Дыбыс. Дыбысты? сипаттамалары.Акустикалы? резонанс.Дыбысты? ша?ылуы.Жа??ыры?.Ультрадыбыс.

Саба?ты?   та?ырыбы:Дыбыс. Дыбысты? сипаттамалары.Акустикалы? резонанс.Дыбысты? ша?ылуы.Жа??ыры?.Ультрадыбыс.

Саба? барысы:  І. ?йымдастыру

                                      О?ушыларды  топ?а б?лу

1-топ

Найза?ай

2-топ

Музыкалы?  кілт

3-топ

Домбра

4-топ

Жа??ыры?

5-топ

Дельфин

                                Эпигф:  «Б?ріміз біріміз ?шін».

ІІ.   ?ызы?ушылы?ты  ояту.( ?й тапсырмасын тексеру)

             « Жедел  с?ра?тар» стратегиясы

1.Механикалы?  тол?ын дегеніміз не?

2.Тол?ынны? неше т?рі бар?

3.Бойлы? тол?ын дегеніміз не?

4.К?лдене? тол?ын дегеніміз  ?андай  тол?ын?

5.Тол?ын ?зынды?ы дегеніміз не?

6.Тол?ын жылдымды?ы деп нені т?сінесіздер?

7.Тол?ынны? энергия тасымалдайтынын  ?алай т?сіндіруге болады?

8. Жер сілкінісі кезіндегі тербелістерді? таралуынан пайда болатын тол?ын?

9.Ауырлы? ж?не беттік керілу к?штері ?рекетінен туындайтын тол?ын?

                                25-жатты?уды? есептері 

               IIІ. Ма?ынаны тану. (Жа?а  саба?ты  ме?геру)

        « Ой  ша?ыру » стратегиясы

?азір  ?мірімізді  радио-телехабарларсыз, телефон  байланысынсыз  елестету м?мкін  емес. Механикалы?  тол?ындар  ?лемінде  біз к?рмейтін, біра?, сол ар?ылы  бір-бірімізбен  ?арым-?атынас жасап, музыка, радио ты?дайтын тол?ын т?рі бар.

         Ол  ?алай  аталады?              (Дыбыc     

Тербеліс жиілігі 16Гц-тен20000Гц-ке дейінгі механикалы? тол?ындар адамда дыбыс  ?серін ту?ызады.

 Саба?ты?   та?ырыбы: Дыбыс. Дыбысты? сипаттамалары.Акустикалы? резонанс.Дыбысты? ша?ылуы.Жа??ыры?.Ультрадыбыс.

Ма?саты: 

білімділік:Дыбыс тол?ындары туралы т?сінік беру

                    Дыбысты?  сипаттамаларын, музыкалы?  дыбыстарды  

                   ?арапайым  мысалдар  ар?ылы  т?сіндіру.                           

т?рбиелік: ?лтты?  ?нерге  баулу, дыбысты?  адам  ?міріндегі ма?ызын  ашу.          Домбыраны?  ??рылысымен танысу. Этнопедагогикалы?  т?рбие  беру. 

  дамытушылы?: п?нге  деген  ынтасы мен ?абілетін  дамыту,  

                Ультра,инфрадыбыстар туралы  т?сінек ?алыптастыру                 

1-топ                  Дыбыс

Найза?ай

2-топ

Дысты?  сипаттамалары

Музыкалы?  кілт

3-топ

Акустикалы?  резонас

Домбра

4-топ

Дыбысты? ша?ылуы.Жа??ыры?

Жа??ыры?

5-топ

Ультрадыбыс

Дельфин

«Ба?ыттал?ан  о?у» стратегиясы

   а) Жа?а  та?ырыпты  игерту . / постер  жасап, ?ор?ау/

   ?) Демонстрация (темір сыз?ышпен, камертонмен, )

  б) Топтарды ба?алау(к?к,сары,?ызыл)

Е? ал?аш ауада?ы дыбыс жылдамды?ын 1636 ж француз

физигі  М.Мерсен аны?та?ан.Не??рлым орта ты?ызды?ы арт?ан сайын дыбысты? таралу     жылдамды?ы артады.

               ?р т?рлі ортада?ы дыбыс жылдамды?ы

            Орта

Дыбыс жылдамды?ы.м/с.00 С-та

 Ауа

330

  Су

1480

Болат

4380

Мыс

3800

Темір

5850

Шыны

5600

Сутек

1280

Каучук

50

 Дыбысты? ?аттылы?ыны? де?гейін ?лшеу ?шін логарифмдік шкала бекітілген.?аттылы? бірлігіні? онды? ?лесі,я?ни 1бел10децибелге те?. Ол телефонды ойлап тап?ан американды? ?нертап?ыш А.Бельді? ??рметіне Децибел(дБ) деп алын?ан

Кейбір дыбыс к?здері шы?аратын дыбысты? ?аттылы? де?гейіні?  

