Атомдардың сәуле швығару және жұтылуы

Атомдардың сәуле шығару және жұту спектрлері. Бор постулаттары.

Денелердің шығаратын сәулесінің түрлі түске қарай жіктеліп, жолақтар немесе сызықтар түрінде көрінуін спектр дейді.

Қызған денелердің тығыздығы үлкен болған сайын, олардың спектрлеріндегі түстер бір – біріне жалғаса ұласа жатады.

Денелер сәуле шығарады және жұтады.

• Олардың ерекшеліктері:

• Құралымына қарай спектрлер

Шығару сызықтық

спектрі

Жұтылу сызықтық спектрі

Тұтас спектр

Химиялық элемент қандай толқын ұзындығында сәуле шығарса, дәл сондай толқын ұзындығында сәулені жұта алады.

Сызықтық спектрлерді бір- бірімен салыстыра отырып мынадай қорытынды жасалады :

• 1. Әрбір химиялық элементтің тек өзіне ғана тән сызықтық спектрі болады;
• 2. Әрбір спектрлік сызыққа сәуленің нақты бір толқын ұзындығы (жиілігі) сәйкес келеді;
• 3. Әрбір химиялық элементтің тек өзіне тән сызықтық спектрі болғандықтан, зерттелетін заттың химиялық құрамын спектр арқылы анықтауға болады;

Заттың химиялық құрамын оның сызықтық спектрі арқылы анықтау әдісін спектрлік анализ деп атайды.

• Бұл әдісті 1859 жылы Г.Кирхгоф пен

• Р. Бунзен эксперименттік зерттеулерге енгізді. Қазір бұл әдіс ғылымда да практикада да кеңінен қолданылады.

• 1855 жылы И.Бальмер сутегі спектрін талдай отырып, оның көзге көрінетін спектр бөлігіндегі төрт сызықтың толқын ұзындықтарын табатын формуланы тапты, сондықтан ол Бальмер сериясы деп аталады.

мұндағы

1860 жылы И.Ридберг Бальмер сериясындағы спетр сызықтарының жиілігін анықтаудың өте ыңғайлы формуласын ұсынды:

Спектрге түсінік беретін кейбір сұрақтарға 1913 жылы Нильс Бор екі ұлы болжам ұсынып, кейін бұл болжамдар Бор постулаттары деп аталды.

• Бірінші постулат ( атомның стационарлық күйі)
• Екінші постулат (жиілік ережесі )

Атомның энергетикалық күйлерден өтуі,

Үйге: § 55. 45- жаттығу №2.