?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар ж?не газдар ар?ылы берілуі. Паскаль за?ы

Та?ырыбы: ?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар ж?не газдар ар?ылы берілуі. Паскаль за?ы. Ма?саты: О?ушыларды? таным ?рекеттерін ?йымдастыру ар?ылы ?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар жэне газдар ар?ылы берілуін о?ушылар?а ме?герту. Саба?ты? типі: Жа?а та?ырып Саба?ты? т?рі: СТО стратегиялары а) білімділік (танымды?) ?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар жэне газдар ар?ылы берілуін Паскаль за?ы ар?ылы алын?ан ?ысым туралы теориялы? білімдерін практика ж?зінде есептер шы?арумен ?штастыру. ?) дамытушылы? логикалы? ойлау ?абілеттерін, топпен ж?мыс ат?ару да?дыларын дамыту. б) т?рбиелік топты? ?рекет ат?ару негізінде бір-біріні? пікірін силау, ?зара ынтыма?тасты? карым-?атынаста болу?а т?рбиелеу. Міндеттер: • Мазм?н?а байланысты а) о?ушылар «?ысым» ?гымыны? физикалы? шама екендігін аны?тай алады, ?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар ж?не газдар ар?ылы берілуін, Паскаль за?ыны? ма?ынасын аша алады. б) физикалы? шамаларды ?ріпке салып ?йренеді, т?жірибе н?тижелерін ?орытындылай алады. в) ?лшем бірліктерді аны?тай алады, есептер шы?ара алады. • СТО байланысты а) физикалы? ??ымдарды, шамаларды байланыстырады, салыстырады. б) берілген ??ымны? не екендігін аны?тай алады. в) ма?ынаны ажыратып, ой ?орытындылай алады. • Топпен ж?мыс а) физикалы? ??ымдарды толы? т?сіне отырып, бірінен - бірін ажырата алады. б) физикалы? шамаларды? аттарын біледі. в) халы?аралы? бірліктер ж?йесі бойынша ж?мыс істей алады. г) формула ??растырады, оларды ?олдана отырып, есептер шы?арады. д) кестелермен ж?мыс жасай алады. ж) т?жірибе к?рсете біледі, ма?ынасын т?сіндіре алады. Дидактикалы? ке?істік м?мкіншілігі: о?улы?тар, СD -дискілері, таратпа-?а?аздар, интерактивті та?та, «Паскаль шары»-??ралы. Саба? барысы I. ?йымдастыру кезе?і. а) о?ушыларды? саба??а толы? ?атысуын, сынып о?ушыларыны? топпен отыруын ?ада?алау. б) топ басшысын та?айындау. II. ?ызы?ушылы?ты ояту. а) ?й тапсырмасына шолу. Дискі ж?не интерактивті та?таны пайдалану. • ?ысым (аны?тамасы) • формуласы Р= F/S • ?лшем бірліктері ( Па,кПа,гПа,МПА ) 1гПа= 100Па=102Па 1кПа=1000Па=103Па 1МПА=1000000Па=106Па б) Дискі ж?не интерактивті та?та?а: • айы, к?ні, жылы • жа?а саба?ты? та?ырыбы: «?ысымны? ?атты денелер, с?йы?тар ж?не газдар ар?ылы берілуі. Паскаль за?ы.» Жа?а саба?ты? та?ырыбы немесе та?ырып мазм?ны бойынша ?здеріне белгілі(естіген, білетін) ??ымдар жайлы айты?дар. • СТО технологиясыны? ББ? стратегиясын пайдалану Кестені? «білемін» БІЛЕМІН ба?анасын толтыру Та?ырып мазм?ныныа сендер аны? білімейтін ??ымдар кездеседі. Кестені? «білгім келеді» БІЛГІМ КЕЛЕДІ ба?аны толтырылады. (не білгілері келеді?, о?ушылардан с?ралады) О?улы?пен ж?мыс ?ЙРЕНДІМ кестені? «білгім келеді» бойынша аны?тал?ан с?ра?тар?а о?улы? м?тінін жауаптар ізделініп, «?йрендім» ба?аны толтырылады. ІІІ. Ма?ынаны ашу • Диску бойынша т?жірибелер к?рсетіліп, та?ырып толы?тырылады. • «Паскаль шары» - ??ралы таныстырылады. • Есептер шы?