Таби?ат пен техникада ?ысымы атмосфералы? ?ысымнан т?мен немесе жо?ары ?ысымдар к?птеп кезедеседі. Осындай ?ысымдарды ба?ылап отыру ?ажет бол?ан жа?дайда манометрлер деп аталатын аспаптар ?олданылады. (Манос – сирек, ты?ыз емес, метрео – ?лшейм?н, грекше). ?арапайым ашы? с?йы? манометр U ?рпі т?різдес шыны т?тік. Т?тікке?андайдабірс?йы???йылады. Т?тікті?біржа?ыашы?, екіншіжа?ырезе?кет?тікшеменжал?анады.
Техникада к?бінесе с?йы?ты?, газды? немесе буды? ?ысымын ?лшеу ?шін т?тікті металл манометр ?олданылады, кейде оны Бурдон манометрі деп те атайды. Оны? ж?мыс істеу принйипі ?рлеген кезде т?зулене т?сетін сыбыз?ы т?різді ойыншы??а ??сайды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
1) Атмосфералық қысымның ауа райына байланысты өзгеретінін ойлап тапқан қай ғалым?
2) Атмосфералық қысым қандай әріппен белгіленеді?
3) Атмосфералық қысымның өлшем бірлігіне не алынады?
4) Қандай құрал арқылы атмосфералық қысымды өлшейміз?
ІІІ. Жаңа сабақ.
Табиғат пен техникада қысымы атмосфералық қысымнан төмен немесе жоғары қысымдар көптеп кезедеседі. Осындай қысымдарды бақылап отыру қажет болған жағдайда манометрлер деп аталатын аспаптар қолданылады. (Манос – сирек, тығыз емес, метрео – өлшеймңн, грекше). Қарапайым ашық сұйық манометр U әрпі тәріздес шыны түтік. Түтіккеқандайдабірсұйыққұйылады. Түтіктіңбіржағыашық, екіншіжағырезеңкетүтікшеменжалғанады.
Техникада көбінесе сұйықтың, газдың немесе будық қысымын өлшеу үшін түтікті металл манометр қолданылады, кейде оны Бурдон манометрі деп те атайды. Оның жұмыс істеу принйипі үрлеген кезде түзулене түсетін сыбызғы тәрізді ойыншыққа ұқсайды.
Адамның қан айналым жүйесіндегі қысым арнайы құрыл сфигмоманометрмен немесе қазіргі танометрлермен өлшенеді. (Құралдың жұмыс істеу принципі оқушыларға көрсетіледі. Екі оқушының қан қысымы өлшеніп көрсетіледі.)
Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың біріне сорғылар жатады. Сорғылардың кейбір түрін пайдалану арқылы сұйықтар мен газдардың бағытталған қозғалысын тудыруға болады. Цшприц көмегімен дәрі жіберу өздеріңе жақсы таныс. (шприц көмегімен сұйық сорылып алынып керегімізше қолдану көрсетіледі.) су сорғысы(үйіміздегі колонка), доп үретін, дөң, доп үретін, дөңгелек үретін сорғылар түсіндіріліп мысал келтіріледі.
1-сорғы корпусы
2-саңылау
3- поршень
4-нипель
Су сорғысының құрылысы:
1- цилиндр
2-поршень
3- қақпақшалар
4-құбыр
5-кран
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Атмосфералық ауа қысымынан жоғары немесе төмен болатын қысымды өлшеуге арналған құралдар қалай аталады?
Манометрлердің жұмыс істеу принципі қандай заңға негізделген?
Ашық сұйықтық манометр қалай жасалған және қалай жұмыс істейді?
