Саба?ты? ма?саты: Денені? ішкі энергиясыны? ?згерту жолдарын т?сіндіру, т?жірибелер ар?ылы к?з жеткізу. Ішкі энергияыны? ?згерісін есептей алу?а жа?дай жасау. О?ушыларды на?ты жауап беруге, ?з ойын еркін жеткізуге, сыни ойлау?а ?алыптастыру. ?з бетінше ж?мыс істеуге да?дыландыру, шапша?ды??а, ?йымшылды??а т?рбиелеу.
К?тілетін н?тиже:
Саба?та та?ырыпты ?здері аша отырып т?сінеді,
Ойларын еркін жеткізуге да?дыланады.
Кіріктірілген модульдер: АКТ, сыни т?р?ыдан ойлау, жас ерекшеліктеріне байланысты о?ыту, критерий бойынша ба?алау, о?ытуды? жа?а т?сілдері.
Саба?ты? т?рі: жа?а білімді ме?герту
Саба?ты? ?дісі: СТО технологиялары, ?з бетімен ж?мыс.
С?ра? – жауап, ББ?, INSERT
Саба??а ?ажетті ??ралдар мен к?рнекіліктер: Интерактивті та?та, слайд к?рсетілімдері,
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру кезе?і
1. С?лемдесу
2. Т?гендеу
ІІ. ?ызы?ушылы?ты ояту:
C?зж?мба? "термодинамика"
1.Температура т?ра?ты бол?анда РV т?уелділігі
2.На?ты газды? моделі
3.Молекулаларды? ?оз?алыс жылдамды?ын аны?та?ан неміс ?алымы
4.Макроскопиялы? параметрді? бірі
5.С?йы?та ж?не газда ?алы?та?ан б?лшектерді? жылулы? ?оз?алысын аны?та?ан а?ылшын ботанигі
6.Бір моль м?лшерінде алын?ан зат массасы
7.Молекулаларды? ?оз?алыс энергиясы
8.МКТ-ны? негізін салушы
9.Затты? бір моліндегі молекулалар саны
10.Температураны ?лшейтін ??рал
11.Температура шкаласыны? бірі
12.С?йы?тарда?ы молекулалы? ?оз?алысты аны?та?ан ?алым
13.Изохоралы? процесті зерттеген француз ?алымы
ІІІ. Ма?ынаны тану
О?улы?та?ы м?тінді о?и отырып кестені толтырамыз. Топта жаз?андарымызды тал?ылаймыз. Ішкі энергия мен оны? ?згеру т?сілдері туралы толы? білемізбе? 2 мин
Білемін (?ызыл) Білмеймін (жасыл) ?йренгім келеді
ББ?
Білемін
Білгім келеді
?йрендім
С?ра? – жауап ?дісі:
1. Ішкі энергия дегеніміз не?
2. Оны калай аны?таймыз?
3. Идеал газды? ішкі энергиясын калай аны?таймыз?
4. К?п атомды газды? ішкі энергиясы дегеніміз не?
І?.Тол?аныс:
Ендеше, ішкі энергияны? ?згерісін д?лелдеу ?шін т?жірибе жасайы?.
Т?жірибе – 1: Шам мен темір сымды ?ыздырамыз. Не бай?ады??
?орытынды: Жылу беру ар?ылы ішкі энергияны ?згертуге болады. Температура арт?ан сайын, кинетикалы? энергияда артады.
Т?жірибе – 2: ?антты ?гітеміз
?орытынды: ?гіту ?шін ж?мыс істейміз, сонда ?антты? молекулаларыны? ара ?ашы?ты?ы алша?тайды. Сонда потенциалды? энергия артады, я?ни ішкі энергияда артады.
Т?жірибе – 3: ?аламсапты екі ала?анны? ортасына ?ойып у?ала?дар, беттері?е тигізі?дер. Не бай?ады?дар?
?орытынды; Ж?мыс істеу ар?ылы температура арттырамыз, сонда ішкі энергияда ?згереді, артады.
Т?жірибе – 4: Тиынды парта?а ?йкелегенде не бай?алады?
Ендеше, денені? ішкі энергиясын ?згертуді? екі т?сілі бар: ж?мыс істеу ар?ылы; жылу берілу ар?ылы.
Сонда ΔU=Q+A′
Егер A′=-A ΔU=Q-A
Q=ΔU+A Термодинамиканы? бірінші за?ы
Q=0 A=-ΔU
ББ? ?дісі: Б?гін, сонымен не білдік? Ендеше «Білмеймін» ба?анында ?згерістер болады.
Есептер:
№2.269
270С температурада бір атомды идеал газды? ішкі энергиясы 15кДж. Осы газ моліні? м?лшерін аны?та?дар.
№2.273
Егер ішкі энергиясы 300Дж болса, онда 2л к?лемді алып т?р?ан идеал бір атомды газды? ?ысымы ?андай?
№2.270
Баллонда 300К температурада?ы массасы 5кг аргон бар. Газды? ішкі энергиясы неге те??
№2.271
Ішкі энергиясы 74,79 кДж болатын зат м?лшері 10 моль бір атомды идеал газды? температурасы ?андай?
№2.272 ?ысымы 105 Па, к?лемі 10л баллонда бір атомды идеал газ бар.Газды? ішкі энергиясы неге те??
№1 Газ 300 Дж жылу м?лшерін алды да, оны? ішкіэнергиясы 200 Дж-?а к?бейді. Газды? істеген ж?мысы неге те?? Жауабы: 100 Дж
№2 Термодинамикалы? ж?йеге 200 Дж жылу м?лшері берілді. Егер ж?йе осы кезде 400 Дж ж?мыс ат?аратын болса, онда ішкі энергиясы ?алай ?згереді?
№3Температурасы бірдей бол?анда, массалары бірдей аргон мен гелийді? ішкі энергиясын салыстыры?дар
ББ? ?дісі: ?йренгім келеді ба?анын толтыру. Стикерге не білгісі келетінін жазып жабыстырып кету керек.
ІV. ?орытындылау
Бес жолды?ле?
1. Ішкі энергия
2. ?оз?алыс ж?не ?рекеттесу энергиясы
3. ?згереді
4. Кинетикалы? ж?не потенциалды? энергияны? ?осындысы
Молекуланы? жылулы? ?оз?алысы
?. ?йгетапсырма
1. §5,1; 5.2
ІХ. Ба?алау. 2мин
