларды орындау.
Ж?птасып орындайтын тапсырма:
- О?улы?тарыны? ?лшемдерін аны?тау.
?І. ?ортындылау
?ІІ. Ба?алау:
?ІІІ. ?йге тапсырма:
§12. 3 (2,3). Ертеде ?олданыл?ан ?лшемдер туралы жазып келу.
