Саба?ты? та?ырыбы: Дыбыс. Дыбысты? сипаттамалары
Акустикалы? резонанс. Жа??ыры?. Ультрадыбыс.
Саба?ты? ма?саты:
1. Дыбыс, дыбыс тол?ындарыны? сипаттамалары, дыбыс тол?ындырыны? таралуы туралы білімдерін ?алыптастыру
2. Теориялы? білімді практикада ?олдана білу да?дысын жетілдіру.
3. ??ыптылы??а т?рбиелеу
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
К?рнекіліктер: Слайд, тест тапсырмалары
Саба?ты? барысы:
- ?йымдастыру.
- С?ра?-жауап.
- Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
- Тест тапсырмалары.
- ?й ж?мысы.
С?ра? - жауап
1. ?андай ?оз?алысты тербелмелі ?оз?алыс деп атайды?
2. Гармоникалы? тербелістер деп ?андай тербелістерді атайды?
3. Тол?ынды? ?оз?алыс деп ?андай ?оз?алысты атайды?
4. К?лденен тол?ын деп ?андай тол?ынды атайды? К?лденен тол?ындар ?андай ортада тарайды?
5. Бойлы? тол?ын деп ?андай тол?ынды атайды? Бойлы? тол?ындар ?андай ортада тарайды?
Жа?а та?ырыпты т?сіндіру
16 Гц-тен ден 20000 Гц -ке дейінгі механикалы? тол?ындар адамда
дыбыс ?серін ту?ызады.
Ауада тарайтын дыбыс тол?ындары серпімді бойлы? тол?ындар.
?р т?рлі ортада дыбысты? таралуы
Ауада -330 м/с; Суда-1480 м/с ; Темірде-5850 м/с
Дыбысты? таралу жылдамды?ы – температурамен ортаны? ты?ызды?ына байланысыты.
Тон биіктігі-тербеліс жиілігімен аны?талады.
Дыбыс ?аттылы?ы тербеліс амплитудасымен аны?талады.
Тембр- дыбыс?а ?зіндік бояу беретін дыбысты? сапасы.
Акустикалы? резонанс – дыбыс к?зіні? тербеліс жиілігі меншікті жиілігімен с?йкес келгенде дыбысты? амплитудасыны? артуы.
Акустикалы? резонансты ?олданып дыбысты к?шейтуге болады.
Дыбыс тербелістеріні? жиілігімен жиілігі с?йкес келетін ??рыл?ы- резонатор.
Комертонны? немесе бас?а гармоникалы? тербеліс жасайтын денелерді? дыбысы –музыкалы? дыбыс.
?р т?рлі жиіліктегі дыбыстарды? ретсіз ?абаттасуы-шу.
Ультрадыбысты? ?олданылуы
1. Дефектоскопия ( ультрадыбысты? ша?ылуы бойынша ?німні? дефетілерін аны?тау)
2. УЗИ (Ультрадыбысты? диагностикасы)
3. Радиолокация (нысана?а дейінгі ?ашы?ты?ты аны?тау)
Жа?а та?ырыпты бекіту
1. Айда ?лкен жарылыс болса Жерде естіледі ме?
2. Масаны? ?шып келе жат?ан дыбысын естиміз, ал ??сты? ?анатыны? дыбысы істілмейді. Неге ?
3. Неге те?із тол?ындарыны? дыбысы ба?алша?тан естіледі?
1. Жа?ын жердегі найза?айды? дыбысынан алыста?ы найза?айды? дыбысы ?за? естіледі. Неге?
2. Араны? дыбысынан бал жинау?а ?шып баратыр?анын, ?лде ?айтып келетінін білуге болады. ?алай?
3. ?олымызда ?стап т?рып, ?стелді? ?стіне ?ойып, ?асы?пен шайды араластыр?анда дыбыс ?р т?рлі естіледі.Неге?
