Электролит ерітінділеріндегі электр тогы.Электролизді? ?олданылуы. Электролиз за?ы.

Саба?ты? та?ырыбы:     §46. Электролит ерітінділеріндегі электр тогы.Электролизді?     

                                          ?олданылуы.

                                          §47. Электролиз за?ы.

Саба?ты? ма?саты:

1) Білімділік. ?рт?рлі мысал т?жірибелер ар?ылы электролит

ерітінділеріндегі электр тогын т?сіндіру ар?ылы электролиз

                                               за?ын, физикалы? формуласын ?орытып шы?ару.

  2) Дамытушылы?: О?ушыларды? физика п?ніне ?ызы?ушылы?ын,

формуламен есептер шы?ару?а, ??рал-жабды?тармен ж?мыс

істеуге белсенділігін арттыру. Теориялы? білімін

практикамен ?штастыру.

3) Т?рбиелік: О?ушыларды д?лдікке, ??ыптылы??а, ?з бетінше е?бектенуге 

т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі:      Саяхат саба?.

Саба?ты? ?дісі:       С?ра?-жауап, баяндау.

Саба?ты? о?у ?дістері: О?у технологияларыны? т?рлері, тез ойлану?а ?йрету.

П?наралы? байланысы:  Химия п?ні.

Саба?ты? к?рнекілігі: Плакаттар, кесте, компьютер, графопроектор, де?гейлік

тапсырмалар, электронды? о?улы?, физикалы? ??ралдар.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру.

   1.О?ушылармен с?лемдесу;

   2. О?ушыларды? саба??а ?атысын, саба? ??ралдарын тексеру;

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.

1. ?йге ?андай тапсырма берілді?
2. І-де?гей с?ра?тары:

1. Электр тогы дегеніміз не?
2. Металдарда?ы электр тогын тасымалдайтын б?лшектер ?алай аталады?
3. Металдарда?ы электр тогы дегеніміз не?
4. Электронны? заряды ?андай?

          ІІ-де?гей с?ра?тары:

   Берілген физикалы? шамаларды? аталуын, ?лшем бірлігін, ?андай шама екендігін, ?лшеу ??ралын т?сіндіру.

I, U, R, P.

 III- де?гей с?ра?тары:

1. ?деттегі жа?дайда металды? электр бейтарап екенін ?алай т?сіндіруге болады?
2. Металдарда?ы электр тогы электрондарды? ?оз?алысынан туатынын д?лелдейтін т?жірибені сипатта?дар.
3. ?й тапсырмасын ?орытындылау.

ІІІ. Жа?а саба?.

Металдарда?ы электр тогы – еркін электрондарды? реттелген ?оз?алысы екенін біз ?ткен саба?ымыздан білеміз. Ал, с?йы? ?ткізгіштер –электролиттердегі электр тогыны? таби?аты металдар?а ?ара?анда ?згеше.

   Т?здарды?, ?ыш?ылдарды? ж?не сілтілерді? ерітінділері, сонымен ?оса, металдарды? бал?ыламаларыэлектролиттердеп аталады.

   Электролиттер электр тогын жа?сы ?ткізетіндерге жатады.

   Егер электролит ерітіндісінде электр ?рісін тудырса не болады?

   К?птеген заттарды? молекулалары ?зара тарту к?шімен біріккен о? ж?не теріс иондардан т?рады.

   Суда иондар арасында?ы ?зара тарту к?ші азаяды. Молекула иондар?а ыдырайды. Б?л процесс электролиттік диссоциация деп аталады.

?детте, электролиттерде ?р аттас иондарды? молекула?а бірігуі сия?ты кері процесс те ж?реді. Б?л процессрекомбинациядеп аталады. Ерітіндіде диссоциация мен рекомбинация бірін-бірі те?естіріп т?рады. Электр ?рісі жо? ерітіндідегі иондар ретсіз ?оз?алады.

   Электролиттегі электр тогы дегеніміз –о? ж?не теріс иондарды? ?арама-?арсы ба?ытта?ы реттелген ?оз?алысы.

   Электролит ар?ылы электр тогы ?ткенде электродтарда зат б?ліну процесі электролиз деп аталады.

   Электролизді? кейбір белгілі техникалы? ?олданылуына мысалдар келтірейік.

• Гальваникалы? элементтер.
• Аккумуляторлар.
• Гальванопластика.
• Гальваностегия.

   Сонымен т?з, ?ыш?ыл ж?не сілті ерітінділері ар?ылы ток ?ткенде электродтарда зат б?ліну ??былысын электролиз деп атайды.

   ?рт?рлі электролиттерден т?рліше токтарды ?ткізіп ж?не соны? барысында электродта б?лінген зат массасын на?ты ?лшей отырып, а?ылшын физигі М. Фарадей 1832 жылы эксперимент ж?зінде мынадай за?дылы?ты ашты:

Электролиз кезінде электродта б?лінген затты? массасы электролит ар?ылы ?ткен электр (заряд) м?лшеріне пропорционал.Б?л за? Фарадей за?ы деп аталады.

m=kq немесеm=kIt,

IV. Бекіту

Бекіту с?ра?тары.

1. ?андай процесті электролиз дейді
2. Электролиттік диссоциация дегеніміз не? Рекомбинация ше?
3. Электролиттегі электр тогы дегеніміз не?
4. Техникада электролизді ?олдану?а мысал келтірі?дер.

Есептер шы?ару.

23-жатты?у №5 есеп.

Ойлан тап!   «Фарадей»  с?з ж?мба?ы.

1. ?ыздыру шамдарыны? ?ылдарына ?андай сымдарды ?олданады?
2. Теріс зарядтал?ан электрод.
3. Электролит ар?ылы электр тогы ?ткенде, электродта?ы эат б?ліну процесі не деп аталады?
4. Ток к?шіні? ?лшем бірлігі?
5. О? зарядтал?ан электрод.
6. Электр тогын ?ткізбейтіндерді не деп атайды?
7. Затты? к?йі.

1

В

о

л

ь

Ф

р

а

м

2

к

А

т

о

д

3

э

Л

е

к

т

Р

о

л

и

з

4

А

м

п

е

р

5

а

н

о

Д

6

Д

и

э

л

Е

к

т

р

и

к

7

с

?

Й

ы

?

V. Ба?алау.

VI. ?йге тапсырма.  

                 §46, §47.  23-жатты?у №4 есеп.