арылады. Жа?а саба?ты бекіту: • Экранная дискі ар?ылы 3 тэжірибе к?рсетіледі. Аудиовизуальды н?с?ада а?параттал?ан осы 3 т?жірибелерді З топтан бір-бір ?кіл ?ыс?аша т?жырымдап береді. Б?л ?рдісті? ма?саты: теориялы? білімді бекіту, есеп шы?ару ?рдісіне же?ілдік жасау. • Есептер шы?ару. №1. Массасы 50кг адамны? ая?ында?ы етігіні? бір ?кшесіні? ауданы 1см2 болса, онда ол жер бетіне ?андай ?ысым т?сіреді? m=50кг Р= F/S S=1CM2 10-4м2 Fa=mg=P g=9.8 Н\кг р-? Р= mg/2S=25*105 Па=2,5 105 Па Р - ? [Р]= №2. Айма?ты? компонетті енгізу талабы бойынша Семей ?аласында?ы жа?а аспалы к?пірді? техникалы? сараптамасы бойынша ??растырыл?ан есен: (экран бойынша) - Структуралы? ??рыщ(болат) темір - 20100тонна - Асфальтты? мастика - 20500тонна - Темірбетон арматурасы - 6200тонна S= 196М2 Р= F/S m= 46800т 468*106кг Р= mg/4S=6*105 Па g=9.8 Н\кг [Р]= Р - ? Осы екі есепті? т?сірілген ?ысымдарын о?ушылар?а салыстырту, ?орытындылату, я?ни ?ысым т?сіріп т?р?ан денені? табан ауданы не??рлым ?лкен болса, со??рлым оны? жерге т?сіретін ?ысымы аз болады, ал табан ауданы кіші немесе жі?ішке, ?шкір болса, оны? т?сіретін ?ысымы ?лкен болады. №572. Массасы 78кг спортшы ша??ыда ?ар бетінде т?р. ?р ша??ысыны? ?зынды?ы 1,95м, ені 8см. Спортшы ?ар?а ?андай ?ысым т?сіреді? m=78кг Р= F/S а=1,95м Fa=mg в=8 см 0,08 м S= 2ав g=9.8 Н\кг Р= mg/2ав=2500Па = 2,5кПа Р - ? [Р]= №575 Асфальт т?сеуде ?олданылатын машина каток тірегіні? ауданы 1500см2, т?сіретін ?ысымы ЗОО кПа екені белгілі, катокты? салма?ы ?андай? S=1500 см2 0,15 м2 Р= F/S р=300кПа 300000 Па Fa=mg=P g=9.8 Н\кг Р-? р= P/S Р - ? Р = p*S= 45000Н= 45кН [Р]= №578. Егер табаныны? ауданы 1,5 м2, к?лемі 6м3 болса, м?рм?р ба?ана топыра??а ?андай ?ысым т?сіреді? м?рм?р =2700кг\ м3 S=l,5 м2 Р= F/S p= 108000Па=108кПа V=6 м 3 Fa=mg [Р]= р=2700кг\м3 m= Vp g=9.8 Н\кг F= pVg р-? P= pVg\S №3. Бізді ?орша?ан ауа барлы? денеге 100кПа ?ысым т?сіретін болса, ?лшемдері 60см х 80см болатын ?стел бетіне ?андай к?ш т?сер еді? р= 100кПа P=F/S S=60 см х 80см=480см2=0,48 м2 ?= pS=48000H= 48кН ?-? [F]= • Логикалы? т?жерибелер №1. ?атты денелерге ?ысымны? берілуі. О?ушыларды? алдына а?аш білеуше беріледі, осы а?аш білеушені сол ?олы?ды жазып ала?аны?ны? ?стіне салып, ?стінен о? ?олы?мен т?мен ?ысып бас. Сол ?олы? ?ысымны? артуын сезе ме? О?ушылар оны к?рсете отырып, т?жырымдама жасап айтады. (а?аш білеуше ?зіне т?сірілген ?ысымды бір ?ана ба?ытта (сырт?ы ?рекект к?шіні? ба?ытында ?ана)) тарататынына к?з жеткізуге болады. №2. «Паскаль шары»-??ралымен т?жірибе к?рсету. Егер шар?а су толтырып, поршеньді басса?, шарды? са?ылауларынан су барлы? ба?ытта бірдей ?зынды?та шапшып шы?уын бай?ау, я?ни с?йы?тар ?зіне т?сірілген ?ысымды барлы? ба?ыт?а бірдей жеткізеді. №3. Балаларды? ойнайтын ауа резе?ке шары беріліп, оны ?рлегенде, шарды? формасымен ?лшемдеріні? ?алай ?згеретіндігін ба?ылау. Бай?ал?ан ??былысты т?сіндіру. • ?орытынды Сонымен о?ушылар! Біз б?гін сендермен не білдік?, нені ?йрендік?, немен ш??ылданды?? -соны мына тірек-сызба ар?ылы т?жырымдайы?. • ?йге тапсырма: § 44 о?у. Тірек-сызба ар?ылы реферат дайындау. • Ба?алау