Тест тапсырмалары
- ?андай тербелістер ?льтрадыбыстар деп аталады:
- Акустикалы? тол?ындар ауасыз ке?істікте тарай алады ма?
- Инфрадыбыс деген не?
- К?лденен тол?ындар тарай алады.
- Тон биіктігі неге байланысты.
- Жылдамды?ы 1480 м/с, ал жиілігі 740 Гц болса дыбыс тол?ыныны? ?зынды?ы ?андай?
- Ауада?ы дыбысты? таралу жылдамды?ы неге байланысты?
- Дыбысты? обьективті сипаттамалары.
- Біртекті ортада дыбыс тарайды.
- Бір ортадан екінші орта?а ?ткенде ?згереді дыбысты?
- Дельфин ?абылдайтын дыбыс жиілігі 200 кГц,ал тол?ын ?зынды?ы 7,4 мм болса.Те?із суда?ы дыбыс жылдамды?ы неге те??
- ?зынды?ы 1020 м ойын ??бырды? бір шетінен со??ан ?о?ырауды? дыбысы ба?ылаушы?а екі рет естіледі, шойынмен тара?ан дыбыстан ауамен тара?ан дыбыс 2,5 с кейі жетеді. Шойында?ы дыбысты? жылдамды?ы неге те?? Ауада?ы жылдмады?ы 340 м/с.
- Тол?ындар ?лшемі ?з ?лшемінен ?лкен кедергілерден ша?ылады. Жар?анат ?андай ж?ндікті таба алады, егер ол 400кГц жиіліктегі ультрадыбысты шы?ара, ?абылдай алатын болса?
- Ара ?анатын ?а?у жиілігі 240 Гц.500 м ?ашы?ты?та?ы г?лге 4 м/с жылдамды?пен Неше рет ?анатын ?а?ады?
?й ж?мысы: §31-35. Жат 26, 27, 28
?олданыл?ан ?дебиеттер:
Физика 9 о?улы?
Физика 9 есептер жина?ы
Саба?ты? та?ырыбы: Дыбыс. Дыбысты? сипаттамалары
Акустикалы? резонанс. Жа??ыры?. Ультрадыбыс.
Саба?ты? ма?саты:
1. Дыбыс, дыбыс тол?ындарыны? сипаттамалары, дыбыс тол?ындырыны? таралуы туралы білімдерін ?алыптастыру
2. Теориялы? білімді практикада ?олдана білу да?дысын жетілдіру.
3. ??ыптылы??а т?рбиелеу
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
К?рнекіліктер: Слайд, тест тапсырмалары
Саба?ты? барысы:
- ?йымдастыру.
- С?ра?-жауап.
- Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
- Тест тапсырмалары.
- ?й ж?мысы.
С?ра? - жауап
1. ?андай ?оз?алысты тербелмелі ?оз?алыс деп атайды?
2. Гармоникалы? тербелістер деп ?андай тербелістерді атайды?
3. Тол?ынды? ?оз?алыс деп ?андай ?оз?алысты атайды?
4. К?лденен тол?ын деп ?андай тол?ынды атайды? К?лденен тол?ындар ?андай ортада тарайды?
5. Бойлы? тол?ын деп ?андай тол?ынды атайды? Бойлы? тол?ындар ?андай ортада тарайды?
Жа?а та?ырыпты т?сіндіру
16 Гц-тен ден 20000 Гц -ке дейінгі механикалы? тол?ындар адамда
дыбыс ?серін ту?ызады.
Ауада тарайтын дыбыс тол?ындары серпімді бойлы? тол?ындар.
?р т?рлі ортада дыбысты? таралуы
Ауада -330 м/с; Суда-1480 м/с ; Темірде-5850 м/с
Дыбысты? таралу жылдамды?ы – температурамен ортаны? ты?ызды?ына байланысыты.
Тон биіктігі-тербеліс жиілігімен аны?талады.
Дыбыс ?аттылы?ы тербеліс амплитудасымен аны?талады.
