Сабаққа қажетті құралдар: компьютер, видео, видеопроектор.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Кір жаятын жіп әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау, топқа бөлу
Физика
Астрономия
Кеплер
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
Нақты және орташа күн тәуліктерінің бір-бірінен айырмашылығы неде?
Бүкіләлемдік уақыт Жер бетінде қай орынның жергілікті уақытына сәйкес келеді?
Қазақстан жері арқылы қанша және қандай сағаттық белдеулер өтеді?
Астана уақыты ендік мәні қанша градус болатын орынның жергілікті уақытан дәл келеді?
Алматы мен Астана жергілікті уақыттары бірдей ме?
Астана мен Алматы белдеулік уақыттары бірдей ме?
Өліаралық және жұлдыздық ай астрономиялық жолмен қалай анықталады?
Тропиктік жыл ұзақтығы қалай анықталады?
Ежелгі Мысыр күнтізбесінде жыл ұзақтығы неше тәулік болған?
Юлиан күнтізбесінің ұзақ уақыт қолданыста болуы қандай қателік тудырды?
Дүниенің солтүстік полюсі картада қай орында орналасқан?
Картада аспан координаталарының қай жүйесі қолданылады?
Аспан экваторы мен эклиптиканың қиылысу нүктесінің экваторлық координаталарының мәні қай шамада болады?
Картада аспан меридианын қалай табуға болады?
Аспан меридианын жұлдыздар тәулігіне неше рет кесіп өтеді?
Георграфиялық ендік неге тең?
ІІІ. Жаңа сабақ.
Тұсаукесер видео көрсету Три закона Кеплера
Кеплердің бірінші заңы – планета орбитасының пішінін анықтайды: барлық планеталар Күнді эллипс бойымен айналады, оның фокустарының бірінде Күн орналасады.
0-эллипстің симметрия центрі
АА1=2а –эллипстің үлкен осі
ВВ1=2b – эллипстің кіші осі
а – үлкен жарты осі
b –кіші жартыосі.
ОF1OF2 –фокустары
Эллипстің негізгі қасиеті:
эллипстің кез келген нүктесінің фокустардан қашықтарының қосындысы үлкен ось ұзындығына тең болатын тұрақты шама: МҒ1+МҒ2=2a
c=a2+b2
e=c/a – эллипстің эксцентритеті
Егер с=0 болса, e=0, онда эллипс шеңберге айналады.
Перигелий – орбитаның Күнге ең жақын нүктесі.
Афелий –орбитаның Күннен ең алыс нүктесі.
1а.б.=149600000 км
Кеплердің екінші заңы – аудандар заңы планета қозғалыстарының бірқалыпты емес екендігін анықтайды: планетаның радиус-векторы бірдей уақыт аралығында шамалары бірдей аудандар сызып шығады.
Кеплердің үшінші заңы :
Кез келген екі планетаның Күнді айналу периодтары квадраттарының қатынасы олардың орбиталарының үлкен жарты осьтерінің кубтарының қатынасына тең болады.
Жер-Күн жүйесі үшін
Жер-Ай жүйесі үшін
Күннің Жерге қатысты массасы
Топтық жұмыс:
Постер қорғау
IV.Бекіту
Есептер шығару.
Үлгерімі төмен оқушыларға тапсырма:
Кеплердің І заңы
Кеплердің ІІ заңы
Кеплердің ІІІ заңы
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
І топ екінші топты бас бармақ арқылы, ІІ топ ІІІ топты екі жұлдыз бір ұсыныс арқылы, ІІІ топ І топты смайлик арқылы бағалау.
