Кинематика ж?не динамика тарауларын ?айталау.

Батыс Қазақстан облысы

Теректі ауданы

Ақсоғым ауылы

Восход жалпы орта білім беретін мектебінің физика-информатика пәнінің мұғалімі Адиетова Лунара Жанарбекқызы

Сыныбы: 9

Пәні: физика

Сабақтың тақырыбы: «Кинематика және динамика» тарауларын қайталау
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Дәстүрлі емес сабақ түрлерінде оқушылардың белсенділігін арттырып, өзіне-өзі баға беруге, өз жетістіктерін сезініп, әлсіз жақтарын сын көзбен қарауға үйрету, өткен тарауда алған білімдерін жетілдіру, тиянақтау, еске түсіре отырып, білімдерін қорытындылау.
Дамытушылық: Танымдық ойлау қабілетін дамытып, өз бетімен жұмыс жасауға дағдыландыру. Білім сапасын арттырып, пәнге деген қызығушылығын туғызу.
Тәрбиелік: Тапқырлыққа, ізденіп шешім қабылдауға, ауыз біршілікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Көрнекіліктер:
Сканворд ,семантикалық карталар,карточкалар,кестелер
Сабақтың түрі: Қайталау сабағы
Әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап,талдау,баяндау
Құрал-жабдықтар: презентация
Сабақтың жоспары:
1. Сабақтың мақсатын қою
2. Қайталау сұрақтарын қою(сканворд шешу) (4 мин)
3. Формула сыры (5 мин)
4. Ойланып,сәйкестігін тап! (5 мин)
5. Кім жылдам (Есептер шығару) (20 мин)

6. Ой қозғау (10 мин)

7.Бағалау (1 мин)
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
II. Жалпы сұрақтар қою арқылы сканворд шешу
Динамика

1. Энергияның өлшем бірлігі (джоуль)

2.Дененің жұмыс жасай алу қабілетін ..... деп атаймыз.( энергия)
3. Қозғалып келе жатқан дене энергиясын ........ деп атайды.(кинетикалық)

4.Егер жылдамдық өзгеріп отырса, ондай қозғалысты.....деп атайды (теңайнымалы)

5.Күшті өлшейтін құрал (динамометр)

6.Бүкіләлемдік тартылыс заңында қолданылатын тұрақты (гравитациялық)

7.Қозғалыстағы денеде болатын энергия (кинетикалық)

8. Денелердің жерге тартылу күші (ауырлық)

Кинематика.
1) Периодқа кері шама (жиілік)

2) Бізді қоршаған орта (материя)

3) Бұрылу бұрышының өлшем бірлігі (радиан)

4)Өзінің сандық мәнімен қоса бағытыменде сипатталатын шама (вектор)

5) Дене жылдамдығы белгілі уақыт аралығында бірдей шамаға артса, ол қандай қозғалыс деп аталады? (теңүдемелі)

6)Тек сандық мәнімен сипатталатын шама (скаляр)
7) Жылдамдықтың үдеуге қатынасы (уақыт)

8) Дененің еркін түсу үдеуінің тұжырымдамасын ең алғаш ұсынған кім (Галилей)

9) Периодтың өлшем бірлігі (секунд)

10) Галилей денелердің еркін түсуін қай қалада зерттеді? (Пиза)

III. Формулаларды атау

«Кинематика» тобына
1) Жылдамдықтың формуласы

2) Үдеудің формуласы
3) Теңүдемелі қозғалыстың формуласы

4) Теңкемімелі қозғалыстың формуласы

5) Центрге тартқыш үдеудің формуласы

6) Бұрыштық жылдамдықтың формуласы

7) Жиілік және периодтың формуласы

«Динамика» тобына

1. Ньютонның үш заңы

2. Ауырлық күші

3. Үйкеліс күші

4. Серпімділік күші

5. Потенциалдық және кинетикалық энергиялардың формуласы

6. Бүкіләлемдік тартылыс заңының формуласы

7. Импульстің формуласы

IV. Физикалық шама мен өлшем бірліктерінің сәйкестігін анықтау

1. Жол метр

2. Жылдамдық м/с

3. Үдеу м/с²

4. Күш Н

5. Импульс кг*м/с

6. Бұрыштық жылдамдық рад/с

7. Энергия Дж

8. Жұмыс Дж

9. Масса кг

10. Бүкіләлемдік тартылыс күші Н

11. Период с

12. Жиілік с^-1 немесе Гц

V. Есеп шығару

Деңгейлік есептер
1. Садақтан вертикаль жоғары тартылған жебенің ең үлен көтерілу биіктігін есепте. Жебенің бастапқы жылдамдығы 40 м/с g= 10 м/с²
2. Массасы 2 кг дене жер бетінен 30 м биіктіктен түседі. Дененің жерге келіп түскендегі кинетикалық энергиясын есепте
3.Қатандығы 50 Н/м серіппеге әсер ететін күші 300 Н .Серіпеннің потенциалдық энергиясы?

4.100 Н күштің әрекетінен 0,5м/с² үдеу алатын қайықтың массасы қандай?

5.Массасы 0,2 кг хоккей шайбасы таяқпен соққаннан кейін мұз бетімен сырғанай қозғалады, үйкеліс коэфиценті 0,02 болса, үйкеліс күші неге тең? Шайбаның мұз бетімен сырғанағандағы үдеуін анықтаңдар

6.Массасы 10 т жайдақ вагон 2м/с жылдамдықпен қозғалады. Оны 3м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 15т жайдақ вагон қуып жетеді. Егер соқтығысу серімсіз болса, соқтығысқаннан кейін бұл вагондардың жылдамдығы қадай болады?

7. 72 км/сағ жылдамдықпен келе жатқан массасы 1000 кг көлік қозғалтқышын сөндіргеннен кейін қанша уақыттан соң тоқтайды? Қозғалысқа кедергі күші 0,20 кН

8.Массасы 3 тонна көлік горизонталь жолда 2 м/с² үдеумен қозғала бастайды.Қозғалтқыштың 2 с ішінде істейтін жұмысы қандай? Үйкеліс коэффиценті 0,02

9.Қозғалыс жылдамдығы 20м/с болғанда, қуаты 2000 кВт электровоздың тарту күші қандай?

10.қатаңдығы 10⁴ Н/м серіппе 3 см –ге сығылған, оның потенциалдық энергиясы қандай?

11.Массасы 80 кг спорт шеберінің секірген кездегі тебілу уақыты 0,2 с –қа созылды. Ол 1,8 м биіктікке секіргенде қандай қуат өндіреді?

12.Қисықтық радиусы 100 м жолда 54 км/сағ жылдамдықпен келе жатқан көліктің центрге тартқыш үдеуі неге тең?

VI. Ой қозғау. Оқушыларға суреттер беріледі. Топ болып суреттерді физикалық тұрғыдан өз ойларын айтады
VII. Бағалау (өзін өзі бағалау парағы бойынша)
Өзін-өзі бағалау парағы:

Үйге тапсырма. Топшамалар (Есептер шығару)