                                                     м?ндері,дБ.

                     Дыбыс к?зі

Дыбысты? ?аттылы?ы.дБ

??ла?ты? ауыртпалы? сезіну шегі

130

?ша?ты? к?терілуі

120

Дискотекада?ы музыка

110-120

5-7м ?ашы?ты?та?ы авток?лік сигналы

100

Ж?к  м?шинесіні? ж?мыс  істеп т?р?ан ?оз?алт?ышыны? шуы

80

К?ше шуы

70-80

3м ?ашы?ты?та?ы ша?сор?ыш дыбысы

70

Тасжолда?ы авток?лік ?оз?алысы

50-60

??гіме-с?хбат

40

Т?р?ын ?йлердегі шу нормасы

20-30

Жапыра?тарды? сыбдыры

10

Проблемалы?  ?діс : темір сыз?ышпен, стакан,а?аш ?асы?,пакет,

                     Э лектронды  о?улы?   пайдалану

     Адам дауысы тон биіктігі бойынша бірнеше диапозон?а б?лінеді.

        ?йел дауысы

тербеліс

 Ер дауысы

тербеліс

Контральто

170-780 Гц

Бас

80-350Гц

Меццо-сопрано

200-900 Гц

Баритон

100-450Гц

Сопроно

250-1000 Гц

Тенор

130-500Гц

Колоратурлы сопрано

260-1400Гц

Парижде ?н сал?ан ?міре ?ашаубаевты?  даусы бас, секунтына 350тербеліс жасаса.Бибіг?л Т?легенованы? дауысы секунтына 2018тербеліс жасайды екен. Секунтына 3000тербеліс жасайтын дыбыстарды музыкалы? тондарда пайдаланбайды.                     

Музкалы? аспап ?ніні? сапалы шы?уы оны? арнайы а?аштан, біліктілікпен шебер жасалынуына байланысты      

 

?І. Ой- тол?аныс    (Саба?ты бекіту)

                 1. Физикалы?   диктант ( и?,жо?)

   1.Дыбыс – есту т?йсігін ту?ызатын серпімді тол?ындар.

   2.Жиілігі 20Гц-тан жо?ары тол?ындарды адам ??ла?ы естиді.

   3.Найза?ай – таби?и дыбыс к?зі.

       4.Акустика –дыбысты зерттейтін физика б?лімі.

    5.Дыбыс ?аттылы?ы тербеліс жиілігімен аны?талады.

    6.Дыбыс тоны тербеліс жиілігімен аны?талады.

    7.Дыбысты? ауда?ы жылдамды?ы 330 м/с.

    8. Дыбыс ?аттылы?ыны? ?лшем бірлігі – Бел.

    9.Медицнада ультра дыбысты адам денесіг ультрадыбысты? тексеру ?шін

                               ?оладанады

    10.Инфрадыбысты?  адам организміне кері ?сері болма?анды?тан ол ке? ?олдау тап?а

Бір-бірі?ді  тексер!

                    Жауаптары

№

жауап

№

жауап

1

и?

6

и?

2

жо?

7

и?

3

и?

8

и?

4

и?

9

и?

5

жо?

10

жо?

2.Есептер шы?ару

№ 1. Адам ??гірді? алдына келіп ?атты ай?айлады. Ол жа??ыры?ын 3 секундтан со? естіді. Осы ??гірді? тере?дігі ?андай?

№2. Ба?ылаушыдан  5 км ?ашы?ты?та найза?ай т?сті. ?анша уа?ыттан со? ба?ылаушы оны? дыбысын естиді?

 №3.Суда?ы дыбыс тол?ыныны? ?зынды?ын аны?та?дар.Оны? жылдамды?ы 1480м/с,ал жиілігі 740Гц

                  3. Бес жол ?ле?  

                      1.Зат есім

                      2.Сын есім

                      3.Етістік

                     4. с?йлем

                     5.балама с?з

                                             Рефлексия

1. Б?гінгі саба?тан  мені?  білгенім?
2. Мен  ?шін  жа?алы?
3. Саба? туралы пікірім
4. Мен  та??алдым.

?йге тапсырма: П31-35.26-27-жатты?ыу

Шуды?  пайдасы мен   зияны, онымен  к?ресу  жолы. / Эссе  жазу/

 «Шуды? ж?не ?зге де жасанды акустикалы? ?серлерді? нормаларын бекіту  

                                                     туралы»

?аза?стан Республикасы ?кіметіні? 2011жыл?ы 1?арашада?ы №1270   

                                              ?аулысы

Ба?алау.  « Ба?алау  пара?ы»  бойынша

                     Саба?   ая?талды. Сау болы?ыздар!