Тембр- дыбыс?а ?зіндік бояу беретін дыбысты? сапасы.
Акустикалы? резонанс – дыбыс к?зіні? тербеліс жиілігі меншікті жиілігімен с?йкес келгенде дыбысты? амплитудасыны? артуы.
Акустикалы? резонансты ?олданып дыбысты к?шейтуге болады.
Дыбыс тербелістеріні? жиілігімен жиілігі с?йкес келетін ??рыл?ы- резонатор.
Комертонны? немесе бас?а гармоникалы? тербеліс жасайтын денелерді? дыбысы –музыкалы? дыбыс.
?р т?рлі жиіліктегі дыбыстарды? ретсіз ?абаттасуы-шу.
Ультрадыбысты? ?олданылуы
1. Дефектоскопия ( ультрадыбысты? ша?ылуы бойынша ?німні? дефетілерін аны?тау)
2. УЗИ (Ультрадыбысты? диагностикасы)
3. Радиолокация (нысана?а дейінгі ?ашы?ты?ты аны?тау)
Жа?а та?ырыпты бекіту
1. Айда ?лкен жарылыс болса Жерде естіледі ме?
2. Масаны? ?шып келе жат?ан дыбысын естиміз, ал ??сты? ?анатыны? дыбысы істілмейді. Неге ?
3. Неге те?із тол?ындарыны? дыбысы ба?алша?тан естіледі?
1. Жа?ын жердегі найза?айды? дыбысынан алыста?ы найза?айды? дыбысы ?за? естіледі. Неге?
2. Араны? дыбысынан бал жинау?а ?шып баратыр?анын, ?лде ?айтып келетінін білуге болады. ?алай?
3. ?олымызда ?стап т?рып, ?стелді? ?стіне ?ойып, ?асы?пен шайды араластыр?анда дыбыс ?р т?рлі естіледі.Неге?
Тест тапсырмалары
- ?андай тербелістер ?льтрадыбыстар деп аталады:
- Акустикалы? тол?ындар ауасыз ке?істікте тарай алады ма?
- Инфрадыбыс деген не?
- К?лденен тол?ындар тарай алады.
- Тон биіктігі неге байланысты.
- Жылдамды?ы 1480 м/с, ал жиілігі 740 Гц болса дыбыс тол?ыныны? ?зынды?ы ?андай?
- Ауада?ы дыбысты? таралу жылдамды?ы неге байланысты?
- Дыбысты? обьективті сипаттамалары.
- Біртекті ортада дыбыс тарайды.
- Бір ортадан екінші орта?а ?ткенде ?згереді дыбысты?
- Дельфин ?абылдайтын дыбыс жиілігі 200 кГц,ал тол?ын ?зынды?ы 7,4 мм болса.Те?із суда?ы дыбыс жылдамды?ы неге те??
- ?зынды?ы 1020 м ойын ??бырды? бір шетінен со??ан ?о?ырауды? дыбысы ба?ылаушы?а екі рет естіледі, шойынмен тара?ан дыбыстан ауамен тара?ан дыбыс 2,5 с кейі жетеді. Шойында?ы дыбысты? жылдамды?ы неге те?? Ауада?ы жылдмады?ы 340 м/с.
- Тол?ындар ?лшемі ?з ?лшемінен ?лкен кедергілерден ша?ылады. Жар?анат ?андай ж?ндікті таба алады, егер ол 400кГц жиіліктегі ультрадыбысты шы?ара, ?абылдай алатын болса?
- Ара ?анатын ?а?у жиілігі 240 Гц.500 м ?ашы?ты?та?ы г?лге 4 м/с жылдамды?пен Неше рет ?анатын ?а?ады?
?й ж?мысы: §31-35. Жат 26, 27, 28
?олданыл?ан ?дебиеттер:
Физика 9 о?улы?
Физика 9 есептер жина?ы
